Voorstelling van het digitaal radiosysteem Drm juli 2011 - www.videosat.be

Drm Digital radio mondiale Digital Rights Management Digital Multimedia Broadcast Digital radio mondiale Muziek in quasi FM stereo kwaliteit op de AM banden voor uitzendfrequentie tot 30MHz.

actiegroep met 85 leden uit 27 verschillende landen die de mediawereld vertegenwoordigen. het doel is het terug opwaarderen van de AM banden. door het toepassen van digitale audio kan quasi FM stereo kwaliteit + meer op de bestaande AM banden weergegeven worden. opgestart in maart 1998 met doel het Drm signaal en kwaliteit aan het brede publiek vor te stellen.

De radiotechniek tot op vandaag: 1) AM (amplitudemodulatie) is gestart begin jaren 1900 en is één van de oudste modulatietechnieken. De frequentiebanden voor AM zijn: Lange golf: 148,5 tot 283,5kHz Midden golf: 520 tot 1.611kHz Korte golf: (subbanden) De 75 en 60 meterband werd voor Europa gereserveerd maar is op weinig ontvangers uitgerust.

AM: de amplitude van de draaggolf wordt gewijzigd door de modulerende informatie (muziek – gesproken woord) Bandbreedte, dit is wat in de ether aan frequentieruimte nodig is om een gemo- duleerd signaal te kunnen versturen: 2 x de hoogst modulerende frequentie. vb: signaal tot 20kHz vraagt na modulatie een bandbreedte van 40kHz in DZB. Grote nadeel van AM: bijzonder storingsgevoelig

Gevolg: In de MG 550 tot 1611kHz, en kanaalafstand van 40kHz zou er slechts plaats zijn voor 26 radiozenders wereldwijd. Daarom: Internationale afspraak op een Congres te Geneve om de hoogst modulerende frequentie te beperken tot 4,5kHz. De nodige bandbreedte en kanaalafstand is dan beperkt tot 9kHz voor LG en MG en 10kHz voor de KG.

Résume: Van het hoorbaar spectrum tot 18kHz (kinderen tot 20kHz) worden slechts de grondtonen tot 4,5kHz weergegeven. ONMOGELIJK om de klankkleur weer te geven. Klankkeur zijn hogere harmonischen van de grondgolf: zo klinkt een blokgolf van 4kHz anders dan een zuivere sinusoïdale golf. Het verschil is de klankkleur. In de natuur zijn de hoogst voorkomende frequenties beperkt tot 4kHz, inbegrip van de muziekinstrumenten. DIT IS LOW QUALITY MUSIC

2) FM (frequentiemodulatie) is gestart in de jaren 1942 - 1950 door een groot tekort aan frequenties en de vraag naar betere geluidsoverdracht. De frequentieband is de VHF band II van 87 tot 108MHz.

FM: de frequentie van de draaggolf wordt gewijzigd door de modulerende informatie (muziek – gesproken woord) Bandbreedte, dit is wat in de ether aan frequentieruimte nodig is om een gemo- duleerd signaal te kunnen versturen: Theoretisch  groot. Praktisch 250kHz. Kanaalafstand FM is 300kHz Vb: signaal tot 20kHz vraagt na modulatie een bandbreedte van 250kHz.

Bandbreedte is altijd zeer groot bij FM en past daarom niet meer in frequentiebanden < 30MHz. Vandaar dat FM steeds in hogere frequentiebanden ligt. Uitgezonderd smalband FM modulatie voor gesproken woord, toegepast in de CB band (27MHz) en amateur radio.

Résumé: FM is een zeer complexe (Bessel functie) maar een veel eenvoudigere modulatietechniek dan AM. De hoogste weer te geven frequentie is 15kHz MONORAAL. De bandbreedte is 250kHz en kanaalafstand 300kHz. Omwille van het beperken van de bandbreedte tot 250kHz is AM overdracht kwalitatief BETER dan FM (AM klank bij TV norm SECAM L – franse zenders via antenne). DIT IS QUALITY MUSIC

DIT IS LOWER QUALITY MUSIC Een dégradatie van de hoogwaardige mono FM kwaliteit: . . . Men moest persé stereo geluid + RDS + achtergrondmuziek kunnen versturen met dezelfde draaggolf. De modulatie-index die oorspronkelijk 5 was zakt nu naar 1. Dit houdt een slechtere en dus minder getrouwe informatieweergave in. Tevens wordt de S/N verhouding slechter. DIT IS LOWER QUALITY MUSIC

Een derde analoge modulatievorm is PM (fase modulatie) maar werd bij analoge radio-omroep nooit toegepast. Deze modulatietechniek werd gereserveerd voor legerdoeleinden. Is beter dan FM; minder ruis. Bij digitale informatieoverdracht is PM echter WEL gekend en gebruikt.

