Kenmerk 11 De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid Les 20: Ontstaan hofstelsel & horigheid
Ontstaan hofstelsel - domeinen H3:§ 3: p47 Ontstaan hofstelsel - domeinen Het land steeds meer in bezit van Germaanse machthebbers Kerk (Bisschoppen en abten) Zo’n stuk land werd domein genoemd Het land werd in stukken verpacht Landeigenaar of rentmeester woonde centraal Het domein was nagenoeg zelfvoorzienend
Ontstaan hofstelsel - Ontstaan horigheid Waar leefde men? 90 procent van de bevolking leefde op een domein De andere 10 procent waren nakomelingen van Germaanse veroveraars met een eigen stuk(-je) land Daarnaast waren er ook boeren die hun vrijheid te danken hadden doordat men zelf land mocht inpolderen/in cultuur brengen (vooral noordwesten van het huidige Nederland)
Horigheid De boeren die op het domein woonden Hadden veelal hun vrijheid opgegeven (gebonden aan de grond) in ruil voor bescherming Horigheid was erfelijk Betekende sociale controle Verplichting tienden en herendiensten ► Daardoor viel je onder de bestuurlijke macht van de heer/abt
Een Engels domein
Verschillen in horigheid Grootte land Hoeveelheid diensten Hoeveelheid pacht Wie je baas was (kerk of heer) Sommigen leefden in regelrechte slavernij; anderen konden zichzelf vrijkopen. Echte slavernij was er niet meer Het economische voordeel hiervan was weg Wat moest je met al die producten die zij maakten? Wat moest je als er voedselschaarste kwam? Beter: Geef hen land en laat hen pacht betalen!