RUBENIANUM Bibliotheek & documentatiecentrum Ute Staes Bibliothecaris 1

Rubenianum I. Wie we zijn II. Wat we doen III. Onze collecties 2

Studiecentrum over Rubens en de kunst van zijn tijd I. WIE ZIJN WE? Rubenianum “KENNISCENTRUM” Sinds 1962 Studiecentrum over Rubens en de kunst van zijn tijd = gespecialiseerde bibliotheek = documentatiecentrum Internationaal gerenommeerd Minder bekend in eigen land 3

Bestuurlijke situering Stad Antwerpen Cultuur, sport en jeugd Musea en Erfgoed Antwerpen vzw. Kunstmusea : erkend op Vlaams niveau Rubenshuis : museum Collectie Smidt-Van gelder : collectie Museum Mayer Van den Bergh : museum  Rubenianum : “bibliotheek en documentatiecentrum” Bestuurlijke situering Daarbinnen maakt het Rubeninaum onderdeel uit van de Kunstmusea: een samenwerkingsverband erkend op Vlaams niveau dat valt onder het Erfgoeddecreet. 4

Primaire partners Centrum Rubenianum Rubenshuis Smidt-Van Gelder Centrum voor de Vlaamse Kunst van de 16e en de 17e eeuw Corpus Rubenianum Ludwig Burchard Rubenshuis Smidt-Van Gelder Museum Mayer-Van den Bergh Rubenianum Fund Musea en erfgoedinstellingen stad Antwerpen 5

Ligging MEIR RUBENIANUM RUBENSHUIS 6

1 VTE: Conservator 1 VTE: Bibliothecaris 2,5 VTE: Leeszaal Team 1 VTE: Conservator 1 VTE: Bibliothecaris 2,5 VTE: Leeszaal 0,8 VTE: Onthaal 2 VTE: Documentalisten + 3 vrijwilligers! 7

II. WAT DOEN WE? Verzamelen, toegankelijk maken en verspreiden van wetenschappelijke informatie over de beeldende kunst in de Zuidelijke Nederlanden van de 16de en 17de eeuw 8

Verzamelen (1) Documentatiecentrum Bibliotheek = Documentatiemap(pen) voor elke kunstenaar Bibliotheek Kunstbibliotheek Bewaarbibliotheek Museumbibliotheek De uniciteit van het Rubenianum zit echter in de verzameling van documentatiemateriaal. Onze fototheek bestaat uit een uitgebreide verzameling dossiers, over belangrijke en minder belangrijke kunstenaars uit de Nederlanden. Elk dossier bevat beeldmateriaal, aangevuld met biografische informatie, overdrukken van artikels in boeken en tijdschriften en/of bibliografische verwijzingen. 9

Verzamelen (2) Boeken: Kunstboeken, kunstenaarsmonografieën, congresbundels Tentoonstellings-, collectie-, kunsthandelscatalogi, Oude drukken Tijdschriften: 80-tal LAbo; Antilope Veilingcatalogi: 20-tal LAbo; 28.000 exemplaren (= uitdaging) Overdrukken: Volledigheid + excerpten Databanken: Lugt’s repertoire ol; International Bibliography of Art Collecties: Ludwig Burchard (1963); Pierre de Séjournet (2011) In principe wordt op dit gebied alle wetenschappelijke literatuur aangekocht wat op de markt komt, ook overdrukken van artikels in zeldzame tijdschriften, die niet tot ons bestand horen 10

Verzamelen (3) Documentatiefonds Pierre de Séjournet Met de steun van Koning Boudewijnstichting 11

Verspreiden Corpus Rubenianum Ludwig Burchard Ondersteunen tentoonstellingen The Rubenianum Quarterly Rubenianumlezingen Boekvoorstellingen Colloquia Adviesverlening Attendering op website Onderzoeksinstrumenten online … 12

Toegankelijk maken (1) Doelpubliek: Leeszaal: Interne medewerkers Externen: gespecialiseerd publiek van (internationale) wetenschappers, studenten, maar ook kunstliefhebbers, kunsthandelaars,… Leeszaal: Elke weekdag geopend, 8u30-12u00 en 13u00-16u20 Ophaling door medewerkers Vrije raadpleging van vaste collectie én van nieuwste aanwinsten Ontsluiting: geautomatiseerde ontsluiting in Adlib 13

Toegankelijk maken (2) EXTRA = Formele ontsluiting = Inhoudelijke ontsluiting: thesaurus + personen + instellingen EXTRA Excerperen: artikels Evenementen: tentoonstellingen Kunstwerken: Rubensdatabank Bruegeldatabank 14

“Onvoltooid verleden tijd…” Toegankelijk maken (3) Geautomatiseerde ontsluiting met software Adlib = Lokaal = Leeszaalcomputer Informeren over de collecties * Aanwinstenmailings * Aanwinstenlijsten op website * Nieuwsbrieven * … “Onvoltooid verleden tijd…”  2011: Overstap naar Brocade > Anet 15

Toegankelijk maken (4)  Start conversieproces: februari 2011  Definitieve overstap: voorzien eind 2011 RUBENIANUM Bredere toegankelijkheid Efficiënte & effectieve samenwerking ANET Nog sterkere profilering op domein kunst(geschiedenis) Inhoudelijk verrijkte ontsluiting 16

III. BIBLIOTHEEKCOLLECTIE Kerncollectie 50.000 publicaties = Kunst(geschiedenis) Ondersteunende afdelingen 2.000 publicaties = Geschiedenis / Taal en letterkunde, toneel, muziek en dans / Godsdienst en volkskunde Verwerving Aankoop & abonnementen Schenking/Ruil  Selectie 17

Collectieprofiel De beeldende kunsten in de Nederlanden vóór 1800 Klemtoon op de Zuidelijke Nederlanden Focus op de Antwerpse schilderschool van de 16de en de 17de eeuw; Centrale aandacht op Rubens, Van Dyck en Jordaens Ook aandacht voor: invloeden van de voorafgaande periodes en de belangrijkste vertegenwoordigers daarvan Kunsttakken: schilderkunst, tekenkunst, beeldhouwkunst, graveerkunst, architectuur, wandtapijten, andere decoratieve en toegepaste kunsten CRITERIA Wetenschappelijkheid Volledigheid 18

- + Rubenianum Leeszaal elke weekdag geopend Internationale, wetenschappelijke collectie met scherp collectieprofiel Unieke documentatie & fototheek Geannoteerde collecties van onderzoekers Diepgaande ontsluiting collecties - Relatieve (on)bekendheid Toegankelijkheid bibliotheekcatalogus 19

Meer informatie Rubenianum Kolveniersstraat 20, 2000 Antwerpen www.rubenianum.be www.rubensonline.be rubenianum@stad.antwerpen.be 03 201 15 77 ute.staes@stad.antwerpen.be 26/06: Rubenianumlezing De Kolveniers ten voeten uit 01/07: Corpus Rubenianum Ludwig Burchard 26:2:3 Rubens after Michelangelo & Da Vinci Foto’s © Joris Luyten 20