Drm . . . de techniek Uitgangspunt: overbrengen van sterk gecomprimeerde digitale informatie over lange afstanden met beperkte transmissie bandbreedte, nl de bestaande bandbreedte. Kanaalcodering: COFDM Coded Orthogonal Frequency-Division Multiplexing. Modulatie: QAM Quadrature Amplitude Modulation. Mogelijkheid om veel data-informatie in een smal transmissiemedium te verzenden. QAM is een combinatie van fase (PM) en amplitude modulatie (AM) en kan zowel analoge (PAL – NTSC) als digitale informatie moduleren.

VAN ANALOGE NAAR DIGITALE AUDIO Het sleutelwoord is sampelen; analoge signalen worden omgezet in digitale informatie door sampelen. Is gestart met de CD speler, eind jaren 1970. Gelukkig waren compressietechnieken nog niet goed gekend en hadden de ontwerpers de techniek zeker niet onder de knie. => De audio CD is een zeer goed medium met hoge kwaliteit. Van het analoog signaal wordt nu en dan een sampel (staaltje) genomen. Om nadien het analoge signaal terug te kunnen reconstrueren moet de sampelfrequentie MINSTENS het dubbele zijn van de hoogste over te brengen informatie frequentie.

Van ieder sampel wordt een 16bit woord gemaakt Van ieder sampel wordt een 16bit woord gemaakt. De hoogste amplitude is 1111 1111 1111 1111, de laagste amplitude is 0000 0000 000 0000. Het totaal aantal bits per seconde voor de CD speler is: 44,1 sampels/s x 16bits/sampel en x 2 voor stereo = 1,44112 Mbps. Dit kan ONMOGELIJK in een 10kHz breedbandig transmissie medium verstuurd worden. De transmissiekost is hiervoor VEEL te hoog (DSR 1980!). Voor het bewaren van zo’n datastroom maakt dit niet veel uit, gezien de goedkope geheugenprijzen (harddicks).

Het tweede sleutelwoord in digitale audio is reductie en compressie van de bit rate. Dit is mogelijk door: 1) sampelfrequentie te verlagen 2) resolutie, het bitwoord verkleinen 3) toepassen van Audio – Masking Effect.

Sample (kHz) Max audio f (kHz) Bits/sample Compressie CD: 44,1 20 16 GEEN = lineaire codering Drm: (12) 24 48 6 15,2 AAC +SBR (AACplus) Audio MPEG2: 32 15 MUSICAM Masking-pattern adapted Universal Subband Integrated Coding And Multiplexing

Digitale audio compressie is gebaseerd op: 1) geluid (frequentie - tonen) onder en boven de gehoordrempel (30Hz - 15kHz) wordt niet gecodeerd. 2) zwakke geluiden onder veel sterkere geluiden worden ook niet gecodeerd omdat het menselijk oor deze niet kan onderscheiden (maskeringseffekt). Drm gebruikt AACPLUS compressie coderingstechnologie: ° High Efficiency MPEG-4 AAC (Advanced Audio Coding) ° SBR (Spectral band Replication) MPEG-4 geeft een meer effeciënte audio compressie dan de vroegere MPEG-2 en MPEG-3 codering.

Andere coderingstechnieken algemeen toegepast: - True lossless Coding – Entropy reduction: 2:1 (o.a. Winzip) - ADPCM coding: 4:1 (384kbps wordt gebruikt in 20kHz breedbandig transmissiekanaal (feed)) - Perceptual Coding: 10:1 (audiostreaming over internet is hiermee mogelijk) - AACPLUS - MP4: 16:1 So what’s the big deal about AACPLUS?

Werking van AACPLUS via een voorbeeld SBR (Spectral Band Replication): recente tool voor bit rate reductie ontwikkeld door Coding Technologie Om dit analoog signaal tot 15kHz digitaal te verzenden is een min sampelfrequentie van 32kHz nodig. De ruwe data bit rate voor dit (mono) signaal is dan 32 x 16 = 512kbps. Het doel is de totale bit rate te beperken tot 21,6k bit per seconde. Dit is een compressieverhouding van 512/21,6 = 24. Zelfs de beste AAC coder maakt hier een slechte weergave voor de hoogste frequenties.

