Noors Inleiding Taalkunde Björn Klaassen Bos Patrick van Stiphout Merel Vercammen Annechien Ponstein
Indeling Inleiding Fonemen Morfemen Naamvallen Woordvolgorde Negatie Negatief polaire uitdrukkingen
Inleiding Bokmål Nynorsk
Fonemen [kaʈ] = het Nederlandse 'kaart' (post-alveolar stemloos plosief) [kat] = het Nederlandse 'kat'. (alveolar stemloos plosief) [sønn] = het Nederlandse 'zoon' (close-mid front rounded) [sɔnn] (spelling: sånn) = 'zo' of 'dergelijke'. (open-mid back rounded)
Assimilatie [li:v] (liv), 'leven‘ [sɛt.tə.ti.lifs] (sette til livs), 'eten' [lif.sæ.fa:.ɾiŋ] (livserfaring), 'levenservaring' [fu:t], 'voet' [til.futs], 'te voet'.
Assimilatie [ʋɛg], 'muur' [sɛt.tə.til.ʋɛgs], 'in de hoek gaan' [bly:g], 'verlegen' [blyk.sl], 'verlegenheid'.
Syllabestructuur Zware lettergreep: lange klinker +max. 1 medeklinker -> wordt onset van volgende lettergreep Lichte lettergreep: korte klinker (C)(C)V(C)(C)
Morfemen: zelfstandige naamwoorden problem = het Nederlandse 'probleem' (onbepaald enkelvoud) problemer = het Nederlandse 'problemen' (onbepaald meervoud) problemet = het Nederlandse 'het probleem' (bepaald enkelvoud) problemene = het Nederlandse 'de problemen' (bepaald meervoud)
Morfemen: bijvoeglijke naamwoorden et fint hus een mooi huis (onzijdig) kald koud kaldere kouder kaldest koudst
Morfemen: werkwoorden Ankommer (arriveer/arriveert/arriveren) Mogelijke uitgangen: -er, -e, -et, -te, -de, Soms klinkerverandering
Hulpwerkwoorden Hebben: ha Zijn: være Zullen: ville
Naamvallen Nominatief Genitief Datief Accusatief Locatief
Naamvallen Er is geen verschil in naamval tussen Subject en Object Voorbeeld: De fleste av Prosperos bøker vil komme neste uke De meeste van Prospero’s boeken zullen komen volgende week Han leste ikke noen bøker for sønnen sin Hij leest geen één boek aan zijn zoon
Naamvallen Er is wel verschil in naamval tussen direct object en indirect object Voorbeeld: Han leste ikke noen bøker for sønnen sin Hij leest geen één boek aan zijn zoon Prospero har lovt å gi henne alle bøkene Prospero had beloofd haar alle boeken te geven
Lidwoorden Onbepaalde lidwoorden: en, ei, et Bepaalde lidwoorden: den, det Voorbeeld: Ingen ankom slottet i går Niemand is gisteren in het kasteel gearriveerd
Woordvolgorde SVO-taal Fallstaff drakk et glass øl Fallstaff dronk een glas bier SUB VERB OBJ
Woordvolgorde SVO IO Han leste ikke noen bøker for sønnen sin Hij leest geen enkel boek aan zoon zijn SUB VERB - OBJ IO
Woordvolgorde Uitzondering!! In het Noors komt het bezittelijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord
Woordvolgorde SVO ook in bijzinnen Hamlet sa at moren hans var illojal Hamlet zei dat moeder zijn was deloyaal SUB VERB OBJ
Negatie ikke en ingen
Negatie ikke en ingen ikke: nee, niet ingen: niemand, niets, noch etc.
Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin.
Negatie He did not read any books to his son. Han leste ingen bøker for sønnen sin. Han leste ikke noen bøker for sønnen sin. ingen (geen) wordt opgesplitst in ikke noen (niet een)
Negatie Niets (ingenting) Nergens (ingensteds) Nooit (aldri)
Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok
Negatief polaire uitdrukkingen noen (een, enige) Jeg har ikke sett noen bok *Jeg har sett noen bok
Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne.
Negatief polaire uitdrukkingen noensinne (ooit) Det har jeg ikke gjort. Noensinne. *Det har jeg gjort. Noensinne.