Tijdscharnier 1500 1 Middeleeuwse christenen geloofden dat je na je dood op je daden werd beoordeeld en dat God je eeuwig strafte (in de hel) of eeuwig beloonde (in de hemel). Tegelijkertijd zagen kerkleiders dat veel mensen genoten van het leven en daarbij zondigden tegen Gods geboden. Zij wezen mensen er daarom op dat zij zich niet moesten laten misleiden door uiterlijke schijn en tijdelijke pleziertjes, want daar zouden ze uiteindelijk eeuwig zwaar voor moeten lijden. Als ze zichzelf eeuwige ellende wilden besparen, moesten ze op aarde leven naar Gods wil.
Tijdscharnier 1500 2 Machiavelli houdt zich overdag bezig met spelletjes (om een beetje geld) en doet mee aan scheldpartijen. Dat zijn volgens de kerk zondige activiteiten, maar Machiavelli lijkt er geen schuldgevoel over te hebben (‘Pluk de dag’). ’s Avonds bestudeert hij de klassieke schrijvers uit de oudheid, typisch voor een geleerde met de nieuwe houding ten aanzien van het aardse leven. Het verlost hem zelfs van angst voor de dood. [Verderop in de brief kondigt hij aan wat zijn studie op gaat leveren: zijn beroemde boek De Vorst, waarin hij uitlegt dat vorsten soms geweld moeten gebruiken om erger te voorkomen. Ook dat staat haaks op de christelijke boodschap.] 3 Je eigen antwoord. Bijvoorbeeld: centralisatie van macht en strijd tussen koningen en adel/burgerij; ontstaan van protestantisme en godsdienstoorlogen; ontdekking van nieuwe gebieden in de wereld en het ontstaan van meer handel; wetenschappelijke ontdekkingen en het ontstaan van rationeel denken.