Wat als de hoogste over te brengen frequentie 7kHz wordt? Om een 10kHz audiosignaal te digitaliseren dient minstens gesampeld te worden op 20kHz. In AAC wordt 24kHz standaard genomen met een kwantisering van 16 bits/sampel. Dit is een bit rate van 24 x 16 = 384 kbps (is wel goed voor max audio frequentie tot 12kHz). Omdat echter in deze spectrale frequentieband 7kHz de hoogst over te brengen frequentie is, wordt verder data gereduceerd met een factor 0,58 = 384 x 0,58 = 223kbps. De bit rate target is 21,6kbps, dan is de compressieverhouding 10:1. Dit is aan haalbare kaart!

Wat met de hoge tonen tot 15kHz? De lage tonen tot 6 – 7kHz worden via AAC gesampeld met 24kHz. Dit zijn de fundamentele frequenties. De hoge tonen tot 15kHz worden via SBR gesampeld met 48kHz (24kHz is te laag voor 15kHz signaal). Dit zijn harmonische frequenties van de grondgolven. Ze worden GERECONSTRUEERD aan de hand van de AAC sampels. Op deze wijze is de bijkomende bit rate voor het overbrengen van de hogere frequenties vanaf 7 tot 15kHz beperkt tot 1 – 3kbps. => De hogere harmonische omvatten WEINIG informatie. De belangrijkste informatie is omhuld in de fundamentele frequentie die ‘oversampeld’ zijn en dus een zeer getrouwe weergave bieden.

AAC + SBR = High Efficiency AAC (HE AAC) = AACPLUS De AAC coder sampelt met een frequentie van 24kHz voor fundamentele frequenties tot 7kHz. Hij werkt hierdoor met een compressieverhouding van 10:1. Zijn bit rate is 20,6kbps. De SBR analyser sampelt met een frequentie van 48kHz en genereert een bijkomende bit rate van 1kbps. Tezamen goed voor een totale bit rate van 21,6kbps = TARGET!

Drm gebruikt 3 verschillende audio codes: AAC, MPEG4-CELP en HVXC Drm gebruikt 3 verschillende audio codes: AAC, MPEG4-CELP en HVXC. Deze laatste 2 zijn specifiek voor spraak en dus lage bit rate.

Decoder: AAC decoder verzorgt de 7kHz fundamentele frequenties Decoder: AAC decoder verzorgt de 7kHz fundamentele frequenties. SBR verwerkt deze fundamentele frequenties tot harmonische frequenties binnen de bandbreedte 7 –15kHz en worden aan het basissignaal toegevoegd tot een volwaardig audiospectrum van 30 –15kHz. Ook genoemd 2kbps SBR “helper” signaal.

Speciaal voor Drm: Parametric Stereo Coding of P Stereo Stereoweergave via AM Is in principe 2 x mono dus 2 x 24kbps (48kbps). Dit kan, maar de benodigde bandbreedte is hiervoor 20kHz  AM bandbreedte Speciaal voor Drm: Parametric Stereo Coding of P Stereo Gebruikt twee parameters: * Panorama (Pan) * Stereo Ambience (SA) Pan bevat info over de frequentie selectieve niveauverschillen tussen L en R kanaal SA bevat frequentie selectieve informatie over het stereo niveau en de controle wanneer stereo overgaat in mono De Pan en SA parameters + controlebits worden ieder SBR frame verstuurd. Controle en overhead is enkel 50bps Bij complexe stereofragmenten: bijkomde bit rate 1,2 tot 2,5kps, dus geen bijkomende 24kbps voor een tweede audiokanaal!

Drm transmissie techniek Verzenden van DIGITALE informatie via de AM zenders. De LG en MG planten zich voort als grondgolven. => geen of minimale fading. De KG planten zich voort via reflecties in de luchtlagen => max aan fading, vooral ‘s nachts. Overbrugt zeer grote afstanden. Dus: een zending in LG en MG is MINDER storingsgevoelig dan een uitzending in de KG.

Voortplantingswijze van radiogolven De kortegolf De middengolf De langegolf De FM golf

minimum fading grondgolven Daarom zijn er 4 Drm uitzendmodes voorzien. Drm mode Propagatie Toepassing Data rate Fout corectie A minimum fading grondgolven regionale LG en MG hoogste laagste B A + selectieve fading nationale MG en KG matig laag C B + zware fading internationale KG matige D C + zware dobbler shift => Mode A wordt toegepast in LG en MG B=9kHz => Mode B wordt toegepast in KG met B=10kHz.

