VVI-STUDIEREIS BIRMINGHAM 8-10 OKTOBER 2008

Programma Dag 1: - Uitleg over GGZ systeem en organisatie (universiteit + trust) - bezoek aan twee recent gebouwde psychiatrische ziekenhuizen Dag 2: veldwerk: naar 18 verschillende teams Dag 3: debriefing en vraagstelling

SITUERING BIRMINGHAM Population is 1.2million 40 % ethnic people (will be majority in 2020) Single population is high Higher levels of deprivation against England average Less mobile population than England average Inflow of workers from the Black Country Unemployment rates significantly higher than England (high levels in the Pakistani population)

Historische context (1) Jaren 80 en 90 = Periode Thatcher: = periode van zware besparingen, ook in de gezondheidszorg Gevolgen voor de GGZ - NHS: poging tot ombouw naar marktwerking in de zorg - Sluiten van psychiatrische ziekenhuisbedden zonder opbouw van alternatieven

Historische context (2) Eind jaren ‘90 en jaren 2000 = periode van nieuwe opbouw, meer geld naar gezondheidszorg Gevolgen voor de GGZ - NHS: gecontroleerde marktwerking: commissioning vanuit eerstelijn - Opbouw van alternatieven in de maatschappij onder stimulans van nationale standaarden en monitoring => Geen vooraf vastgestelde zorgvormen

KENMERKEN NHS Aansturing van zorg (1) Parliament Secretary of State for Health/DH Monitor Strategic Health Authorities NHS Trusts PCT/Care Trusts Independent Sector Foundation Trusts

KENMERKEN NHS Aansturing van zorg (2) Based on top down mechanisms NSF, National Institute for Clinical Excellence targets and performance management processes Period of extra spending on staff capacity and equipment Based on a quasi managed market Demand side: patient choice and commissioning Supply side: Foundation Trusts and IS Incentives: Payment by Results (related to activity) Regulation: Monitor and Care Quality Commission

KENMERKEN NHS Organisatie Algemene geneeskunde (inreach voor psychiatrische functie in spoedgevallen & ICU) Geestelijke gezondheidszorg= 95% NHS en enkel voor korte duur privaat verzekerden Geen vrije keuze van huisarts of ziekenhuis Huisarts is de centrale figuur van de eerste lijnszorg, ook voor psychiatrie Geen rechtstreekse toegang naar tweede/derde lijn (in elke spoed is een HA aanwezig) Healthcare (regio), Social care & Welfare (lokale overheden) Vrijwilligers: charities

KENMERKEN NHS Toekomstige ontwikkelingen Moving from input to outcome measures Emphasis on strengthening of commissioning Greater choice Clinical Leadership Payment of services based on quality and not only on activities

KENMERKEN NHS Verhouding NHS – andere sectoren Nationaal - Primary Care - GGZ -Verslavingszorg Sociaal Care Regionaal = tegemoet- komingen Welfare Lokaal o.a. Huisvesting

CONTEXT NHS Verhouding NHS – Huisvesting Welfare –Huisvesting Zowel charities als private, commerciële organisaties Soort erkenning door lokale overheid (stad) Erkenning => Sociale en gezondheidsorganisaties kunnen er cliënten onderbrengen Erkenning volgens 1 of meer types klanten: Fysiek gehandicapten / bejaarden / daklozen / GGZ / … Huisvesting met gradaties in uren I(ADL)-ondersteuning per week met /zonder toezicht => serviceflat- achtig ? Uren ondersteuning door klant zelf in te vullen

KENMERKEN NHS PATIENT BIJDRAGEN Primary Care: gratis behoudens medicatie GGZ Medicatie gratis Zorg: beperkt persoonlijk aandeel Welfare Huisvesting + I(ADL)-ondersteuning: persoonlijk aandeel PERSOONLIJK AANDEEL IN FUNCTIE VAN INKOMEN, LOS VAN DE ZORGVORM !!!! => Geen financiële barrières om patiënt door te schuiven van ene naar andere zorgvorm

Birmingham and Solihull Mental Health (Foundation) Trust Quasi de enige GGZ-speler in Birmingham Het resultaat van een fusieproces tussen vroegere trusts (van 6 naar 2 naar 1) One of the largest mental health Trusts in the UK Werkingsgebied Birmingham en Solihull = 276 km² Employ over 3,900 staff Zeer sterke binding met de universiteit train 20% of the Country’s Mental Health nurses Strong R&D base – clinical expertise nationally recognised Achieving Foundation Trust status => grotere financiële vrijheid 3 New Hospitals delivering 21st Century MH Care

Birmingham and Solihull Mental Health (Foundation) Trust Total income = 267 miljoen euro Contact with 50,000 people a year Operating out of 106 sites 779 inpatient beds GGZ 53 wards 130 Clinical teams Nu bezig met herstructurering om aantal sites in te krimpen Veelal community teams op zelfde locatie als inpatient wards (gedeelde gebouwen)

Birmingham and Solihull Mental Health (Foundation) Trust Huidig zorgaanbod = aanbod in functie van commissioning met primary care trusts Onderhandelingen als basis voor het zorgaanbod De zorg die niet in het onderhandelde pakket zit, wordt ook niet gegeven vb persoonlijkheidsstoornissen

Birmingham and Solihull Mental Health (Foundation) Trust Duidelijk onderscheiden aanbod volgens leeftijdsdoelgroepen Kinderen en jongeren: opdracht van andere (somatische) trust => hele aanbod voor kinderen zit samen De BSMHFT: afzonderlijk aanbod voor working age (18-65 jaar) Elderly people (65+) Maar soepele grenzen tussen aanbod

