energie kooldioxide en isolatie kansen voor klimaat kassa 15 September 2006, Ger Kupers kassa

energie: waar hebben we het over? isoleren, klimaat en ketens agenda energie: waar hebben we het over? isoleren, klimaat en ketens potentieel in nederland conclusies

450 % toename ontwikkeling wereld energieverbruik 415 EJ 75 EJ 1947 1974 2005 EJ 415 EJ 400 350 300 450 % toename 250 200 150 100 75 EJ 50 1850 1875 1900 1925 1950 1975 1995

2004 1995 1986 1973 1950 1850 ontwikkeling wereld energieverbruik EJ 400 1973 350 300 250 1950 200 150 1850 100 50 3500 EJ 1850 1875 1900 1925 1950 1975 1995

140 % toename ontwikkeling wereld bevolking 6.0 miljard 2.5 miljard 1947 1974 2005 6.0 miljard 6000 miljoen 5000 140 % toename 4000 3000 2.5 miljard 2000 1000 1850 1875 1900 1925 1950 1975 1995

per capita energieverbruik 1947 1974 2003 50 100 150 200 250 300 350 400 1850 1875 1900 1925 1950 1975 1995

zoogdieren

zoogdieren aantal kilogram 10.000.000.000 1.000.000.000 100.000.000 100.000 X (2050) 10.000 X (1800) 1.000 X (500BC) 100 X (3500 BC) 10 X (10000 BC) 0,1 X 0.01 0.1 1 10 100 1000 kilogram Source: van der Zwaan and Petersen (eds.),“Sharing the Planet”, 2003.

afrika: <1 energieslaaf usa: > 50 energieslaven mensen en energieverbruik 6 miljard mensen ieder 150 Watt 900.000 MW energieverbruik 400 EJ per jaar 12.675.000 MW iedere mens houdt gemiddeld 14 energieslaven afrika: <1 energieslaaf usa: > 50 energieslaven

klimaatveranderingen

stijging van de zeespiegel

consequenties van klimaatveranderingen ?

gebruik duurzame bronnen gebruik schoon fossiel conclusies wij zijn met (te)veel mensen wij gebruiken (te)veel energie wij gebruiken (te)veel van onze planeet bespaar energie isolatie trias energetica gebruik duurzame bronnen gebruik schoon fossiel

emissies (CO2, NOx, etc), toxiciteit ketenaspecten emissies (CO2, NOx, etc), toxiciteit grondstoffen isolatie produceren isolatie gebruiken isolatie recyclen isolatie isolatie afval fossiele energie (olie, kolen, aardgas, elektriciteit, etc)

energie gebruikt in de keten energie bespaart in de keten ketenaspecten energie gebruikt in de keten energie bespaart in de keten

1 100 ketenaspecten energie gebruikt in de keten energie bespaart in de keten 100

mediumtemperatuur: 300 oC omgevingstemperatuur: 15 oC potentieel mediumtemperatuur: 300 oC omgevingstemperatuur: 15 oC omgevingssnelheid: 5 m/s pijpdiameter: 200 mm Ø warmteverlies ongeïsoleerd: 6 kw/m dit is gerekend over een jaar gelijk aan de energie-inhoud van 6.000 m3 aardgas waarmee 2 - 6 huishoudens van warmte zijn te voorzien en gerekend op basis van geïnstalleerd vermogen is 20 m pijpleiding equivalent aan een twee middenklasse auto’s.

maar 6 kw/m is ook equivalent aan: potentieel maar 6 kw/m is ook equivalent aan: 11 ton CO2 per jaar bij gebruik van aardgas 14 ton CO2 per jaar bij gebruik van stookolie 18 ton CO2 per jaar bij gebruik van kolen ter vergelijk: ecologische footprint spreker elektriciteit: 3.400 kg (6.000 kwh) aardgas: 5.300 kg (3.000 m3) auto: 6.600 kg (35.000 km) totaal 15.300 kg

energiedoorzet: 210 PJ/jaar = 6.700 MW potentieel raffinaderij: 100.000 bpd 500.000 meter pijpleiding energiedoorzet: 210 PJ/jaar = 6.700 MW warmteverlies niet geïsoleerd: 3.000 MW isolatierendement 95%: verlies 150 MW isolatierendement 80%: verlies 600 MW

beschadigde isolatie: 10% isolatierendement beschadiging: 50% potentieel beschadigde isolatie: 10% isolatierendement beschadiging: 50% warmteverlies onbeschadigd: 135 MW warmteverlies beschadigd: 150 MW totaal:285 MW

beschadigde isolatie: 0-20% isolatierendement: 50 – 90% potentieel beschadigde isolatie: 0-20% isolatierendement: 50 – 90% onbeschadigd: 95% 500 450 isolatie 50% 400 isolatie 60% 350 300 isolatie 70% warmteverlies (MW) 250 isolatie 80% slechter 200 isolatie 90% 150 beter 100 50 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 percentage beschadigd (%)

beschadigde isolatie: 0-10% isolatierendement: 0% onbeschadigd: 95% mw potentieel beschadigde isolatie: 0-10% isolatierendement: 0% onbeschadigd: 95% mw 500 400 300 beschadigd 200 100 onbeschadigd 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 beschadiging (%)

beschadigde isolatie: 10% isolatierendement: 50% schatting beschadigde isolatie: 10% isolatierendement: 50% warmteverlies onbeschadigd: 135 MW warmteverlies beschadigd: 150 MW nl raffinage capaciteit 1.000.000 bpd warmteverlies beschadigingen 1500 MW dit is gelijk aan 47 PJ is dit veel?

nl energieverbruik elektriciteit brandstoffen 339 pj 368 115 91 514 480 337 403 120 126 industrie, elektriciteit industrie, aardgas 6 industrie, overig 87 industrie, steenkool 339 pj (brandstofinzet 655 pj industrie, olie 2309 pj transport huishoudens overige afnemers

47 pj toegang voor industriële isolatie elektriciteit brandstoffen 368 47 pj 120 126 115 91 industrie, elektriciteit 514 industrie, aardgas 6 industrie, overig 87 industrie, steenkool 339 pj (brandstofinzet 655 pj industrie, olie 1088 van 2309 pj transport huishoudens overige afnemers

/per jaar /per jaar 47 pj betekent 2,8 miljoen ton CO2 uitkomsten 47 pj betekent 2,8 miljoen ton CO2 met 30 €/ton is dit 85 mio € 2,8 miljoen ton CO2 is 1,5 % van de Nederlandse CO2 emissie dit is ook de ‘ecologische footprint’ van ca 300.000 huishoudens 47 pj is ook 20.000 bpd aardolie met 70 €/barrel is dit 500 mio € /per jaar /per jaar

dus potentieel in kaart brengen! conclusies potentieel voor besparing met industriële isolatie is maximaal enkele procenten van totale besparingspotentieel in Nederland besparingspotentieel bij isolatie van kantoren en woningen is aanzienlijk groter potentieel voor besparing met industriële isolatie is in Nederland niet in kaart gebracht maar toch: 2,8 miljoen ton minder CO2 is een aanzienlijke reductie van het klimaatprobleem dus potentieel in kaart brengen!

je vingers niet branden aan het ontregelen van het klimaat ook isoleren is isoleren is je vingers niet branden aan het ontregelen van het klimaat ook

truus het gelijk: de energie wordt duur betaald isoleren is want anders zegt kniertje vrij naar heijermans: truus het gelijk: de energie wordt duur betaald