Mode A en B Met de beschikbare bit rate en gebruik van AAC en SBR is de audioweergave 30Hz tot 15,2kHz. Dit is gelijk met FM radio, maar dank zij de AACplus compressie uitzendbaar binnen een B = 9/10kHz. Vandaar: FM stereo kwaliteit op de AM banden. Mode C en D zijn specifiek voor het doorgeven van zeer lage audiofrequenties, het gesproken woord. De bit rates zijn zeer laag en kunnen in een smalle transmissiekanaal verstuurd worden. Wordt niet als commerciële zending gebruikt.

De data kan daarenboven beschermd – extra beveiligd worden tegen storingen, vooral tegen fading en doppler. => Protection Level 0 tot 3. Hoe lager het Prot level, hoe robuuster het signaal is tegen fading en meer-wegen interferenties met enkel een lage bit rate ter beschikking. De “broadcaster” bepaalt de mode/bit rate om het storings- ongevoeligst zijn target gebied te bereiken. Ze kunnen omgeschakeld worden tijdens een uitzending.

0 = max robuust 1 2 3 = min robuust 1 2 3 Overzicht van de bit rates voor max AACPlus in functie van de beveiligingsniveau’s Typische bit rate in 9kHz band- breedte met MSC=64 QAM (MG) Typische bit rate voor mode B in 10kHz bandbreedte (KG) Bev niveau Mode A 64 QAM (kbps) Mode B 64 QAM (kbps) 0 = max robuust 19,68 15,2 1 23,5 18,40 2 27,8 21,6 3 = min robuust 30,8 24,50 Bev niveau Mode B 16 QAM Mode B 64 QAM 11,6 17,46 1 14,56 20,96 2 bit rate niet mogelijk 24,7 3 27,4 Bit rates zijn opgegeven voor EEP (Equal Error Protection) tegenover UEP (Unequal Error Protection) . Hierin zijn sommige audioblokken beter beveiligd tegenover ander blokken die veel minder beveiligd zijn. De nuttige audio bit rate daalt bij toepassen van multmedia (tekst of sleges 0,2 - 0,4 tot 0,8kps)

Het verhogen van het beveiligingsniveau (Prot Level 0 - 3) zorgt voor een stijging van bit rate en een verbetering van de audiokwaliteit. => Het “Protection Level” vreet aan de audiokwaliteit. Mode A, MSCmod=64QAM en Prot 3 (min robuust) geeft de hoogste audio kwaliteit! Lager bit rates geven slechts een LF spectrum tot 7kHz (geen SBR – geen P stereo - AAC12kHz - 16QAM).

De Drm datastroom is in drie hoofdkanalen verdeeld: FAC: Fast Access Channel SDC: Service Description Channel MSC: Main Service Channel

FAC: Fast Access Channel Zeer robuust en omvat relatief weinig data. Steeds gemoduleerd in 4QAM. Omvat de initiële data en specifieke technische kenmerken van het afgestemde programma, nodig om de Drm decoder snel en goed in te stellen. FAC blok bestaat uit 72bits (64 data + 8bits CRC). Ieder transmissieframe bevat een FAC blok (400ms).

In de Fast Access Channel datastroom zijn o.a. bepaald: Gebruikte bandbreedte 4,5 - 9 - 10 (-18 - 20)kHz MSC modulatie in 16 of 64QAM SDC mode 4 of 16QAM Aantal audio of data kanalen Taal van de target Audio/data vlag Service omschrijving (muziek, pop, oldies, …).

SDC: Service Description Channel Voldoende robuust en omvat eveneens weinig data. Gemoduleerd in 4 of 16QAM . Omvat informatie over de beschikbare services en hoe MSC moet gedecodeerd worden. Omvat de informatie van het afgestemde radioprogramma in 16 karakters en de RDS informatie, datum en tijd. SDC wordt steeds bij het begin van ieder ‘superframe’ uitgezonden om de 1,2s in een vaste code rate.

MSC: Main Service Channel Omvat alle data voor de geleverde services binnen DRM. Dit zijn er max 4 (radio, tekst en beelden). Gemoduleerd in 16 of 64QAM. Er is veel data van doen. - 16QAM: zeer robuust maar lage audiokwaliteit tot 6kHz - 64QAM: hoog LF frequentiespectrum weergave tot 15,2kHz - bit rate tussen 8 tot 24kbps. Audio streams omvatten de gecomprimeerde audio data blokken of frames (400ms). Iedere blok kan op het einde radiotekst-informatie omvatten (80bps).

