Voorlichting middelen VOOR AANVANG CURSUS: beamer & laptop of overheadprojector geïnstalleerd; middelenkoffer al uitgestald; hand-outs paraat Bij zelf voorstellen: 1 naam; functie; instelling 2 tutoyeren of vousvoyeren? 3 mobiele telefoons uit (indien niet noodzakelijk)

Verslavingszorg en maatschappelijke opvang IrisZorg Verslavingszorg en maatschappelijke opvang :

Programma Drugs: effecten; risico’s Signaleren Motiverende gesprekstechnieken Staan jullie wel eens bij evenementen of op grote (dans)feesten?

IrisZorg Doelstelling Het bevorderen van verantwoord omgaan met alcohol, drugs en gokken, zodat er zo min mogelijk nadelige gevolgen zijn voor het lichamelijke, psychische en sociale welzijn van de persoon en van zijn omgeving. IrisZorg is een instelling voor iedereen die informatie, advies of hulp wil m.b.t het gebruik van alcohol, drugs of gokken. 1 “…verantwoord omgaan…” is dus niet verbieden; maar niets gebruiken is ook “verantwoord omgaan”. Het is de bedoeling om risico’s (die er altijd zijn) zo laag mogelijk te houden. Daarom wordt de consument ook op eigen verantwoordelijkheid aangesproken. Drie leuzen (in eerste instantie) gericht op jongeren: ‘just say know’ (zorg dat je weet wat je neemt) ‘less = more’ (gooi je niet vol; met ook nog alles door elkaar; maar houdt het recreatief) ‘prepare & repair’ (bereid je voor als je iets gaat gebruiken én bereid je voor voor kort na gebruik) 2 “…gokken…” Definitie: Iets doen waarvan de uitkomst vooraf niet te voorspellen is en waaraan een risico van winnen of verliezen verbonden is. Het gaat dus niet enkel om middelen die je inneemt; maar ook om gedragingen. IrisZorg doet ‘niets’ aan b.v. internet-, game- of sexverslaving; voor zover het voorkomt worden deze cliënten op dezelfde wijze behandeld.

Drugs Definitie Drugs zijn psycho-actieve stoffen die van invloed zijn op het centrale zenuwstelsel en die om deze reden gebruikt worden Anders gezegd: Drugs zijn stoffen die het bewustzijn veranderen / beïnvloeden. 1 Definitie meldt niets over legaal (= de voedings- en warenwet), semi-legaal (= wet op de geneesmiddelenvoorziening) of illegaal (= opiumwet) 2 “...en die om deze reden gebruikt worden” betekent: het motief (van gebruik) bepaalt de (bovenstaande) definitie Voorbeelden ter illustratie: A solutie & tinner B cylinder slagroomspuit C Ritalin D medische weed E reclamespot: modem & chocolade

1 verdoven (sederen; dempen) 2 opwekken (stimuleren; oppeppen) Drugs 3 categorieën 1 verdoven (sederen; dempen) 2 opwekken (stimuleren; oppeppen) 3 waarneming veranderen (trippen; hallucineren) Waar zou u roken bij indelen? Waarom? Waar zou u alcohol bij willen indelen? Waarom?

Drugs Verdovend alcohol opiaten (o.a. heroïne) GHB cannabis (hasj en wiet)

Drugs Stimulerend cafeïne (energy-drank!) cocaïne amfetamine XTC

Drugs Waarnemingsveranderend cannabis (hasj & wiet) XTC paddo’s truffels LSD Cannabis is NIET verdovend (hartslag neemt toe); maar werkt wel wat kalmerend.

Signaleren Totaalbeeld meer dan één signaal tegelijkertijd of opeenvolgend optredend gedurende langere tijd roept bezorgdheid op geeft overlast Algemeen: Verwijs ook nog naar de sheets over fysieke effecten van middelen Item 5: is dikwijls hèt item dat tot actie leidt

Signaleren uiterlijke kenmerken Strak staan Spierkrampen in kaken (kauwen) Grote, uitpuilende ogen Verstoorde motoriek (tics) Kleding/gadgets Algemeen: Verwijs ook nog naar de sheets over fysieke effecten van middelen Item 5: is dikwijls hèt item dat tot actie leidt

Signaleren gedrag: Verstoorde motoriek (beweeglijk) Onopvallend proberen te zijn Afwezige blik (Te) energiek Neus ophalen Luidruchtig Handtastelijk Snel prikkelbaar (kort lontje)

Psychische signalen 1 onverklaarbare stemmingswisselingen 2 somber / depressief 3 afstandelijk / onverschillig 4 (sneller) prikkelbaar / agressief 5 bagatelliseren van gebruik 6 angstig / achterdochtig 7 vergeetachtig 8 stiekem gedrag 9 veelvuldig voorkomen van ongelukjes 10 concentratieproblemen MOGELIJKE signalen

Lichamelijke signalen 1 misselijkheid / hoofdpijn 2 gebrek aan eetlust of juist veel eten 3 gewichtsverlies (drugs) / opgeblazen (alcohol) 4 droge mond (cannabis & pepmiddelen) 5 slapeloosheid (stimulerende middelen) 6 snel vermoeid 7 slome, trage bewegingen 8 voortdurend neus ophalen (snuiven) 9 vergrote / verkleinde pupillen, rode ogen 10 vage maag- en darmklachten, braken 11 transpiratieaanvallen 12 trillen 13 infecties MOGELIJKE signalen

Sociale signalen 1 relatieproblemen 2 sociaal isolement 3 verzuim school / werk 4 geen / weinig interesse in de omgeving 5 sterk wisselende prestaties 6 onnauwkeurig met afspraken / nalatigheid 7 verandering van vriendenkring 8 veelvuldig praten over middelen en gebruik 9 ‘lachkicks’ 10 financiële problemen / geld lenen 11 kleding / gadgets MOGELIJKE signalen

STADIA VAN VERANDERING Permanente uitgang Consolidatie Terugval Start Actieve verandering Voorbeschouwing Beslissing Overpeinzing Tussentijdse uitgang Prochaska & DiClemente (1982)

In gesprek gaan. Niet doen: - te snel adviseren - afkeuren/beschuldigen - etiketteren

In gesprek gaan. Wel doen: Oprechte interesse tonen Onbevooroordeeld Open vragen stellen Neutrale/positieve woordkeuze

Vragen? @iriszorg.nl