Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland

De KB en Web2.0 Paul Doorenbosch Theo van Veen OCN november 2006 Met dank aan Optische Technieken KB /Jos Uljee

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Het eerste deel van de presentatie bestond uit afbeeldingen, waarbij het beleid rond de ‘analoge KB’ werd verteld. Vervolgens werd aan de hand van de grootschalige activiteiten binnen en buiten de KB aangegeven dat deze ontwikkelingen vragen om een herdefiniëring van de rol van bibliotheken De afbeeldingen zijn omwille van de omvang hier weggelaten. INLEIDING

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Libraries have traditionally existed to collect and organise information, make access to knowledge more democratic, and preserve the record of ideas for future generationas. Now, information is ubiquitious: 500 million web pages are just a keystroke away. Their content mutates constantly and is subject to no structure. Google and other search engines have revolutionised the way people expect to access information. How do we redefine the role of the library in such a rapidley changing context? […] (Redefining the library. The British Library’s strategy ) HERDEFINIERING VAN DE ROL VAN DE BIBLIOTHEEK

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland •Van boeken en tijdschriften naar informatie •Van metadata, objecten, assets,.. naar één contentruimte •Van informatie naar informatie-elementen (data) •Van een fysieke omgeving naar een digitale omgeving •Van de klant in de bibliotheek naar de ‘bibliotheek’ bij de klant •Van bibliotheek als autoriteit naar gemeenschap als autoriteit •Van als het gedrukt is bestaat het naar als het digitaal is bestaat het •Van bibliotheek biedt aan naar gebruiker doet het zelf •Van structureren naar chaos; van statisch informatieaanbod naar dynamische kenniscreatie •Etc. VERANDERINGEN

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Bron: wikipedia WEB 2.0

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland •Web2.0 is geen revolutie maar een evolutie •Wie in staat is zich aan te passen kan overleven VAN CONTENT PROVIDER NAAR SERVICE PROVIDER VERANDERENDE BIBLIOTHEEKROL

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland •We hoeven het niet allemaal zelf te doen: eenvoudig hergebruik van onze content door derden (ook particuliere gebruikers) •Integratie van andermans services in eigen diensten. •Een snel wisselend zoekvenster (interface) voor alle of een deel van de eigen content •Combinatie van eigen en ‘vreemde’ content, gedistribueerde opslag, centrale toegang; vooral ook intersectoraal •Relaties aanbrengen en laten aanbrengen tussen ‘publicaties’ en reacties; verrijking data •Input in ELO’s / research environments / persoonlijke webinterfaces / services •Etc. VERKENNING MOGELIJKHEDEN DIENSTVERLENING

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Programma Vernieuwing GegevensArchitectuur (VGA) website:

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Een gegevensarchitectuur bestaat uit een set van modellen die de bedrijfsactiviteiten en bedrijfsinformatie op gestructureerde manier beschrijven Tot de gegevensarchitectuur behoort daarnaast de vertaling van het gegevensbeleid in richtlijnen voor eigenaarschap, toegang, beveiliging, verwerking en beschikbaarstelling van gegevens (Bart Visser, Informatiseringscentrum Universiteit van Amsterdam, 2004) GEGEVENSARCHITECTUUR

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland UITGANGSPUNTEN Uitgangspunten voor nieuwe situatie Alle KB-data moet in één actie doorzocht kunnen worden (geen metasearch) Alle KB-data moet met minimale kennis van de organisatie van die data beschikbaar zijn voor online-diensten van derden

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland OMGEVING KB-klantenkring Nederlandse culturele en wetenschappelijke ruimte Europese wetenschappelijke en culturele ruimte OMGEVING

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland

Website C Website B Website A ABC ABC A X Website B Website C BC VAN NU NAAR STRAKS

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland  Maak waar mogelijk gebruik van internationale standaarden of conventies, of probeer met de community keuzes af te stemmen en die tot standaard of conventie te verheffen  Bouw de infrastructuur modulair op, zodat onderdelen herbruikbaar en multi-inzetbaar zijn en latere aanpassingen slechts onderdelen van het systeem betreffen (service georiënteerde architectuur) RANDVOORWAARDEN

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland  Alle metadata worden in XML vastgelegd.  Metadata wordt opgeslagen in een multiformat, waarbij het generieke formaat Qualified Dublin Core is, met minimale uitbreidingen (DCX)  De gebruikte metadata elementen worden vastgelegd in een machineleesbare registry  De structuur van samengestelde objecten wordt vastgelegd in MPEG21_DIDL  Collectie- en servicebeschrijvingen worden gemaakt conform de NISO aanbevelingen.  Het harvesting protocol is OAI; het search and retrieval-protocol is SRU  Het opvragen van objecten verloopt altijd via een resolver om de persistentie van de verwijzingen te waarborgen. KEUZEN

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland brondatabases conversie naar DCX opslag in multiformat GGC E-Depot DCX PICA+ EWTIJ MARCXML etc index met caption website full-text MPEG21 DIDL objecten publiek beschikbaarstellen creatie ARCHITECTUUR werk- database editor

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Creatie data Kwaliteit data Diensten met data TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR GEGEVENSARCHITECTUUR VERANTWOORDELIJKHEDEN

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland HOE VER STAAN WE Gereed:  Basisinfrastructuur  Conversiestylesheets Geheugen, eDepot  Conversiestylesheet GGC-records: deze week ( maar later nog aanpassingen nodig ) Nog te doen (november):  Uitvoering conversies tbv productie: start volgende week  Indexering op productie: 2e helft november  Afmaken aanpassing interfaces: 2 e helft november Nog te doen (na november):  Thesauri  Overige diensten (websites) omzetten  Beheerinstrumenten

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland aanlevering data XML mutiformat (web-)services en diensten SERVICES aanlevering data DCX

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Services - Integratie van services Theo van Veen Dl. 2: SERVICES