Amsterdam Airport Schiphol 1 Ludo W. van Meeuwen 1,2, Halszka Jarodzka 1, Saskia Brand-Gruwel 1, Paul. A. Kirschner 1, Jeano J.P.R. de Bock 2, & Jeroen J.G. van Merriënboer 1,3 1 Open Universiteit Nederland, 2 Luchtverkeersleiding Nederland, 3 Universiteit Maastricht Maastricht, 9 juni 2011 Expertiseontwikkeling voor een Visuele Taak: Oogbewegingen, Verbale Rapporten en Ruimtelijk Inzicht in Luchtverkeersleiding.

Amsterdam Airport Schiphol 2 Taakanalyse voor succesvol design Taakanalyse is een voorwaarde voor een succesvol instructieontwerp (Jonassen Tessmer, & Hannum, 1999) –Om succesvol een trainingsomgeving te ontwerpen weten hoe een expert succesvol een taak uitvoert en weten waar een beginner problemen ondervindt.

Amsterdam Airport Schiphol 3 1:Safe (5 NM or 1000 Ft.) 2:Efficient 3:Environmentally aware 1:Flight level (FL) 2:Heading 3:Speed

Amsterdam Airport Schiphol 4 Cognitieve taakanalyse Normatieve taakanalyse, eerste inzicht In de studie: Empirische taakanalyse

Amsterdam Airport Schiphol 5 Mental picture Chuncking

Amsterdam Airport Schiphol 6 Mental picture Chuncking Decision of order

Amsterdam Airport Schiphol 7 Mental picture Chuncking Decision of order R/T, Labeling…

Amsterdam Airport Schiphol 8 Empirische taakanalyse Ondersteunende processen en persoonlijke karakteristieken (Ericson & Lehman, 1992) Perceptuele taak aldus Chi (2006) : Perceptuele proces –Visuele en Cognitieve processen Ruimtelijk inzicht –Verschillende inzichten (Kirchberger, Heintz, & Laaser 2010)

Amsterdam Airport Schiphol 9 Methode Personen: –N = 32 (M 24 / V 8) –Conditie Expert n=10 Intermediate n=9 Noviet n=13 –Leeftijd: 26,3 (19-43, SD: 6,3)

Amsterdam Airport Schiphol 10 Ontwerp Counter balanced ontwerp Kennis niveau Experts (10) Intermed. (9) Beginner (13) Taak moeilijkheid 3 x makkelijk 3 x gemiddeld 3 x moeilijk Ruimtelijk inzicht LOT (Stebner et al, 2009) PFT (Ekstrom et al, 1976) MRT (Vandenberg et al, 1978) X X

Amsterdam Airport Schiphol 11 Eye-tracking ET vangt: waar iemand kijkt, voor hoe lang en in welke volgorde Secular & Blake (2002) Holmqvist et al. (2010)

Amsterdam Airport Schiphol 12

Amsterdam Airport Schiphol 13 Cued Retrospective Report

Amsterdam Airport Schiphol 14 Hoe meet je (meta-) cognitieve processen? Cued Retrospective Reporting –In plaats van Hardop denken vertraagt level 2 verbalisatie (Ericsson & Simon, 1980) ATC Task Cued Retrospective Report

Amsterdam Airport Schiphol 15 Ruimtelijk inzicht Paper Folding Test Mentale Rotatie Test Logical Order Test

Amsterdam Airport Schiphol 16 Methode Experiment Performance and Perceptual Processes (eye- tracking) Cognitive Processes by Cued Retrospective Reporting (Van Gog, Paas, Van Merriënboer, & Witte, 2005) Spatial Ability (Questionnaires) …Here I thought… X 9

Amsterdam Airport Schiphol 17 Resultaten

Amsterdam Airport Schiphol 18 Performance Experts doen de taak sneller dan intermediates en beginners, F (2,29) = 11.39, p<.001 Experts zijn beter dan intermediates en beginners, F (2,29)=13.78, p<.001

Amsterdam Airport Schiphol 19 Persoonlijke karakteristieken Experts ervaren minder mentale belasting dan intermediates, F (2,29) = 5.18, p=.012 Geen significante verschillen in ruimtelijk inzicht gevonden

Amsterdam Airport Schiphol 20 Visuele processen Geen verschil tussen hoe lang er naar de vliegtuigen wordt gekeken, maar er is experts kijken minder naar “ARTIP” (verschil in fixatie) F (2,29)=11.91, P<.001

Amsterdam Airport Schiphol 21 To do Verbale data nog analyseren Verschillen tussen de taakcomplexiteit Meer eye-tracking analyse volgt nog Efficiëntiemaat (ME, Perf. ToT)

Amsterdam Airport Schiphol 22 Discussie Experts zijn: sneller en beter, ervaren minder mentale belasting Specifieke visuele strategieën die zorgen dat ze minder naar het doel (ARTIP) kijken Ruimtelijk inzicht: geen verschillen. Dit laat zien dat experts niet uitmunten in algemene vaardigheden, uitsluitend in taak specifieke vaardigheden (c.f. Chi 2006)

Amsterdam Airport Schiphol 23 Discussie Intermediates hebben de hoogste mentale belasting omdat ze actief een stepwise procedure moeten uitvoeren Beginners hebben te weinig kennis om de taak uit te kunnen voeren. (kiezen een eenvoudige strategie, die weinig mentale belasting kost, en niet tot een goede taakprestatie leidt)

Amsterdam Airport Schiphol 24 Bedankt voor jullie aandacht Symposium HF in Future ATM 21 sept LVNL SPL-Oost Abstracts voor 1 juli 2011