Transmissie frame: 400ms. Superframe: 1,2s = 3 transmissie frames. Één transmissie frame bestaat uit 15 OFDM symbolen.

Hoe wordt de volledige Drm datastroom gemoduleerd of op de hoogfrequent radiodraaggolf vastgezet? De toegepaste technologieën zijn: * OFDM - Orthogonal Frequency Division Multiplexing COFDM - Coding OFDM: staat voor voorwaardse fout correctie. COFDM is robuuster tegen fading en meerweg ontvangst. * QAM - Quadratuur Amplitude Modulatie: conbinatie van phase en amplitude modulatie.

Voorbeeld van meerweg ontvangst.

OFDM - Orthogonal Frequency Division Multiplexing Techniek waarbij de te verzenden data verdeeld wordt over een groot aantal smalbandige gemoduleerde draaggolven. Hiervoor wordt de totale datastream opgedeeld in frames die op een draaggolf gemoduleerd wordt. Iedere draaggolf gedraagt zich als een onafhankelijk communicatiekanaaltje. Geeft een zeer grote robuustheid tegen interferentie en fading. Draaggolven moeten op zeer preciese afstand van mekaar staan. Toegepast in mobiele omgeving en de digitale omroep DAB, DVB-T, DRM en eveneens toegepast bij ADSL (discrete toon modulatie). Is zeer rekenintensief en eist snelle computers – systemen. Het is een spectrum efficiënt digitaal transmissiesysteem (= veel datatrans- missie in een zeer kleine bandbreedte).

De verschillende op gelijke afstand aanwezige draaggolven vormen de basis voor de digitale uitzending. Het aantal draaggolven, draaggolfmodulatie en de afstand is verschillend volgens het uitzendsysteem en toepassing. DAB: 1536 draaggolven op 1kHz afstand DVB-T: 1705 draaggolven op 4,464kHz afstand

Draaggolf afstand (Hz) Wachttijd interval (ms) Aantal symbolen / frame Drm OFDM Het aantal draaggolven is afhankelijk van de Drm mode en de gebruikte bandbreedte 9 of 10kHz. Mode Draaggolf afstand (Hz) Aantal 9kHz Aantal 10kHz Symbool duur (ms) Wachttijd interval (ms) Aantal symbolen / frame A 41,66 204 228 26,66 2,66 15 B 46,88 182 206 5,33 Niet alle draaggolven bevatten data. Sommige dienen als piloot of voor andere herkenningen of referenties. Al deze draaggolven zijn hoogfrequent en kunnen zich dus voortplanten in de ruimte. De data wordt in QAM gemoduleerd op deze individuele draaggolfjes.

- Voorstelling van enkele hulpdragers - Voorstelling van enkele hulpdragers. - Deze draaggolven zijn verschoven in frequentie fu = 1/tu. - tu: ontvanger openings- of vangperiode. Op dit tijdstip is de energie van de zijbanden van de overige hulpdraaggolven verwaarloosbaar laag en zeker niet storend. - Een wachttijd (guard interval) tussen de symbolen is bedoeld om de ontvanger steeds naar dezelfde datastroom te doen kijken.

multipath tu: symbool lengte = integratie periode. tg: wachttijd interval ts: totale symboollengte = tu+tg Door het toevoegen van een goed berekende wachttijd interval (rose vakjes) wordt verstoring door meerweg ontvangst (Intersymbol Inter- ference ISI) vermeden. Deze lengte is zeer kritisch.

QAM – Quadraduur Amplidtude modulatie Is afgeleid van QPSK (Quadratuur Phase Shift Keying) waabij de amplitude van het signaal constant blijft. Ieder symbool stelt een twee bit (00 - 11) woord voor.

Bij QAM wijzigt de hoek én de amplitude Bij QAM wijzigt de hoek én de amplitude. Hier zijn er 16 constellatie punten waardoor elk symbool 4 data bits verstuurd. Dit is 16QAM. 64QAM verstuurd 64 punten waabij elk symbool 8 data bits of een byte kan versturen. De punten komen echter dichter bij elkaar waardoor kans op verstoring steeds maar groter wordt. Bij verstoring komt een punt in een verkeerd vakje terecht.