UITBOUW VAN COMMUNITY MENTAL HEALTH Randvoorwaarden Development of effective individual community teams requires consideration of the impact on the whole system. => uitbouw van slechts 1 element uit het systeem werkt niet There was an intentional shift of the centre of the service away from hospital into the community. This has had a significant impact on the function of the hospital too. => uitbouw van CMH heeft ook gevolgen voor het functioneren van de residentiële setting

UITBOUW VAN COMMUNITY MENTAL HEALTH Randvoorwaarden Functionalise community in same way that hospital was/is ‘functionalised’, i.e. separate specialised service or team Drie onderscheiden functies Primary Care Liaison Short term Care: Crisis/ Home Treatment Service Community mental health team Residential Services; hospital etc. Continuing Care: Rehabilitation/ Recovery Assertive Outreach Service

UITBOUW VAN COMMUNITY MENTAL HEALTH Randvoorwaarden Emphasis on multi-disciplinary team working; social care integrated Identifying clear roles and boundaries between functions i.e. teams A systems of filters and gateways Modeltrouw Opleiding en vorming van medewerkers: alle medewerkers moeten individueel kunnen handelen tav cliënten

VISIE OP ZORG Assessment gericht op functioneren van de cliënt en risicotaxatie, niet op diagnose Diagnose enkel belangrijk voor medicatie Weinig gericht op “therapie-Behandeling” Indien behandeling = Cognitieve gedragstherapie Veel aandacht voor de vragen / noden van de cliënten en hun familie Individuele aanpak veel inspraak van clïënten en hun familie ook in de bestuurlijke organen van de trust !

VISIE OP ZORG GGZ doet gespecialiseerde zorg en zorgt er voor dat cliënt elders de nodige ondersteuning krijgt => teamleden = zorgcoördinatoren (enkel gekwalificeerd personeel heeft caseload, vooral community psychiatric nurses niet-gekwalificeerden werken voor alle cl van het team Continuïteit van de zorg: Elk team volgt zijn cliënten, ook als deze intussen door een ander team wordt in zorg genomen Elk team blijft ex-cliënten minstens 3 à 6 maanden verder opvolgen

GEVOLGEN CMH voor residentiële zorg Kleine eenheden 10 à 15 patiënten Eenheden unisex ( ethniciteit? ) Zeer hoge personeelsbestaffing: 5/5/4 Weinig tot geen afzondering, incidenten Verblijfsduur van dagen tot enkele weken

Once upon a time.. Is dit België ? HOSPITAL Continuing needs: REHABILITATION wards LONG STAY wards ACUTE/ admission wards Out-patients department COMMUNITY PRIMARY CARE & AFTERCARE SERVICE Counselling & Depot injections Psychotherapy Residential care support

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Model 2 PRIMARY CARE TEAM COMMUNITY MENTAL HEALTH TEAM Primary Care Continuing Need: Liaison HOME TREATMENT TEAM CONTINUING NEED ASSERTIVE OUTREACH TEAM Rehab and Recovery Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, NOT the whole picture.. PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION Community HOME TREATMENT Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, NOT the whole picture.. PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION EARLY INTERVENTION SERVICE Community HOME TREATMENT SPECIALIST SERVICES Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Functional map PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION Community HOME TREATMENT Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Primary Care Liaison Interface between primary care and specialist service Gateway to specialist services Manage all new referrals from Primary Care Key workers with variable case load Clinics, groups, home based intervention Multidisciplinary team

Primary Care Liaison Working hours service Varies across city in terms of delivery because; Integration of a continuing needs service: ‘Community Mental Health Teams’ Some Teams have a base with a day hospital-like facility GP’s prefer to provide part of a service themselves e.g. health promotion Some GP’s commission a service within their surgeries Different development of Gateway workers

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Functional map PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION HOME TREATMENT Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Home Treatment and Crisis Resolution ‘Acute’ psychiatric care at home Mobile, 24 hour 7 days a week service Crisis resolution and Home Treatment Access to hospital beds Alternative to psychiatric hospitalisation Multidisciplinary team Shared caseload ≤ 2:1 Utilise home and community resources

Crisis Resolution/ Home Treatment (CR/HT) Rapid response following referral Assertive approach to engagement Intensive intervention and support in the early stages of the crisis Active involvement of the service user, family and carers Time-limited intervention that has sufficient flexibility to respond to differing service user needs Learning from the crisis

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Functional map PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION Community HOME TREATMENT Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Model 2 PRIMARY CARE TEAM COMMUNITY MENTAL HEALTH TEAM Primary Care Continuing Need: Liaison Rehab and Recovery HOME TREATMENT TEAM CONTINUING NEED ASSERTIVE OUTREACH TEAM Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Rehabilitation and Recovery (Community Mental Health Teams) People predominantly with ‘severe/ enduring’ illness experience Complex social and health care needs Long term service use Need for community based support Recovery and social integration Individual case management but access to team resources

Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes, Functional map PRIMARY CARE LIAISON Community CONTINUING NEEDS ASSERTIVE OUTREACH RECOVERY AND REHABILITATION Community HOME TREATMENT Residential based care: Hospital Beds, Day services, Crisis Homes,

Assertive Outreach Team based approach with key worker Team responsible for meeting all needs Assistance in obtaining basic needs Primary goal of improved client functioning Assistance with symptom management

Assertive Outreach One team member is care coordinator Smaller case load ( ≤ 15:1) Treatment is individualised Services provided “out of office” Assertive “can do” approach

Maintaining a framework Key issues: A system of filters and gateways Fidelity Early and later development problems Staff training