4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 1

Waar komen we vandaan? vanaf 1923 tot 2008 Waar zijn we nu? anno 2008 Inhoud Waar komen we vandaan? vanaf 1923 tot 2008 Waar zijn we nu? anno 2008 Waar gaan we naar toe???????? 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 2

Waar komen we vandaan ? Duitse PTT start in 1923 -18 frames /30lijnen Berlin House of Broadcast -1935 start reguliere TV Olympics 1936 -Telefunken Fernsehkanone -HD! 25 frames/180 lijnen -3 inch iconoscope 1937 25frames/441 lijnen Fabrikanten van televisie camera's toen; Telefunken en RCA 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 3

Waar komen we vandaan ? RCA TK 40 serie -eerste RGB kleuren camera's -3x 3 Inch Image Orthicons -dichroic spiegel kruis, rendement 10% -ingebouwde 7 Inch Viewfinder -4 lens turret -3 multicore kabels -96 inch, 55 RU hoog bases station Ontwikkeling start 1946 -eerste productie NBC 1950 in NTSC 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 4

Waar komen we vandaan ? Begin 1960: Philips Nat Lab ontwikkelt het 1.25, 1 en 2/3 inch plumbicon en een prisma met opgedampte dichroitische spiegels. 1963 ELA wordt fabrikant, De LDK 3 is geboren. 1965 Introductie van PC 60 op NAB, werd een hit; -was veel kleiner als concurentie met orthicons, -was volledig getransistoriseerd, minder vermogen, -had een 10:1 zoomlens (Angenieux. -was na inschakelen binnen 30 minuten gereed, orthicons kosten uren na inschakelen. Philips werd marktleider Laatste productie 1974, totaal zijn er 1800 gefabriceerd. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 5

Waar komen we vandaan ? LDK 13, 1971 Companion voor LDK 3 Eén moederbord concept ½ Inch mini plumbicons met statische afbuiging 50 stuks gefabriceerd Eerste RAW RGB Camera LDK 13, 1971 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 6

Waar komen we vandaan ? Montreux 1971: De LDK 5 wordt geïntroduceerd. werd wederom een hit; -Multicore vervangen door Triax -Transistoren vervangen door Op amps en IC’s -Optisch blok wordt horizontaal gepositioneerd -Losse beweegbare viewfinder -Contour processing -60MHz kanaal voor keying -Modulair opgebouwd -Eerste embedded software doet zijn intrede -Kan remote bediend worden Portable companion LDK 15 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 7

Waar komen we vandaan ? Plumbicon en prisma worden door Philips aan derden geleverd, concurrentie neemt toe Portable camera's doen steeds meer hun intrede, eersten met hippack, backpack en portable processing unit 1990 SD CCD Camera’s doen hun intrede 1995 Mini DV CamCorders, Sony’s DCR-VX1000 wordt geintroduceerd. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 8

Waar komen we vandaan ? 1970 NHK Japan, ontwikkelt MUSE , analoge HDTV 1150i60 beeldlijnen, 16:10, werd later 16:9 1980 Philips NatLab ontwikkelt HD MAC, deels analoog, deels digitaal, 1250i50 16:9 Beide systemen eisen veel bandbreedte. HD MAC wordt vervangen door PAL plus, 576i50 16:9 Rond 2000 komen de eerste HDTV camera's op de markt 1080i60 2003 LDK 6000 native multi-format schakelbaar 720p24/25/30/50/60, 1080i50/60 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 9

Waar komen we vandaan ? De 35mm Digital Cinematography is geboren 1998: HDCamCorders worden door Sony op de markt gezet CCD’s 1920x1080 2002: Star Wars (episode two), wordt gefilmd met de HDW-F900 Video 10bit MPEG4 440Mbs 2005: Viper FT CCD’s 1920x1080 met 12 bit ongecomprimeerd RGB RAW 4:4:4 dual link, 2.25 Gbs Y,Cr,Cb RAW 4:2:2 single link, 1.5 Gbs De 35mm Digital Cinematography is geboren 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 10

Waar komen we vandaan ? 1923: 30p18 2008: 1080p24/25/30/50/60 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 11

