VOS, FOS en OEB

Weende analyse (koolhydraten)

VERTEERBARE ORGANISCHE STOF VOS Weende analyse: OS = DS- RAS Dus alles in de droge stof wat geen ruw as is, is organische stof Organische stof bevat Ruw Eiwit, Ruw Vet en de Koolhydraten Niet alle OS wordt door de koe verteert: VCOS VCOS Verteringscoëfficiënt Organische Stof VCOS is 78,8 % dan wil dat zeggen dat 78,8 % van alle OS door de koe verteerd wordt. Weet je de VCOS dan kun je ook de VOS Verteerbare Organische Stof berekenen (DS – RAS) * VCOS = VOS (1000-84) * 72,7 % = 666 zie analyse

VCOS en VEM Kuil met een lage VCOS (en veel ruw as) heeft weinig VOS en daardoor ook geen hoge VEM Des te meer VOS, des te meer VEM Maar let op bij VCOS > 80 %  te snelle vertering  te dunne mest  pensverzuring

FERMENTEERBARE ORGANISCHE STOF (FOS) VOS is de totale verteerbare hoeveelheid organische stof Dat zegt nog niet WAAR deze os wordt verteerd. Daarom het getal FOSp Fermenteerbare Organische Stof in de pens Op de analyse zie je dat FOSp hier 521 bedraagt Dus VOS – FOSp = 666 – 521 = 145 gram Dus van alle VOS (666 gram bestaande uit koolhydraten, ruw vet en ruw eiwit) wordt 521 gram in de pens verteerd en de rest, 145 gram bestaat uit bestendig eiwit en koolhydraten die in de darmen worden verteerd. Producten met weinig FOSp (bv maismeel) bevatten veel bestendig zetmeel Producten met veel FOSp (bv tarwemeel) bevatten weinig bestendig zetmeel en worden snel afgebroken en komen vrij in de pens

De FOSp bij verschillende voeders in % van de VOS geeft aan welk gedeelte in de pens gefermenteerd wordt:

FERMENTEERBARE ORGANISCHE STOF (FOS) FOSp2 wordt gemeten na 2 uur pensfermentatie Hoge FOSp2 ? Dan is er dus al veel org.stof in de eerste 2 uur verteerd Product gaat dus erg snel door de koe heen Lage FOSp2 ? Dan een traag verteerbaar product Waarom dit getal van belang? Hoge FOSp2  snelle afbraak hoge vrije vetzuren productie in pens Penswand kan die niet opnemen. Gevolg: Lagere vertering van ruwvoer Lagere voeropname Lager melkvet Minder melk Pensverzuring Daarom zulke producten niet in grote hoeveelheden voeren

Verhouding FOSp en FOSp2 zegt veel over voedermiddel, zie tabel Verhouding FOSp en FOSp2 zegt veel over voedermiddel, zie tabel. Ook in combinatie met ruwe celstof gehalte: hoe hoger Rc, hoe langzamer de vertering verloopt Meer celwanden? Dan langzamere vertering !! Vergelijk gemalen tarwe met geplette tarwe !

Onbestendig eiwit In de FOSp zit zowel onbestendig eiwit als energie In pens wordt onbestendig eiwit door microben afgebroken in oa. ammoniak (NH3). Microben groeien hiervan, aantal neemt toe en worden uit pens gespoeld naar lebmaag waar ze dood gaan agv lage pH  als microbieel eiwit in dunne darm waar ze worden verteerd. Dit proces is alleen maar mogelijk wanneer er voldoende energie in de pens aanwezig is De FOSp geeft hiervoor een indicatie 1 kg FOSp levert gemiddeld150 gram microbieel eiwit Verhouding tussen onbestendig eiwit en de energie uit de FOSp is bepalend voor de OEB

ONBESTENDIG EIWIT BALANS OEB Dit is de verhouding tussen onbestendig eiwit en energie in de FOSp Wanneer de verhouding precies in evenwicht is, dan is OEB = 0 Wanneer er te veel onbestendig eiwit is en te weinig energie uit de FOSp beschikbaar is kunnen de pensmicroben niet al het onbestendig eiwit “aanpakken” Het overschot aan onbestendig eiwit gaat in de vorm van NH4+ via de penswand naar het bloed  lever  ureum  uitscheiding via melk (ureum getal) en urine Weggegooid eiwit !!! Algemeen: OEB van melkvee moet licht positief zijn. Meestal wordt 300 aangehouden. TMR rantsoenen mogen lager in OEB zijn

ONBESTENDIG EIWIT BALANS OEB Afb 1. OEB = 0 Aanbod onbestendig eiwit en energie in de pens is gelijk Afb 2. OEB = positief Meer onbestendig eiwit dan energie in de pens: veel eiwit verloren Afb 3. OEB = negatief Meer energie dan onbestendig eiwit in de pens: eiwit in de melk laag

ONBESTENDIG EIWIT BALANS OEB OEB2 geeft aan wat onbestendig eiwit balans is na 2 uur in de pens. Positief dan snel veel onbestendig eiwit in het voedermiddel. Bij snijmais OEB2 is rond 0 /licht positief en OEB gemiddeld negatief Daarom producten op elkaar afstemmen in een rantsoen: Product met hoog FOSp2  dan snel verteerbaar onbestendig eiwit voeren Product met lage FOSp2  dan langzaam verteerbaar onbestendig eiwit

Ureum Ureumgetal wisselt per dier en per dag Elke drie dagen via tankmelk gemiddeld over de hele koppel Gewenst is ur van 15 – 20 < 15 dan tekort aan onbestendig eiwit > 25 dan teveel aan onbestendig eiwit; >40 dan vruchtbaarheid slecht Let op! Gemiddeld zegt niet alles Bv koeien overdag in de wei, op stal bijvoeren met snijmais, geeft een berekende OEB van 300. Maar overdag kan deze oplopen naar >700; en ‘s nachts op stal < 0 NB. Ureum is van belang bij mestboekhouding: bv een koe met 9000 kg melk en ureum van 20 geeft excretie van 120 kg N; bij ureum van 26 wordt dat 130 kg N

Melkeiwit en ureum geven aan wat je voert:

Ureum Rantsoenen aanpassen op basis van ureum getal: Veel onbestendig eiwit  hoog ureum ! Hoe verlagen ? - Voedermiddelen toevoegen die veel pens-energie leveren: snijmais, bietenperspulp, aardappelvezels, of - Minder voeren van eiwitrijke voeders als najaarskuil, raapzaadschroot of bierbostel

Vragen:

Vragen:

Vragen:

Vraag: Boer Hendrik heeft de volgende analyse van zijn voorjaarskuil binnen gekregen. Hij is weinig tevreden over deze kuil en wil volgend jaar een betere kuil maken. Check de verschillende getallen op de uitslag en geef aan wat Hendrik volgend jaar moet doen om een betere kuil te maken