Getallenkennis 5de leerjaar
Natuurlijke getallen en hun symbolen naam symbool waarde eenheden E 1 tientallen T 10 honderdtallen H 100 duizendtallen D 1 000 tienduizendtallen TD 10 000 honderdduizendtallen HD 100 000 miljoentallen M 1 000 000 tienmiljoentallen TM 10 000 000 TM M HD TD D H T E 5 7 8 3 2 6
Kommagetallen en hun symbolen naam symbool waarde tienden t 0,1 honderdsten h 0,01 duizendsten d 0,001 E t h d 8 4
1, 2, 3 en 4 rond je af naar beneden. Afronden afronden tot op E (kijken naar t) afronden tot op t (kijken naar h) afronden tot op TD (kijken naar D) 5,4 5 13,48 13 487,501 488 1, 2, 3 en 4 rond je af naar beneden. 5, 6, 7, 8 en 9 rond je af naar boven. 5,49 5,5 13,43 13,4 487,501 487,5 12 549 10 000 726 128 730 000 75 555,5 76 000
Negatieve getallen 1 2 3 4 5 -1 -2 -3 -4 -5 1 2 3 4 5 -1 -2 -3 -4 -5 + = getallen met een minteken voor: -4, -1,5 ze worden vooral gebruikt bij: temperatuur: het vriest, het is -5°C liften: auto parkeren op ondergrondse garage, niveau -3 1 2 3 4 5 -1 -2 -3 -4 -5 Overdag was het 2°C, ‘s nachts daalde de temperatuur tot -4°C. Met hoeveel graden was de temperatuur gedaald? 1 2 3 4 5 -1 -2 -3 -4 -5 + De temperatuur daalde met 6 graden.
Soorten breuken en en stambreuken breuk met teller 1 gelijknamige breuken breuken met dezelfde noemer gelijkwaardige breuken breuken met dezelfde waarde echte breuken teller < noemer onechte breuken teller > noemer en en
Breuken gelijknamig maken en vergelijken Welke breuk is het grootst? of X 3 X 5 Je plaatst ze op dezelfde noemer, zo zie je onmiddellijk welke de grootste is.
Breuken vereenvoudigen : 3 : 2 Deze 3 breuken hebben telkens dezelfde waarde, de laatste breuk is het eenvoudigst. teller en noemer delen door hetzelfde getal als je niet meer verder kunt delen, heb je de eenvoudigste breuk Je kan ook teller en noemer delen door hun ggd, zo bekom je onmiddellijk de eenvoudigste breuk! Bv. ggd van 16 en 24 is 8 : 8 : 8
Breuk van een getal nemen 5 5 5 20 5 het geheel = 20 In hoeveel gelijke delen wordt het geheel verdeeld? (noemer = : 4) Duid 1 van die gelijke delen aan. Hoeveel keer neem je zo’n deel? (teller = 3 x) Je deelt het getal door de noemer, en je vermenigvuldigt met de teller.
Percenten lezen en noteren 1 % = = een honderdste deel 1 op 100 1 per honderd 1 ten honderd 1/100 1 percent = 1 procent 54 % = 54 op 100 54 per honderd 54 ten honderd 54/100 54 percent = 54 procent Jan behaalde 89% betekent dat Jan 89 op 100 had 60% fruit wil zeggen dat van elke 100 g jam er 60 g fruit is
Relatie breuk – kommagetal - percent Zet om naar een breuk met noemer 100, zo kun je alle kanten uit.
Veelvoorkomende percenten breuk eenvoudigste breuk kommagetal 80 % 0,8 75 % 0,75 60 % 0,6 50 % 0,5 40 % 0,4 25 % 0,25 10 % 0,1 5 % 0,05
Procent van een getal nemen Zet het procent om in een breuk, zo kun je een breuk van een getal nemen.
Je splitst het getal best in rangen! Romeinse cijfers I V X L C D M 1 5 10 50 100 500 1000 Voor getallen in Romeinse cijfers gelden volgende afspraken: symbolen rangschikken van groot naar klein. Bv. LXVI een symbool met een lagere waarde achter een symbool met een hogere waarde wordt erbij opgeteld. Bv. LXVI 50 + 10 + 5 + 1 = 66 een symbool met een lagere waarde voor een symbool met een hogere waarde wordt ervan afgetrokken. Bv. IV = 4, CM = 900, IC = 99 symbolen maximum 3 keer na elkaar gebruiken. Bv. XXIII Je splitst het getal best in rangen! 259 200 50 9 CC L IX = CCLIX
Deze regeltjes leer je best uit het hoofd! Deelbaarheid door… Een natuurlijk getal is: deelbaar door 2 als het eindigt op 0, 2, 4, 6 of 8 (even getallen) bv. 3 064, 858 deelbaar door 5 als het eindigt op 5 of 0, bv. 1 025, 60 deelbaar door 10 als het eindigt op 0, bv. 20, 3 000 deelbaar door 100 als het eindigt op 00, bv. 21 400, 120 000 deelbaar door 1 000 als het eindigt op 000, bv. 5 000, 1 000 000 deelbaar door 4 als het getal gevormd door de laatste 2 cijfers deelbaar is door 4, bv. 12 588, 300 deelbaar door 25 als het getal gevormd door de laatste 2 cijfers deelbaar is door 25, bv. 5 400, 6 450 Deze regeltjes leer je best uit het hoofd!
delers = een natuurlijk getal is een deler van een ander natuurlijk getal als het quotiënt van de deling ook een natuurlijk getal is en de rest 0. vb. 28 : 4 = q 7 r 0 4 is een deler van 27, quotiënt 7 Hoe zoek je de delers van een natuurlijk getal? 1 en het getal zelf zijn altijd delers ga dan na of 2 een deler is, noteer ook het quotiënt ga verder met 3, 4, 5 … nooit 2 dezelfde getallen noteren 0 is nooit een deler 36 18 12 9 1 2 3 4 6 Hoe zoek je de grootste gemeenschappelijke deler (ggd) Noteer de delers van de getallen apart Onderstreep de gemeenschappelijke delers Omkring de grootste gemeenschappelijke deler 18 9 6 1 2 3 27 9 1 3
veelvouden = het product van het natuurlijk getal met een ander natuurlijk getal. Vb. veelvouden van 9: 0, 9, 18, 27, 36, … Hoe zoek je de veelvouden van een natuurlijk getal? 0 is altijd een veelvoud zoek dan stap per stap naar de volgende veelvouden (0 x 9, 1 x 9, 2 x 9, …) Veelvouden van 3: 0, 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, … Hoe zoek je het kleinste gemeenschappelijk veelvoud (kgv) Zoek de veelvouden van de gegeven getallen Onderstreep de gemeenschappelijke veelvouden Omkring het kleinste gemeenschappelijk veelvoud ( > 0) 5 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, … 7 0, 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49, 56, 63, 70, 77, …