Jef Tegenbos Anet Gebruikersdag 15 juni 2011 RDA Jef Tegenbos Anet Gebruikersdag 15 juni 2011

Catalogus als startpunt

Catalogus en catalografie ? Catalogus en catalografie

Catalogusregels 1 catalogus (ANET) = homogene data = 1 regelwerk Het “Bibliografisch universum” Toetsen aan internationale standaarden AACR = Anglo American Cataloging Rules ISBD = International Standard Bibliographic Description FOBID = Ned. vertaling van ISBD + regels voor catalogusbouw

Nieuwe catalogusregels AACR1 -> AACR2 -> AACR3 -> RDA (?) Van Anglo American Cataloging Rules naar Resource Description and Access (?) FOBID -> FOBID2 -> RDA? Van ISBD (Dutch) naar RDA? ANET? Onderzoek RDA

Vragen over RDA Wat? Waarom? Impact? (Implementatie?)

RDA: waarom?

RDA: waarom? Aangepast aan de online/digitale wereld Algemene regels voor bijzondere formaten Voor nu en later Internationaal inzetbaar Open voor andere sectoren Musea, archieven, uitgevers Makkelijk in gebruik Catalogusgebruikers én catalografen

Het RDA model Gebaseerd op theoretisch model: FRBR en FRAD Set van catalografie regels Take what you see Accept what you get Werkinstrument RDA toolkit

FRBR, FRAD Functional Requirements for Bibliographic Records Functional Requirements for Authority Data = theoretische modellen die relaties uitleggen tussen elementen (entities) ≠ databank structuur ≠ concrete regels voor titelbeschrijving

Ademschommel FRBR structuur Een boek is…

FRBR entiteiten (group 1) Bronnen Werk Expressie Manifestatie Item

FRBR entiteiten: voorbeeld W: Stabat Mater – Pergolesi E1: partituur E2: uitvoering door Academy of Ancient Music E3: uitvoering door Cambridge Ensemble M1: partituur uitgegeven door uitg. Peters in Leipzig M2: CD uitgegeven door L’oiseau Lyre in 1990 I1: exemplaar CD in Artesis-KC I2: exemplaar CD in EHC

FRBR entiteiten (group 2) (Creators) Persoon Giovanni Battista Pergolesi Hugo Claus Corporatie Hilliard Ensemble Stad Antwerpen

FRBR entiteiten (group 3) Onderwerpen Plaats Zichen-Zussen-Bolder Object “De kruisoprichting” van P.P. Rubens Gebeurtenis Uitbarsting van de Vesuvius Begrip Broeikaseffect (Personen, instellingen, werken,…)

FRBR: relaties Het verdriet van België is gecreëerd door Hugo Claus Het verdriet van België is uitgegeven door De Bezige Bij Het verdriet van België is vertaald door Errico Giancarlo Het verdriet van België is in het bezit van EHC Het verdriet van België gaat over Vlaanderen, WO II

Op FRBR gebaseerde catalogi Bibnet: zoeken.bibliotheek.be Muziekcatalogus CDR (Centrale Discotheek Rotterdam) www.muziekweb.nl

ITEM WERK EXPRESSIE EXPRESSIE MANIFESTATIE MANIFESTATIE MANIFESTATIE

RDA catalogusregels Regels om te beschrijven (description) Alle niveaus (werk, expressie, manifestatie, item) Relaties tussen niveaus Relaties met personen, instelllingen,… Regels voor toegang (access) Vorm van auteursnaam (authority controle) Vorm van (religieuze) titels

RDA: typische kenmerken Take what you see Neem drukfouten over (met extra zoekingang) Geen afkortingen Geen inkortingen Geen Latijn Geen beperking op het aantal auteurs …

RDA: take what you see Titel op boek: The world of wondre Titel in catalogus: The world of wondre (zoekingang): Gecorrigeerde titel: The world of wonder Titel op boek: The world of wondre Titel in catalogus: The world of wonder Impressum in boek: 1934 Impressum in catalogus: S.l., s.n., 1934 Impressum in boek: 1934 Impressum in catalogus: Plaats van uitgave onbekend, uitgever onbekend, 1934 Boek: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5 Catalogus: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, e.a. Boek: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5 Catalogus: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5

RDA typische kenmerken Accept what you get Hergebruik van metadata

RDA: andere elementen Betere structuur voor data Media type Content type Carrier type

RDA: andere elementen type Boek Dvd Muziekcd Audio-boek cd Streaming video Content Text Two dimensional moving image Performed music Spoken word Media Unmediated Video Audio Carrier Volume Videodisc Audio disc Online resource

RDA toolkit Online regels Zoekmogelijkheden Mappings Workflows Verwijzingen naar AACR, FRBR,…

Kan/zal RDA de wereld redden? Vragen: Dubbelzinnigheden in regels? Verwoording in lokale taal <->internationale uitwisseling Implementatie van FRBR? Vertaling van RDA?

RDA: stand van zaken Ontwikkeling (1994?/2005-2010) RDA - toolkit (juni 2010) Testfase (okt. 2010-maart 2011) Beslissingsfase (juni 2011?) RDA in Europa – Interest Group (?) RDA in Nederland

RDA en Anet FRBR structuur? Duidelijker? Eenvoudiger? Vb. uitgever: Standaard -> Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij Standaard -> Standaard Boekhandel Vb. editie: 2 -> tweede, vermeerderde editie Vb. apart beschrijven van manifestaties Record 1: boek (tijdschrift) in papier Record 2: boek (tijdschrift) elektronisch

RDA en België RDA in Vlaanderen RDA in Wallonië Wie: Wat: Anet, Bibnet, Libis, UGent, VUB. KBR?? Wat: RDA core elements Creatie van nieuwe records Documenttypes (publicatietypes) RDA in Wallonië UCL, ULB, ULg, UMons, KBR (!!)

Documentatie FRBR : a guide for the perplexed / Maxwell, Robert L. (2008) What is FRBR? A conceptual model for the bibliographic universe / Tillett, Barbara (2003) http://www.loc.gov/cds/downloads/FRBR.PDF Introducing RDA : a guide to the basics / Oliver, Chris (2010) RDA toolkit http://www.rdatoolkit.org/