Résumé: - Analoge informatie wordt gedigitaliseerd. - In zijn basisvorm (lineaire codering) is de bit rate veel te hoog. - Er wordt gecomprimeerd en gereduceerd. De totale bitrate wordt tenslotte 22kbps tot max 34,8kbps. De hoogste bit rate geeft de beste audio kwaliteit. Deze seriële datastroom wordt in frames in QAM gemoduleerd op individuele draaggolfjes. - Via krachtige zenders en grote antenne-installaties worden deze draaggolfjes de ether ingestuurd. Ze zijn hoogfrequent en beslaan gemakkelijk heel Europa.

Luxemburg Marnach 240kW – 1.440kHz – RTL radio Krachtige AM zenders toegepast in Drm Luxemburg Marnach 240kW – 1.440kHz – RTL radio Portugal Sines 90kW – 15.545kHz - DW

De volledige Drm - coder

Ontvangen en decoderen van het Drm signaal Ontvangen via een interface tot op het middenfrequent signaal van 12kHz en aangepaste bandbreedte van 10 tot 12kHz (ipv 9kHz).

Decoderen: het signaal is volledig digitaal, dus verwerken met PC en geschikte software.

De minimum PC vereisten met geluidskaart Windows 2000, XP of 98 500MHz Intel Pentium, 800MHz aanbevolen 64Mb RAM 50MB vrije harddisk ruimte 16 bit soundblaster met volle 48kHz sampling ondersteuning Line in en line out aansluitingen. Beschikbare Drm ontvanger software Free download: http://www.sat-schneider.de/DRM/DRM.htm + http://prdownloads.sourceforge.net/netclipboard/qt-mt230nc.dll?use_mirror=ke

De Drm software functies.

Terug het kip – ei syndroom ? ? ? * Vanaf april 2005 zijn verschillende programma’s vele uren/dag te ontvangen * Tot op vandaag veel nieuwszenders, muziekzenders volgen langzaam. * VRT radio kijkt de kat uit de boom. Ze hebben reeds veel geïnvesteerd in DAB. * De expantie van Drm ontvangers wordt verwacht in september 2005 met de radio-TV expositie te Berlijn. * Volledige ontvangers en afgewerkte Drm interfaces zijn nu reeds beschikbaar.

Heel wat vragen blijven moeilijk beantwoord: Drm versus DAB? DAB kent geen succes, ook niet in andere landen! Heeft deze nieuwe technologie op de AM-banden nog zin? Reeds zo’n groot programma aanbod via kabel, ether en vooral satelliet! Wat zijn de voordelen van Drm? Drm op de FM band = Drm+. Dit zou pas echte Hi-Fi audio kunnen zijn tot 20 - 30kHz. U vraagt maar. Zal de consument een Drm ontvanger kopen?

Gebruikte afkortingen AAC AFS AM BER CD COFDM DAB DRM DVB DVB-T EEP FAC FFT FM HF ISI ITU LF MPEG-2/4 Advanced Audio Coding Alternative Frequency Switching Amplitude Modulation Bit Error Ratio Compact Disc Coded Orthogonal Frequency Division Multiplex Digital Audio Broadcasting Digital Radio Mondiale Digital Video Broadcasting DVB Terrestrial Equal Error Protection Fast Access Channel Fast Fourier Transform Frequency Modulation High Frequency InterSymbol Interference Interbational Telecommunication Union Low Frequency LW MF MLC MPEG MSC MW NVIS PM QAM RDS RF SBR SDC SFN SSB SW UEP Long wave Medium Frequency Multi Level Coding Moving Picture Experts Group Main Service Channel Medium Wave Near Vertical Incidence Sky wave Phase Modulation Quadrature Amplitude Modulation Radio Data System Radio Frequency Spectral Band Replication Service Description Channel Single Frequency Network Single Side Band Short Wave Unequal Error Protection (…%)

Drm websites www.drm.org : de originele drm site www.sourseforge.net: alles over DREAM PC software http://www.mynetcologne.de/~nc-keilje/drm/dream/dreamedp.htm: beschrijving en instelling van DREAM www.drmrx.org: alles over de officiële drm software www.drmradio.co.uk/: alles over de werking van drm www.telos-systems.com/?/techtalk/allaboutaacplus/default.htm: gegevens over drm http://home.scarlet.be/~p166mmx/mpeg.html: drm codering www.sat-schneider.de: drm ontvangers en componeten www.drm-info.de: private website over drm werking www.codingtechnologies.com: drm ontvangers www.videosat.be - drm: antennetechniek en drm ontvangst met drt1 www.thediscopalace.com – mooi overzicht van commerciële DRM ontvangers