Introductie tot de omgang met antieke bronnen: numismatiek en geldgeschiedenis

Zilveren stater, Sybaris, circa 530-510 v.Chr.

Publikaties: handboeken en internet Handboeken Grieks A catalogue of the Greek coins in the British Museum (BMC) 29 delen Sylloge Nummorum Graecorum (SNG) + heel veel verspreid gepubliceerd. Handboeken Romeins M. Crawford, Roman Republican Coinage (Cr. of RRC) Roman Imperial Coinage (RIC), 10 delen Roman Provincial Coinage (RPC), 10 delen gepland (in 2025) 3 delen verschenen Enkele websites Sylloge Nummorum Graecorum : http://www.sylloge-nummorum-graecorum.org/ The American Numismatic Society: http://numismatics.org/search/ Roman Provincial Coinage Online: http://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/ Coin Archives.com: http://www.coinarchives.com/a/ Wildwinds: http://www.wildwinds.com/coins/

De veroveringen van Alexander de Grote

Alleen bekend van zijn munten: Theophilos (circa 130 of 90 v.Chr.) Zilveren tetradrachme (4-drachme) Voorzijde: buste Theophilos naar rechts, met diadeem Keerzijde: Athena zittend op troon met lans en schild, Nike op uitgestrekte rechterhand ΒΑΣΙΛΕΩΣ AYTOKPATOPOΣ / ΘΕOFΙLΟΥ

Het Romeinse Rijk circa 260-270 n.Chr.

Domitianus II (271 n.Chr.) uit muntschat, Groot-Britannië, 2003 uit muntschat, Frankrijk 1900 Antoninianus, biljoen Voorzijde: buste Domitianus II naar rechts IMP C DOMITIANVS P F AVG Keerzijde: Concordia staand links met patera en cornucopiae CONCORDIA MILITVM

Wie?

Lucius Verus (161-169 n.Chr.)

Forum van Traianus Rome Zuil van Traianus entree forum (triomfboog) Basilica Ulpia

Forum van Traianus Rome

Forum van Traianus Rome imago clipeata

Forum van Traianus Rome Boog van Traianus, Benevento

Brutus en de moord op Julius Caesar Denarius, geslagen in Noord-Griekenland, 43-42 v.Chr. Voorzijde: kop Brutus rechts BRVT IMP L·PLAET ·CEST (L. Plaetorius Caestianus) Keerzijde: Pileus tussen twee dolken| EID MAR Cassius Dio, Romeinse Geschiedenis (῾Ρωμαϊκὴ ἱστορία ) XLVII.25.

Soldij legioensoldaten 1ste – 3de eeuw n.Chr 27 v.Chr. - 84 n.Chr.: 225 denarii 84 - 197: 300 denarii 197 - 217: 600 denarii 217 - 235: 900 denarii 235 - ca. 300: 1800 denarii

Muntvondsten Schatvondsten twee of meer munten op één moment gedeponeerd (of één gouden munt) circulatieschatten spaarschatten votiefdepots Losse vondsten individueel verloren munten (geen goud)

Vondstmunten: online databases Griekse munten: Inventory of Greek Coin Hoards (http://shot.holycross.edu/projects/igch//home) Keltische munten: The Celtic Coin Index (http://www.celticcoins.ca/about.php) Duitsland: Fundmünzen der Römischen Zeit in Deutschland (FMRD), NUMIDAT (http://www.fda.adwmainz.de/index.php?id=425) Oostenrijk: digitale Fundmünzen der Römischen Zeit in Österreich, dFMRÖ (http://www.oeaw.ac.at/numismatik/projekte/dfmroe/dfmroe.html) Groot-Brittannië: Portable Antiquities Scheme, PAS (http://finds.org.uk/) Nederland: NUMIS (http://www.geldmuseum.nl/museum/content/zoeken-numis) Gedrukt: Fundmünzen der römischen Zeit.

Percentage munten per periode in de westelijke limeszone (forten en vici) Augustus 27 v.Chr.-14 n.Chr. Caligula 37-41 n.Chr. Severisch 192-217 n.Chr.

Percentage munten per periode in Forum Hadriani (FH), forten en vici en inheemse nederzettingen ten zuiden van de Rijn Limes Forum Hadriani (gesticht circa 70 n.Chr.) inheems zuiden

Muntschatten gevonden in Groningen, Friesland en Noord-Holland

Geografische verspreiding van los gevonden Romeinse munten geslagen voor 450 n.Chr.

Muntvondsten Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel (14-235 n.Chr.) Aantal los gevonden munten Aantal munten in muntschatten Friesland 621 93 Groningen 254 52 Drenthe 65 528 Overijssel 29 287