Ondertussen in het hoger onderwijs Presentatie door Regien Bloch en Pierre Poell VvSL-congres, 3 november 2016

Onderwerpen Overzicht selectiemogelijkheden hoger onderwijs Stand van zaken numerus fixus Kamerbrief over LOB Gelijke Kansen Alliantie Stand van zaken studiekeuzecheck / matching Brief minister aan eindexamenkandidaten Nadere vooropleidingseisen vo-ho Het laatste onderwerp is een reserve-onderwerp, voor als er genoeg tijd is.

Selectieopleidingen In het kader van de Gelijke Kansen Alliantie heeft de minister onlangs besloten dat instellingen nooit geld mogen vragen voor deelname aan een selectieprocedure. Nieuws!

Selectiemogelijkheden hoger onderwijs Aanvullende eisen Bijzondere kenmerken Kleinschalig, intensief en residentieel onderwijs Internationalisering Toelatingstoetsen voor de pabo (voor mbo’ers en havisten) Numerus fixus Er zijn dus meer selectieopleidingen dan alleen fixusopleidingen.

Aanvullende eisen Betreft eisen die formeel geen onderdeel van een vooropleiding (kunnen) zijn Eisen zijn landelijk vastgelegd Selectie op basis van talent (kunstopleidingen) of andere kenmerken Betreft alleen hbo-opleidingen Procedure verschilt per opleiding De aard van de selectie bij de categorie ‘aanvullende eisen’ is zeer wisselend: van auditie doen tot sportkeuring. Voor elke opleiding is het een ander verhaal. Doel van de selectie is vast te stellen of iemand geschikt is of niet, dus geen capaciteitsbeperking. De eisen zijn per opleiding landelijk vastgelegd, de uitvoering en procedure verschilt per instelling en opleiding.

Opleidingen met aanvullende eisen De meeste opleidingen in de sector kunst Bewegingsagogie/psychomotorische therapie Creatieve therapie Hogere hotelschool Kunst en techniek Management in de zorg Maritiem officier Leraar lichamelijke opvoeding 1e graad Leraar gebarentaal Sportkunde Verloskunde Verpleegkunde in de maatschappelijke gezondheidszorg Met uitzondering van de kunstopleidingen is dit min of meer een uitputtende opsomming.

Opleidingen met bijzondere kenmerken Kenmerk moet door ho-instelling verworven worden Kleinschalig, intensief en residentieel onderwijs Internationalisering Procedure verschilt per opleiding Betreft veelal wo-opleidingen (o.a. University Colleges) Dit is een redelijk nieuwe en tamelijk onbekende categorie van selectieopleidingen. De bijzondere kenmerken moet een opleiding verwerven via de NVAO (de instelling die ook de accreditaties doet). Er bestaan meer bijzondere kenmerken, maar die leiden niet tot de mogelijkheid te selecteren. Dit is overwegend een wo-zaak.

Toelatingseisen pabo Betreft de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek Niveau havo-3 Alleen voor mbo’ers en havisten Vrijstelling voor havisten indien eindexamen gedaan in betreffende vak Landelijke toetsen door Cito via pabo’s Extra ondersteuningsaanbod tot 2018 Info: www.goedvoorbereidnaardepabo.nl Dit is een selectie op basis van kennis. Heeft een sterke daling van de instroom in de pabo veroorzaakt. Er is wel een groot politiek draagvlak voor, dus voorlopig is dit een blijvertje. Mogelijk is het ondersteuningsaanbod er na 2018 ook nog, maar dat is nog niet besloten.

Numerus fixus Met ingang van 2017-2018 is het aantal fixusopleidingen in hbo sterk gedaald Nieuwe regels in een notendop Bij numerus fixus gaat het om opleidingen met een beperkte capaciteit. Dit kan opgelegd zijn door de minister, of een keuze van de instelling zijn. Doel van de selectie is de meest geschikte studenten te selecteren. Argumenten voor een fixus: beperkte arbeidsmarkt, beperkte stagemogelijkheden, beperkingen wat betreft faciliteiten (laboratorium, behandelstoelen e.d.), onvoldoende deskundige docenten. Dit zijn de twee onderwerpen we t.a.v. de numerus fixus zullen bespreken.

Fixusopleidingen in het hbo Let op de toename van de categorie 100% decentrale selectie vanaf 2012. Vanaf 2017-2018 is alles 100% decentrale selectie maar we noemen het gewoon ‘selectie’ omdat nu alles decentraal is er ook geen centrale loting meer bestaat. Voor 2017-2018 (niet in de grafiek) staat de teller op 53 hbo-opleidingen, meer dan een halvering!

Fixusopleidingen in het wo In het wo is er geen daling in 2017-2018.

Stand van zaken fixusopleidingen 53 hbo-opleidingen 44 wo-opleidingen Actuele informatie (overzicht alle fixusopleidingen) en stappenplan: www.studiekeuze123.nl/selectie Daling vanwege de strengere regels (na 15 januari geen aanmelding meer mogelijk).

Aanmelden voor een fixusopleiding Doe je… Voor 15 januari, of Uiterlijk op 15 januari? Antwoord: uiterlijk op 15 januari, 23:59 uur Altijd denken aan de DigiD-code, dat duurt ongeveer een week!

Als er te weinig aanmeldingen zijn op 15 januari? Vervalt de numerus fixus en mag iedereen zich aanmelden tot 1 mei? Ja, of Nee? Nee, de selectie vervalt en de inschrijving stopt. De student heeft nu wel recht op een studiekeuzecheck (die verplicht kan worden gesteld). Bij te weinig aanmeldingen op vervalt de student dus van het ‘fixus-regime’ in het regime van de studiekeuzecheck.

Voor hoeveel fixusopleidingen mag je je per jaar opgeven? 2, of 3? Antwoord: 2 Dat mogen er twee dezelfde zijn, met uitzondering van: Geneeskunde Tandheelkunde Mondzorgkunde Fysiotherapie Dus wel toegestaan: 1x aanmelden voor geneeskunde en 1x aanmelden voor tandheelkunde. Maar ook: 2x aanmelden voor forensisch onderzoek. Niet toegestaan: 1x aanmelden voor geneeskunde bij de UvA en 1x aanmelden voor geneeskunde bij de Erasmus. Dit alles per jaar.

Ho-instellingen moeten cijfers gebruiken als selectiecriteria? Ja, of Nee? Nee, cijfers van schoolexamens of overgang naar laatste jaar kunnen gebruikt worden. