5.1 Hoe bepaal ik waar ik op moet selecteren? Het fokdoel bepaalt waarop je in je fokprogramma gaat selecteren.

Keuzes maken Je kunt niet alle gewenste eigenschappen vinden in 1 dier. Welke dieren moet je dan gebruiken? Geef de kenmerken een waarde!

Waardering van kenmerken Hoeveelheid melkproductie is een kenmerk met een duidelijke economische waarde. Als je alle kenmerken bij elkaar optelt, krijg je de totale economische waarde.

Genetische samenhang=correlatie Genetische samenhang tussen kenmerk 1 en 2. Hoe hoger de waarde voor kenmerk 1, des te lager de waarde voor kenmerk 2.(dit geldt voor de meeste dieren) Let op: ga op zoek naar uitzonderingen of ga kruisen

5.2 Welke informatie kan ik gebruiken? Eigen prestatie Bijv. karkaskwaliteit (dode dier) Bijv. melkproductie bij een koe Bijv. eiproductie bij een kip (half-) broers, (half-)zusters, voorouders Nakomelingenonderzoek Bijv. melkproductie bij een stier Bijv. eiproductie bij een haan Indicatorkenmerken Kenmerk hangt nauw samen met kenmerk dat je eigenlijk wilt meten Bijv. celgetal meten om weerstand tegen uierontsteking te verbeteren DNA-onderzoek

5.3 Wat is een fokwaarde? = een schatting van de genetische aanleg van een dier ofwel = de waarde van een dier voor de fokkerij Voordelen van een fokwaarde: Je houdt rekening met het verschil in omgeving, voeding, training en alle andere externe invloeden voor zover die bekend zijn. De fokwaarde is dus gecorrigeerd voor milieu-invloeden. Je neemt niet alleen de eigen prestatie, maar ook de prestaties van alle verwante dieren mee. (vader, moeder, broers, zussen, nakomelingen).

Berekening fokwaardes Iedere dag, week , maand kwartaal of jaar Na iedere periode komt er nieuwe informatie bij. Des te meer informatie er is, des te betrouwbaarder de fokwaarde Gebruik van fokwaardes door de fokkers Al lang bij de landbouwhuisdieren(varkens, koeien) Nu ook bij paarden, pony’s, schapen Door publicaties van die fokwaardes

5.4 Wat beïnvloedt de betrouwbaarheid van de fokwaarde? Erfelijkheidsgraad, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid Aantal nakomelingen, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid Aantal verwante dieren, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid Meenemen DNA-informatie verhoogt de betrouwbaarheid

Hoe hoger de fokwaarde, des te beter, de nakomelingen maar: Fokwaarde van een beer of stier wordt “gemiddeld” doorgegeven aan zijn nakomelingen Hoe hoger de fokwaarde, des te beter, de nakomelingen maar: Individuele nakomelingen van een stier of beer kunnen altijd naar beneden of naar boven afwijken.

Interpretatie betrouwbaarheid fokwaarde Bij een stijgende betrouwbaarheid gaat de fokwaarde steeds minder veranderen.

5.5 Het gebruik van DNA-merkers in de fokkerij (film menselijk dna) Een paar haarwortels of een beetje bloed zijn voldoende om de genetische aanleg zichtbaar te maken.

Genetische merkers Stukjes DNA die iets vertellen over de erfelijke aanleg Het fokken met behulp van genetische merkers noemen we MAS Wordt toegepast bij varkens, koeien en kippen Wordt toegepast op jonge dieren Voordelen MAS Betrouwbaarheid gaat omhoog: je hebt extra informatie Generatie-interval(het aantal jaren tussen opeenvolgende generaties) gaat omlaag. Je gaat veel sneller met de volgende generatie werken. film crv et/opu/ivp genomics de genetische vooruitgang per jaar wordt veel groter