Internet als informatiebron Do’s en don’ts van effectief zoeken Jeroen Bosman voor Wolters-Noordhoff 11 maart 2004, Ede

Kenmerken effectief zoeker Kennis onderwerp Bronnenkennis Kennis zoektools Talenkennis, taalcreativiteit Logica Expert: Zorgvuldig gebruik zoektools Snelheid Reflectie op eigen zoekproces

Zoekstrategie Don’t Do Zoekweg laten bepalen door wat je kent of bij de hand hebt Vrije web gebruiken als enige informatiemedium Do Maak inschatting van wat voor soort informatie je waar verwacht Maak vooraf een lijst van bronnen Bedenk hoeveel tijd je hebt en wat je kunt doen Bedenk vooraf wat de minimale opbrengst (kwan/kwal) moet zijn

Vraaganalyse Don’t Direct beginnen met een enkele meest voor de hand liggende term Do Tijd nemen om op papier zoektermen te genereren (elementen zoekvraag met bijbehorende verwante, bredere, smallere termen, taal, spelling) Gebruik bekende teksten en naslagwerken voor context en termen

Bronnen/toolkeuze Don’t Do Stop bij Google Gebruik Nederlandse zoekmachines Gebruik alleen metazoekmachines Do Vergelijk zoekmachines: Google, Alltheweb, Alta Vista, Scirus Gebruik ook gidsen (directories), vooral voor verkenning van nieuwe onderwerpen Leer de belangrijkste databanken kennen

Belangrijke databanken Krantenbank Milieuliteratuurbestand OCLC Worldcat Omroep.nl Open Directory Picarta Publist Pubmed Scout report Scirus Startnederland Van Dale GWHN VNG Wegener regionale dagbladen Wettenbank Wikipedia Yahoo gids Amazon Bartleby BBC Britannica CBS-Statline Columbia Encyclopedia ERIC EVD Geheugen van Nederland Google Groups IMDB Infomine Infoplease Internet Public Library KB Kennisnet

Zoekmachinegebruik Don’t Do Gebruik 3-5 termen Zoek met 1 term Rangorde resultaten blind vertrouwen Do Gebruik 3-5 termen Denk in termen van te vinden document Zinsnede (phrase) - zoeken Gebruik advanced interface Gebruik formele criteria (datum, taal, domein, filetype) Zoek per voorbeeld naar lijsten Iteratie

Gebruik gidsen Don’t Do Gebruik alleen Startpagina-achtigen Gebruik Open directory, Yahoo en Looksmart Gebruik LII-index, Infomine, Scout Report Gebruik StartNederland als ‘metastartpagina’ Tijd besteden aan zoeken gespecialiseerde gids (met zoekmachine of bv. met Yahoo-gids)

Gebruik databanken Don’t Do Denk dat grote zoekmachines alles op het web indexeren Do Zoek in afzonderlijke databases Gebruik overzicht van databases, bv. ‘Complete Planet’

Selectie uit resultatenlijst Don’t Bekijk alleen bovenste 5 Laten leiden door titels Do Bekijk bovenste 20 Let op url/domein, bestandsformaat en filetype Ga eventueel terug naar zoektermen Bekijk bij twijfel backlinks Gebruik bij twijfel betrouwbaarheid checklist met beoordelingscriteria

Beoordelingscriteria Goede opmaak Aanduiding maker/auteur (“about us”) Aanduiding postadres, telefoonnummer Aanduiding doel/doelgroep Geen reclame en pop-ups Heldere navigatie Internet zoekfunctie Voldoende snelheid server Backlinks door gezaghebbende organisaties Up to date? Zinnige datering inhoud Geen grof taalgebruik Geen kinderlijk taalgebruik Geen storende taalfouten

Bijblijven op een bepaald onderwerp Don’t Elke keer opnieuw beginnen Do Gebruik desktop search engine (Copernic) voor zoekvraagmanagement Gebruik pagetrackers als C4U, Copernic Tracker of Website Watcher Abonneren op discussielijsten Abonneren op nieuwsbrief van bv. Scout Report

Kennis van zoeken en tools bijhouden/verdiepen Don’t Afgaan op tests in computerbladen, consumentenbond Do Afgaan op informatie bij Voelspriet, Zoekprof, Searchengineshowdown Eigen tests (zonder concrete informatiebehoefte) Doornemen goede tutorials (bv bij Bright Planet)

Hands-on sessie 40 minuten eigen onderwerpen loop eerst de vijf opdrachten af gebruik eventueel de gegeven startpagina presentatie, opdrachten en startpagina op: http://members.home.nl/j.bosman/baardagoede/