Waar zijn we nu ? Televisie, nieuw- en vervangings-markt, ongeveer 9000 per jaar Uit het beeld zijn: -Telefunken, RCA, EMI, Marconi, Bosch, Philips, Link Gebleven zijn: -Nederland: Thomson, -Japan: Sony, Panasonic, JVC, Hitachi, Toshiba, Ikegami, Grootste spelers nu: Sony met HDC 1500 serie Thomson met LDK 8000 serie 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 12

Waar zijn we nu ? Trends Live TV steeds meer op locatie,sport, festivals, OB Van vloot groeit, wordt omgebouwd naar 3G OB Vans kunnen nu 32 camera's aan boord hebben Van vaste naar verwisselbare installatie Van Triax steeds meer naar Hybride fiber Lange afstanden bij ski en golf nog steeds probleem Steeds meer High Speed, Slow Motion LDK 8300 in combinatie met EVS 1980 CJOH Ottawa Greyhound met 6x LDK5 en 2x LDK14 2008 Cinevideo groep OB 14 Met 32 x HDC 1500 of 32x LDK 8000 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 13

Waar zijn we nu ? Trends, Live Camera's LDK 8300 in SXP Trends, Live Camera's Big body Cameras vervangen door Large lens adapter en portables Portables, kunnen vaak gebruikt worden in 24p cinema mode Door toevoeging van camera adapter, base station en controle panelen , kunnen CamCorders vaak als live camera gebruikt worden, denk aan Telecast’s Copperhead Weekend live sport en door de week portable docu of drama? Zeker in een pool systeem goed mogelijk 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 14

Waar zijn we nu ? Trends, HDTV CamCorders HDTV 1920x1080 CamCorders worden tapeless Geheugen kaarten 64-70-80GB zijn nu ter beschikking , elke twee jaar een verdubbeling IT komt steeds verder de camera-wereld binnen -bediening via IP -uitgangen en ingangen HDMI, USB, IEEE 1394 -compressie technologie,MPEG, JPEG, -nabewerking mbv Desktop of Laptop computers met FCP, Edius of……… Hard disk IOMEGA, 70GB, Dual layer optical disk 50GB, P2 card, 18GB Toshiba field pack 120GB 2/3 inch 1920x1080 ½ inch 1440x1080 2/3 inch 1920x1080 2/3 inch 1920x1080 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 15

Waar zijn we nu ? Trends, HDV 1280x720 HDV 1280x720 CamCorders krijgen steeds meer verwisselbare lensen, Steeds meer functionaliteit, Ergonomie kan beter, handheld , behalve de JVC (dit is een schouder camera) Hieronder gangbare typen van dit voorjaar, nu al vervangen door anderen Mini DV en P2 Mini DV en HDR 100 SxS SD 1/3 inch 3x IT 1280x720 1/3 inch 3xIT 1280x720 ½ inch 3xCMOS 1920x1080 1/3 inch 3xIT 1440x1080 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 16

Waar zijn we nu ? Trends (vervolg) “Full HD’’ tapeless, niet native, palm CamCorders Uitgangs formaten 1929x1080p25 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 17

Waar zijn we nu ? DC Camera's 4K met Bayer en 3x 1920x1080 RAW , vergelijkbaar met 35mm - Genesis 85, ARRI D21 90, Viper 250, -F23/F35 150, RED 5000, Dalsa 15, Phantom 50 2K , met Bayer RAW,vergelijkbaar met Super 16 1.78x1 -SI-2K 1920x1080 diameter 12.18 ipv 11mm met Bayer vergelijkbaar met Super 16mm 1.78x1 -De A Cam-dII, wordt dit najaar geintroduceerd. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 18

Waar zijn we nu ? LDK 13, 1971 A.Cam-dII, 2008 4-4-2017 Multicore naar 39HE CCU R G B CVBS R G B 625 lijnen Interlaced Bandbreedte 7Mhz Resolutie –3dB bij 5MHz Geheugen kaart 80GB Computer met NLE HDMI HDSDI RAW 1080 lijnen progressief Bandbreedte 30Mhz Resolutie –3dB bij 27MHz A.Cam-dII, 2008 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 19

