Context 3: Koude Oorlog 1945-1991 Les 8 – Streven naar Détente

Germany has an interest in détente—for general European and national reasons. Here we are in accord not only with our allies … but with almost everyone. Here we join with the nations and governments of the uncommitted world. Here interests we have in common with the Communist-governed states also come to light in spite of some polemics. (Willy Brandt, Bondskanselier 1969–1974) 37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie 38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme 45 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog Voorbeelden stofomschrijving Salt I ondertekend (1972) (KA 45)

Streven naar Détente - waarom? “Ontspanning” om de volgende redenen Voorkoming van een “beheersbaar” nucleair conflict Beperking torenhoge kosten (kern-)wapenwedloop Na Vietnam zien de VS ook wel in dat er met communistische regimes zaken viel te doen vrede met Noord-Vietnam, politieke ontspanning met China, betere contacten met Moskou De VS realiseren zich dat niet iedere beweging of bewind een geschikte partner was tegen communistische bewegingen. Soms bleek het middel erger dan de kwaal (vb. Zuid-Amerika).

- Wijze van toenadering Streven naar Détente - Wijze van toenadering Aanleggen van de hot line (na Cubacrisis) Het voor de VS mentaal uiteen vallen van het “blok” Moskou-Peking door de Vietnamoorlog Sluiten Non-Proliferatieverdrag (1968) Kernwapenbeheersing verdragen Salt I, II en III (zie hierna). Verdrag van Moskou BRD erkent de DDR grenzen en Moskou beloofde vrij verkeer tussen West-Berlijn en de BRD.

Twee tekenaars; Twee visies

- Wapenbeperking, een mooi idee SALT-I SALT-I (1972) - Wapenbeperking, een mooi idee {= voorbeeld stofomschrijving} Belangrijk onderdeel van de Détente Doel Kernwapenwedloop beperken. Op strategische én niet op tactische systemen-installaties. Verbood het aantal nieuwe strategische transportmiddelen, zoals vliegtuigen, intercontinentale raketten. Bestaande systemen mochten gewoon worden vervangen. Er mochten alleen maar afweersystemen zijn voor bescherming van het regeringscentrum en de lanceerinstallaties. Zo kon je iig hard terugslaan bij of na een aanval.

Vasthouden aan invloedsfeer - Beide kampen USSR Brezjnevdoctrine (1968) Recht om in te grijpen binnen de invloedsfeer Vb. Praagse Lente (1968) Hulp aan bevriende regimes, zoals Kabul, Afghanistan (1979) Verbod op Solidariteit (1982) VS Vietnam-kater Terughoudendheid bij nieuwe conflicten Afghanistan Nicaragua

Huiswerk Lees: p. 122-123