Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland

De KB en het digitale informatietijdperk Paul Doorenbosch Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland Universiteit Tilburg

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland

Historie • 1798:Bataafsche Republiek vormt Stadhouderlijke collectie om tot Nationale Bibliotheek • 1806: Lodewijk Napoleon: Koninklijke Bibliotheek • 1821: Verhuizing naar Lange Voorhout • 1974: Depot van Nederlandse Publicaties • 1982: Verhuizing naar Prins Willem-Alexanderhof • 1992: Zelfstandig Bestuursorgaan • 1998: 200-jarig Jubileum • 2002:Start e-Depot • 2006: boeken in Depot van Nederlandse Publicaties

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Wetenschappelijke bibliotheek: Op locatie

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Wetenschappelijke bibliotheek: Virtueel : 5 miljoen bezoeken

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Collecties  Internationaal e-Depot •internationale digitale wetenschappelijke informatie •STM (Science, Technology, Medicine) •Tijdschriftartikelen & eBooks •safe place: permanent acces •Aantal objecten … •Opslagcapaciteit.. TB •Technisch hart: IBM DIAS

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Collecties  Bijzondere collecties •Inhoudelijk interessant bronmateriaal •Fysieke studieobjecten (materiaal, verschijningsvorm, restauratietechnieken etc.)  Aandachtsgebieden:middeleeuwse handschriften, oude drukken tot 18 e eeuw, boekbanden, pamfletten,sierpapier

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Culturele instelling: Virtueel Webexposities Speciale uitgaven Het Geheugen van Nederland: bibliotheken, archieven & musea

Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland CULTUREEL EN WETENSCHAPPELIJK ERFGOED

MUSEA ARCHIEVEN BIBLIOTHEKEN NATIONALE BIBLIOTHEEK NATIONAAL ARCHIEF stedelijk-provinciaal-landelijk-europees-mondiaal Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland CULTUREEL EN WETENSCHAPPELIJK ERFGOED

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland Discussies over digitaliseren in de erfgoedsector  Grootschalig vs hoogtepunten / thematisch vs. ‘volledig’  Grenzeloos toegang: standaarden  Onsluiten/metadateren  ‘Waarde’ toevoegen / Contextualisering  Toepassingen  Aanbod vs. vraag  interactie / participatie/ zelf doen: WEB 2.0?

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland  Open structuren en standaarden: samenwerking en interoperabiliteit  Digitale duurzaamheid en toegankelijkheid eDepot, Planets  Nationale en Europese infrastructuren Nationaal Digitaliseringsplan(De Digitale Canon) TEL/EDL ■ ■ MICHAEL+ ■ ■  OCR en Tekstontsluiting IMPACT  Verrijking en access CATCH: ■ ■ MultimediaN RNA ■ ■ SAMENWERKING, TOEGANKELIJKHEID, DIENSTVERLENING

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland Conserveren Toegankelijk maken  Tijdsonafhankelijk  Plaatsonafhankelijk  Sociale participatie  Vermenigvuldigbaar  Gebruiksintensiteit  Gezamenlijk onderzoek  Context  Obsoleetheid (wat niet digitaal is verdwijnt)  Zichtbaarheid  Zeldzaam (unica)  Kwetsbaar (handschriften)  In verval (kranten, 19 e eeuws papier) Patricia Alkhoven. Digitalisering van erfgoedcollecties: (ook in: Handboek Informatiewetenschap voor bibliotheek en archief. G.M. van Trier [et al.] (red.) Alphen a.d. Rijn. Update januari 2005) WAAROM DIGITALISEREN?

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland Het begin  100 hoogtepunten ■ ■  Middeleeuwse Verluchte Handschriften ■ ■  Digitale Atlas Geschiedenis ■ ■  The roaring Twenties Schaalvergroting  Het Geheugen van Nederland ■ ■  Historische Kranten in Beeld ■ ■ DIGITALISEREN IN DE KB

Koninklijke Bibliotheek – Nationale bibliotheek van Nederland Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland Massa  W etenschappelijk onderzoek, cultureel publiek  Meer de inhoud (informatie), minder de vorm? Digitaliseringsprogramma’s KB  Staten Generaal Digitaal ■ ■  Handelingen 1 e en 2 e kamer ( ), fulltext, 2,3 milj. pagina’s,  Voor: politici, burgers, rechtsgeleerden, sociologen, journalisten, ….  Kranten  8 milj. pagina’s, fulltext,  Voor: wie niet?, taalgeleerden, historici, sociologen, ….  Bijzondere Collecties  1,2 milj. pagina’s, fulltext, boeken uit periode  Voor: letterkundigen, historici, boekwetenschappers  Metamorfoze (conserveringsprogramma)  primair behouden, maar nu ook beschikbaar stellen  10 milj. pag. per jaar  ANP-radiobulletins  1,8 milj. pagina’s, fulltext, periode  Voor: breed publiek, historici, ANP

********* Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland

- Verschil archief - museum - bibliotheek (analoog en digitaal) - Wanneer heeft digitaliseren zin? En welke? - Wat valt er te bereiken met digitaliseren (boven analoog) - Moet iedere (kleinere) erfgoedinstelling wel (zelf) digitaliseren; - Moet iedere erfgoedinstelling wel alle kennis over digitaliseren in huis hebben - Moeten erfgoedinstellingen die digitaliseren de hele keten (cirkel) in huis hebben - Relatie overheid – erfgoedinstellingen : laisser faire – regie – voorschrijvend) - Is het nodig altijd metadata mee te geven, context mee te geven, toelichting mee te geven - Vertelt erfgoed een verhaal, is erfgoed ook zinvol zonder verhaal? - Waar zit de gebruiker in de keten? - Kan je verschillende materialen mengen (integraal aanbieden, zinvol?) - Voor- en nadelen van de Kb-website - Blijven we het analoge materiaal na digitalisering bewaren, en waarom, en tegen welke prijs - wat is de zin van duurzaam bewaren van digitaal materiaal - Moeten ook de toepassingen duurzaam worden bewaard (selectie); zijn die niet teveel tijdgebonden? En hiervan voorbeelden of integraal? Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland

Levenscyclus digitale data 1. Voorbereiding van digitalisering 2. Vervaardiging van digitale data 3. Beschrijving van digitale objecten 4. Opslag van digitale data 5. Toegang tot digitale data 6. Presentatie van digitale data 7. Beheer en gebruik van digitale data 8. Interoperabiliteit tussen digitale systemen 9. Duurzaamheid van digitale data (ePSINet) Koninklijke Bibliotheek, Nationale Bibliotheek van Nederland