Waar gaan we naar toe? Scherpere beelden Hogere dynamiek Meer kleur informatie Camera's kunnen het, TV schermen kunnen het, Transmissie, bandbreedte is onvoldoende, een goede compressie technologie is nodig. En alstublieft geen cascade van allerlei compressie’s 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 20

Waar gaan we naar toe? Resoluties nu Live Camera HDC 1500 en LDK 8000 kunnen 1080p50 Transmissie in Nederland nog seeds SD Schermen kunnen HD 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 21

Waar gaan we naar toe? Scherpere beelden; Grotere schermen met SD resolutie betekend te kleine huiskamers Kan nog steeds geen krant lezen met HD Schermen, (projectie?) gaan naar wandgrote, 3m diagonaal? Dit betekend van SD over HD naar UHDTV Grotere bandbreedte betekend ook weinig tot geen contourprocessing in camera, weinig tot geen contour boost in ontvanger waardoor minder fase fouten en minder ruis Opname met EX 1 2000 lux, krant in 16:9 ingekaderd, Zelfde uitsnede op 24 inch HD monitor bekeken. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 22

Waar gaan we naar toe? Scherpere beelden (vervolg) Scherpere beelden betekend meer TV lijnen en meer pixels TV lijnen in HDTV 1080, beeldverhouding 16:9 Resolutie verticaal 540 Lijnparen (lp) in 40mSec (25p, 25psf of 50i) Resolutie horizontaal 540x(16:9)=960 lp komt neer op 1920 pix/lijn Lenzen kunnen het; zoomlens kan 800-1000 lp/mm Dit is 6400-8000 lijnen met een 2/3 inch sensor verticaal Resolutie van de combinatie lens en camera is dan: 1/6400+1/540 is praktisch gezien, 540 lp Conclusie met betrekking tot scherpte We moeten toe naar 4K, dit betekend verdubbeling van pixels, verdubbeling van lijnen. Eigenlijk willen we terug naar een buis of film……. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 23

Waar gaan we naar toe? Hogere dynamiek, waarom ? Betere doortekening in witten en zwarten gewenst Camera moet snachts en bij vol zonlicht goed beeld opleveren Probleem nu: -te weinig fstops -te weinig bits, 16bits nodig ipv nu 12bits, Oplossing: Nieuw type sensor, geen CMOS of CCD maar organisch? Of wel CMOS of CCD maar dan 1 inch of groter EX1, avond in de tuin, 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 24

Waar gaan we naar toe? Hogere dynamiek (vervolg) Film kan 84 dB, 14 fstops 2/3 inch CCD kan 72 dB, 12 fstops 2/3 inch CMOS kan 60dB, 10 fstops Gevoeligheid; Video in Lux, Film in ISO, ASA, DIN Film belichting mede afhankelijk van shutter angle Bij een shutter angle van 180 graden in 25beelden per seconde is dat (360:180)x1/25=1/50ste Sec 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 25

Waar gaan we naar toe? 3x 1 inch sensor CCD of CMOS 4K? Camera wordt te bulky, 1x 1 inch CCD of CMOS met Bayer? te weinig pixels, zeker voor kleur-diepte te lage gevoeligheid, bayer filter kost 2 fstops Conclusie; Nieuwe sensor nodig de OOLI? (Opticle/Organic/Light/Imager) Gebouwd in lagen, elke laag gevoelig voor een golflengte. A D A D A D 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 26

Waar gaan we naar toe? De OOLI moet nog ontwikkelt worden, of is iemand er al stiekem mee bezig? Meer waarschijnlijk is het onderstaande: Modulaire camera opbouw, zoals SI-2K van P+S CMOS heeft nog een paar ontwikkel slagen nodig Meer gevoeligheid, minder ruis, wordt dan waarschijnlijk net zo duur als CCD. CMOS soc (silicon on chip), niet alleen A/D conversie maar ook video processing op de chip, één chip camera's 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 27

Bedankt voor u aandacht, zijn er nog vragen?, Meer behoefte aan wetenschap met betrekking tot camera’s?, Laat het me weten. 4-4-2017 EBBEN Consultancy 23-10-08 EBBEN Consultancy 28