Begripsanalyse “Filosofie” Een instrument om begripsanalyses uit te voeren

Inhoud Informatie verzamelen Opsommen Vormen van eigen definitie Stappenplan Opdracht

A. Informatie verzamelen Brainstorm (www.bubbl.us) Woordenboek Etymologisch woordenboek Synoniemen Antoniemen Wat zeggen filosofen?

A.I. Brainstorm www.bubbl.us 5 minuten Met elkaar

A.II. Woordenboek A.II.1: Van Dale: A.II.2: Merriam Webster: fi·lo·so·fie (de; v) 1 de wetenschap van de begrippen, opgevat als basis van alle andere wetenschappen; wijsbegeerte 2 (meervoud: filosofieën) denkwijze, opvatting A.II.2: Merriam Webster: Philosophy : the study of ideas about knowledge, truth, the nature and meaning of life, etc. : a particular set of ideas about knowledge, truth, the nature and meaning of life, etc. : a set of ideas about how to do something or how to live

A.III. Etymologisch woordenboek A.III. www.etymologiebank.nl “Via Latijn philosophia ontleend aan Grieks philosophíā ‘wetenschappelijke belangstelling en studie’, een afleiding van philósophos ‘belangstelling koesterend voor de wetenschap, wijsgerig’, dat met bn.-uitgang is gevormd uit philo- ‘liefhebbend’ (zie → -fiel) en sophíā ‘levenswijsheid, het begrip der dingen, hoogste wetenschap’, een afleiding van sophós ‘wijs’, van onduidelijke herkomst.”

A.IV. Synoniemen Van Dale Groot Synoniemenwoordenboek www.synoniemen.net (http://synoniemen.net/index.php?zoekterm=filosofie) Levensbeschouwing Levenshouding Denkwijze Mening Wijsbegeerte Ideologie

A.V. Antoniemen “Een woord met een tegengestelde betekenis” (http://www.woorden.org/woord/antoniem) www.antoniemen.info http://www.mijnwoordenboek.nl/antoniem.php?woord=filosofie “Dogmatisme”? (Het oog in de storm, paragraaf 1.1, dogmaticus of filosoof?, p. 13) “De dogmaticus is van de juistheid van zijn mening zo heilig overtuigd, dat hij elke twijfel eraan bij voorbaat van de hand wijst.” Dogma: “(…) (Van Dale: ‘vastomlijnd, aan geen beredenering meer onderworpen geloofsartikel’) (…).”.

A.VI. Wat zeggen de filosofen? - http://www2.hawaii.edu/~stroble/philosophy_definitions.html http://filosofie.gruijthuijzen.nl/2015/08/13/introductie-wat-zeggen- de-filosofen/

B. Opsommend fi·lo·so·fie (de; v) 1 de wetenschap van de begrippen, opgevat als basis van alle andere wetenschappen; wijsbegeerte 2 (meervoud: filosofieën) denkwijze, opvatting Philosophy : the study of ideas about knowledge, truth, the nature and meaning of life, etc. : a particular set of ideas about knowledge, truth, the nature and meaning of life, etc. : a set of ideas about how to do something or how to live “Via Latijn philosophia ontleend aan Grieks philosophíā ‘wetenschappelijke belangstelling en studie’, een afleiding van philósophos ‘belangstelling koesterend voor de wetenschap, wijsgerig’, dat met bn.-uitgang is gevormd uit philo- ‘liefhebbend’ (zie → -fiel) en sophíā ‘levenswijsheid, het begrip der dingen, hoogste wetenschap’, een afleiding van sophós ‘wijs’, van onduidelijke herkomst.” Synoniemen: Levensbeschouwing, Levenshouding, Denkwijze, Mening, Wijsbegeerte, Ideologie. Antoniem: Dogmatisme

C. Vormen van eigen definitie Formuleren van eigen definitie Begrip in context

C.I. Formuleren van eigen definitie De overal doordrongen en buitengewone zoektocht naar waarheid door het denken en de relatie tot de doordachte waarheid te verhelderen. (Eigen analyse van enkele uitspraken/definities) Wie zegt dat dit de juiste analysemethode is? Wie zegt dat de gekozen uitspraken de leidende uitspraken zijn? Wie zegt dat de uitzonderingen, die niet meegenomen zijn in de analyse onjuist zijn? Waar bestaat de buitengewone zoektocht naar waarheid uit? Wat wordt er bedoeld met “overal doordrongen”? Waarom is de ene methode tot verhelderen te prefereren boven de andere methode? Hoe moet je “de relatie tot het denken” denken? Zelfs de uitspraak “Er zijn eindeloos veel definities” zou kritisch verhelderd kunnen worden.

