Revalidatie na VKB reconstructie: ook een sport? Alex Hoveling, Sportfysiotherapeut Peter Boom, Master Manueel Therapie

Inhoudsopgave voorstellen opbouw Revalidatie programma - behandelprotocol - sport specifieke begeleiding resultaten literatuur & praktijk sleutel tot succes Versie: 2011

Maatschap Fysiotherapie Boekestein Ervaring VKB revalidatie sinds eind jaren ’70 i.s.m. R. Veldstra (WFG), R. Marti (AMC) en G. Hermans (Hilversum) Nu samenwerking met Sportpoli WFG & orthopedie WFG, Kliniek Klein Roosendaal, OLVG

Hamstringpees vs Patellapees minder pijn bij knielen > betere fixatie minder last van patella > nieuwe kruisband is stugger “minder verlies van strekkracht” > “minder verlies in buigkracht” Na 9 maanden geen verschil in stabiliteit!

opbouw revalidatie programma fase 1 > beperkt belaste ADL fase fase 2 > belaste ADL fase fase 3 > beperkt belaste sportfase fase 4 > functionele/sport specifieke oefenfase fase 5 > sport specifieke training

Fase 1, 0 – 2 weken beperkt belaste ADL fase Doelstellingen Verminderen pijn/zwelling Goed looppatroon met krukken ROM > min. 90 flexie en volledige extensie Interventies Game Ready, “loopscholing”, (hometrainer), belaste balans oefeningen, patella/extensie mobilisatie

Fase 2, 3 – 6 weken belaste ADL fase Doelstellingen Looppatroon zonder krukken Verbeteren stabiliteit ROM >120 flexie & volledige extensie Zwelling minimaliseren Interventies Fietsen, kracht- & stabiliteit oef. (gesloten keten, geen belaste rotatie, loopscholing (ganganalyse), Mobilisatie, eventueel dry needling

Fase 3, 7 – 12 weken beperkt belaste sportfase Doelstellingen Verbeteren wandel/looppatroon Verbeteren kracht, snelheid Verbeteren uithoudingsvermogen ROM >140 flexie, volledige extensie Interventies Als fase 2; intensiteit omhoog, open keten, introductie dubbeltaken, spierrekken, dry needling

Fase 4, 13 - 26 weken functionele/sport specifieke oefenfase Doelstellingen Hardlopen, (sport specifieke oefenfase) Kracht en stabiliteit verder opbouwen Interventies Loopscholing in sporthal of veld, voortzetten kracht- stabiliteit training zaal & veld.

Fase 5, > 26 weken sport specifieke training Doelstellingen Sporthervatting (recreatief/ prestatief) Optimaliseren kracht en stabiliteit bij complexe bewegingen Interventies Uitbouwen van loopscholing op veld of zaal , naar sport specifieke training met bal, simuleren benodigde sport vaardigheden en techniek

controle stabiliteit & evaluatie Lachman, Pivot, voorste schuiflade (concept richtlijn VKB, N.O.V 2010) Evaluatie VAS pijn, Omvangmeting, En knee, Lysholmscore, Ganganalyse, Single hoptest, crossover hop for distance (hoptesten vlgs F. Noyes, 1991)

Resultaten praktijk Boekestein Retrospectief 2008 -2010

Resultaten Literatuur 80% return to sport, na 3 jaar nog 30% op zelfde niveau actief (praktijk > 80%) (Myklebust, 2005) Re-injury problematiek 3%-13% Redenen om niet naar sport terug te keren (Kvist, 2005) 1/3 > knie functie 1/3 > angst voor hernieuwd letsel/trauma 1/3 > overige (sociaal, motivatie e.d.)

“knie functie onvoldoende” Oorzaken; complicaties mobiliteitsverlies Verlies stabiliteit

“slechte resultaten” Complicaties Mobiliteit verlies Infectie (0,5%) Trombose/ longembolie AKP & Perifeer neurologisch lijden Mobiliteit verlies extensiebeperking na 3 maanden verkeerde plaatsing tibiatunnel, Artrofibrose (littekenvorming in knie), Impingement (beknelt raken van de nieuwe kruisband) flexiebeperking na 3 maanden verkeerde plaatsing femurtunnel, kruisband te strak, litteken vorming verlies stabiliteit nieuwe ruptuur (7%), verlies fixatie graft (agressieve revalidatie), malpositie tunnels

Sleutel tot Succes Start van succesvolle revalidatie begint bij snelle diagnose stelling/ verwijzing adequate afhandeling & instructie tegenwoordig binnen 1 week = damage control Mogelijk geworden door directe toegang tot fysiotherapeut samenwerking sportpoli WFG & spoed spreekuur afdeling orthopedie WFG

literatuur Concept richtlijn VKB (N.O.V. 2010) Anderson et al 2009, Wright 2008, Trees et al 2005, Heijne & Werner 2007, Wright & Fetzer 2007, Gerber et al 2007, Risberg 2007, Shaw et al 2005, Friemert et al 2007, Kvist 2004, Myklebust 2005, Risberg et al 1999, Brandsson 2001, Noyes 1991.