Evolutietheorie

Creationisme

Intelligent design

Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving van verworven eigenschappen is bekend geworden onder de noemer Lamarckisme. Deze opvattingen hebben echter nooit algemene aanvaarding gekregen binnen de wetenschap.  oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden  soorten langzaam veranderen  nieuwe ontstaan

Het Lamarckisme verklaart evolutie dus door overerving van kenmerken die werden verkregen door aanpassing aan de omgeving of aan veranderde omstandigheden. Lamarck beweerde: Doordat een giraffe zijn nek steeds verder uitrekt om bij de blaadjes te kunnen, wordt de nek van zijn nageslacht ook langer….. Tegenwoordig weten we dat dit onjuist is doordat er geen verandering van het DNA hierdoor plaats vindt!

Charles Darwin

The beagle 1831 - 1836

Charles Darwin 1809 – 1882

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Zeeleguaan Galapagos eilanden

Galapagospinguin Galapagos eilanden

Galapagosbuizerd: enige echte roofdier op Galapagos Galapagos eilanden

Hij ontdekte dat op ieder eiland van de groep een andere karakteristieke schildpadsoort afhankelijk van het aanwezige voedsel Besluit -> een of andere vorm van evolutie. Verklaring voor de drijvende kracht achter deze verandering ontbrak echter.

1859 “The origin of species”

Evolutie-theorie - feiten die argumenten vormen vóór de theorie - gaat uit van: 1) Variatie in erfelijke eigenschappen 2) Natuurlijke selectie 3) Ontstaan van nieuwe soorten Een theorie = een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden beschreven. In de wetenschap is een theorie een toetsbaar model ter verklaring van waarnemingen van de werkelijkheid.

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten

Variatie in erfelijke eigenschappen Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Variatie in erfelijke eigenschappen Geslachtelijke voortplanting Nieuwe paren/combinaties van bestaande genen/eigenschappen Mutaties Plotselinge verandering van erfelijk materiaal door veranderingen aan een gen (DNA)

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Binnen 7 maanden 1 paar kakkerlakken: 164.000.000.000 nakomelingen kunnen krijgen….

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten 1 muizenkoppel: - 6x per jaar nest van ongeveer 6 jongen - Muis kan na 6 weken weer zelf jongen voortbrengen

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Natuurlijke selectie Individuen die het beste aangepast zijn aan het milieu hebben grootste overlevingskans. Organismen produceren teveel nakomelingen (populaties blijven min of meer gelijk in grootte) = Survival of the fittest Gunstige genen → veel overlevende én zich voortplantende nakomelingen.

Survival of the fittest: Best aangepast is degene die meeste nakomelingen krijgt!

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten

Darwin vink

Darwin vink

Darwin vink

Darwin vink

Darwinvinken Een bekend voorbeeld van het ontstaan van nieuwe soorten zijn de darwinvinken op de Galapagoseilanden. Eens allen afkomstig van het vaste land van Z-Amerika. Doordat de vinken van de verschillende eilanden zich niet meer onderling voortplanten ontstaan uit de verschillende populaties verschillende soorten. Snavels aangepast aan het beschikbare voedsel van het eiland waarop ze leven.

Soortvorming: 1) Isolatie

Soortvorming: 2) Aanpassing aan omstandigheden

-Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen -Natuurlijke selectie -Ontstaan van nieuwe soorten 1) Isolatie 2) Aanpassing aan omstandigheden 3) Ontstaan van nieuwe soorten

Geografische isolatie Europese huismus Amerikaanse huismus

Voedingscultuur verandert het paringsgedrag! Ecologische isolatie Koolmees zoekt insecten op de bodem en in de kruin van een boom Pimpelmees zoekt insecten op de uiteinden van de takken Voedingscultuur verandert het paringsgedrag!

Gedragsisolatie Ratelaar Bruine sprinkhaan

Seizoensisolatie Groene kikker – mei Bruine kikker – maart Verschillende voortplantingsperiode kan populaties isoleren en verschillende soorten doen ontstaan Groene kikker – mei Bruine kikker – maart

Vrouwtjes wel vruchtbaar, mannetjes niet X Paard (Equus caballus) Ezel (Equus asinus) Vrouwtjes wel vruchtbaar, mannetjes niet Muilezel Muildier Moeder = paard Moeder = ezel

X

Lijger / Teeuw

Cichliden van het Victoriameer 14.000 jaar geleden  ruim 500 soorten cichliden ontstaan

Evolutie door natuurlijke selectie Darwin concludeerde dat natuurlijke selectie kon verklaren hoe organismen langzaamaan veranderen en evolueerden in nieuwe soorten. In zijn tijd had Darwin moeite om zijn theorie geaccepteerd te krijgen, aangezien het moeilijk te bewijzen was. Wetenschappers uit die tijd vroeger zich af hoe die karakteristieke eigenschappen dan werden doorgegeven aan hun nakomelingen.

Evolutietheorie van Darwin gecombineerd met de huidige Neo-Darwinisme Evolutietheorie van Darwin gecombineerd met de huidige kennis over erfelijkheid 1822 - 1884