C.II. Begrip in context De filosofie van een bedrijf De filosofie van een school De filosofie binnen de wetenschap De filosofie als instrument voor zelfreflectie De overal doordrongen en buitengewone zoektocht naar waarheid (binnen een bedrijf, school, wetenschap, etc.) door het denken (van betrokkenen binnen het bedrijf, school, wetenschap, etc.) en de relatie tot de doordachte waarheid (van deze betrokkenen) te verhelderen.

C.III. Filosofie in de school (1/2) De overal doordrongen en buitengewone zoektocht naar waarheid op het Udens College door het denken van alle betrokkenen (leraren, leerlingen, ouders, schoolleiders, ondersteunend personeel & externe partners) en de relatie tot de doordachte waarheid (het doordachte) van deze betrokkenen te verhelderen. Kijk eens naar de volgende drie punten: Betrokkene (individuele waarheid) Waarheid (onderwijsvisie/gedeelde waarheid UC) Zoektocht (proces)

C.III. Filosofie in de school (2/2) A. Stel vragen! Betrokkene Hoe denk jij over goed onderwijs op het Udens College? Waarom is dat goed onderwijs? Waar staat volgens jou het Udens College voor? Waarom sluiten jouw ideeën over goed onderwijs aan bij het Udens College? Waarheid Wat is de waarheid/onderwijsvisie op het Udens College? Waarom is deze onderwijsvisie op het Udens College de juiste? Staat deze visie op papier? Kent deze visie ook zaken die (nog) niet in woorden zijn gesystematiseerd in beleidsstukken etc.? Zijn er geen nadelen? Welke alternatieven kunnen we ons bedenken? Waarom is er gekozen voor het ene en niet het andere? Zoektocht In hoeverre sluiten de ideeën van betrokkenen over goed onderwijs op het Udens College aan, bij de onderwijsvisie op het Udens College? Hoe ontvouwt de zoektocht (naar Waarheid of de juiste onderwijsvisie) zich op het Udens College? Is de onderwijsvisie sturend? Zijn de betrokkenen sturend? Gaat het om de wederzijdse beïnvloeding en hoe ziet deze zoektocht er dan uit? Is de zoektocht ooit ten einde? Bestaat er één waarheid? B. Let op! De vragen die er hier worden gesteld, zijn typerend voor de manier hoe ik als mens, dus ook als docent en filosoof naar de wereld kijk. Ook hier moeten filosofen scherp op zijn!

C.IV. Klassikale bespreking Hoe denken jullie over mijn definitie? “De overal doordrongen en buitengewone zoektocht naar waarheid op het Udens College door het denken van alle betrokkenen (leraren, leerlingen, ouders, schoolleiders, ondersteunend personeel & externe partners) en de relatie tot de doordachte waarheid (het doordachte) van deze betrokkenen te verhelderen.” Hoe denken jullie over de “filosofie” van het Udens College? Vinden jullie mijn vragen te sturend en subjectief?

D. Stappenplan “begripsanalyse” A. Kennisfase Brainstorm (met anderen) Informatie verzamelen; woordenboek, etymologisch woordenboek, synoniemen, antoniemen, filosofen. Opsommen/samenvatten informatie B. Inzichtfase Vormen van eigen definitie C. Toepassingsfase 5. Definitie toepassen in realistische contexten D. Zoektocht (Proces) 6. Definitie bespreken met anderen I. Eventueel brainstorm erbij pakken II. Desnoods opnieuw brainstormen III. Herdefiniëren en introduceren van nieuwe contexten en begrippen en het proces kan weer van voor af aan beginnen.

E. Opdracht Doorloop het stappenplan (D) en formuleer een definitie van het begrip “dogmatisme”. Zet de definitie op padlet* Leg uit waarom de actie tot filosoferen vaak (als antoniem) tegenover het begrip dogmatisme wordt geplaatst. * http://nl.padlet.com/gruijthuijzen/bizycbs1ks83