VPH Les 14

Opvangen van urine voor onderzoek Urine kan worden opgevangen voor diverse onderzoeken. Dit kan op verschillende manieren worden gedaan, afhankelijk van het onderzoek

Methodes urine opvangen Spontane urine De term 'spontaan' verwijst naar urine die zonder speciale maatregelen wordt opgevangen tijdens de normale mictie. De urine kan in een onsteriel monsterpotje of opvangbuisje worden opgevangen. Deze methode wordt gehanteerd bij onderzoek op bijvoorbeeld glucose, eiwit, kreatinine.

Methodes urine opvangen Gewassen middenplas Bij een gewassen middenplas worden de genitaliën eerst gewassen. Vervolgens wordt 'midstreamurine' opgevangen in een po en/of monsterpotje of opvangbuisje. Midstream betekent dat de cliënt eerst begint met plassen en dit vervolgens onderbreekt. Het vervolg van de plas wordt opgevangen. Dit is de zogenaamde midstreamurine. Nadat de 'midstreamurine' is opgevangen, plast de cliënt helemaal uit.

Katheterurine Urine voor het nemen van een monster katheterurine voor laboratoriumonderzoek (bijvoorbeeld kweek) mag niet uit de urinezak worden afgenomen. De urine wordt met een spuit uit de katheter of slang van de katheterzak afgenomen via het (naaldvrije) monsterafnamepunt. Het systeem moet gesloten blijven. Het verbreken van het drainagesysteem kan bacteriën de gelegenheid geven in het systeem te komen, een eerste stap op weg naar een urineweginfectie.

Urinekweek Bij verdenking van een urineweginfectie waarvoor gerichte antibiotische behandeling nodig wordt geacht, wordt een urinekweek afgenomen. Wanneer urine moet worden gekweekt, wordt de gewassen middenplas opgevangen in een steriel monsterpotje. Bij aanwezigheid van een katheter wordt de urine met een steriele spuit uit de katheter afgenomen. Na het opzuigen van de urine wordt de urine overgebracht in een steriel urinepotje. Bij aanwezigheid van een externe katheter wordt deze verwijderd voordat een urinekweek wordt afgenomen. Voor het verzamelen van de urine wordt de glanspenis schoongemaakt met een wattenbol, gedrenkt in water uit een flink stromende kraan.

Materialen voor opvangen van urine De urine kan worden opgevangen in speciale urineopvangpotjes of buisjes. Voor kinderen bestaan er opvangzakjes. Opvangpotjes of buisjes Naast urineopvangpotjes/monsterpotjes bestaan er ook opvangbuisjes. In het buisje wordt de urine opgezogen met behulp van een pijpje. Door na het opzuigen de opzuigpijpje en de zuiger te verwijderen blijft er een afgesloten buisje over. In dit buisje gaat de urine naar het laboratorium.

Urinocol of plaszakje Een urinocol is een (steriel) opvangzakje voor zuigelingen of kinderen die nog niet zindelijk zijn. Het bestaat uit een transparant zakje met een huidplaat, de flexibele huidplaat zorgt voor een goede aansluiting op de huid rond de vagina of penis. De zakjes zijn voorzien van een aftap. Met behulp van een spuit kan gemakkelijk een urinemonster afgenomen worden voor onderzoek.

Sputum kweek Sputum is een afscheiding die geproduceerd wordt door de slijmvliezen die de binnenkant van de bronchioli, de bronchi en de trachea bekleden. Sputum is een reactie van de luchtwegen op infecties. Na een hoeststoot kan sputum in de mond komen. Het betreft voornamelijk slijm uit de luchtwegen vermengd met stofdeeltjes, bacteriën enz.

Sputum kweek deel 2 Een sputumkweek is een micro- biologisch onderzoek. Daarmee wordt nagegaan welke ziekteverwekker (bacterie) er in het sputum van de zorgvrager aanwezig is. Tevens kan worden bepaald voor welk antibioticum de bacterie gevoelig is. Sputum voor diagnostiek dient bij voorkeur 's morgens opgevangen te worden voor het ontbijt omdat zich tijdens de nacht slijm ophoopt.

Redenen om een sputumkweek af te nemen zijn: - koorts gepaard gaand met rochelende ademhaling - groen sputum - onwelriekend sputum - tekenen van infectie op een thoraxfoto Normaal is sputum kleurloos. Sputum kan waterig, bloederig, sereus, slijmerig, etterig of taai zijn t.g.v. ziekteprocessen

Faeces opvangen Een faeceskweek is een microbiologisch onderzoek dat wordt gedaan om na te gaan welke ziekteverwekker (bacterie) er in de faeces van de zorgvrager aanwezig is en het antibioticum dat hier tegen ingezet kan worden.

Faeces opvangen Indicaties om tot het onderzoek over te gaan, zijn: -   Zorgvragers met diarree mogelijk t.g.v. een     bacteriële infectie   Zorgvragers met tekenen van een bacteriële     infectie. Acute diarree houdt in: een plotselinge afwijking van het defecatiepatroon en toename van de frequentie, de hoeveelheid en het watergehalte van de ontlasting.

Bloed afnemen Een bloedkweek is een bacteriologisch onderzoek, waarmee wordt nagegaan, welke ziekteverwekker (bacterie) er in de bloedbaan van de zorgvrager aanwezig is of juist niet aanwezig is (zodat die infectiebron kan worden uitgesloten). Verder levert de bloedkweek informatie op over welke antibiotica effectief kunnen worden ingezet.

Bloed afnemen Een bloedkweek kan worden afgenomen bij zorgvragers met: - een bacteriële infectie - een koude rilling - koorts na een operatie of een bloedtransfusie - verdenking van een sepsis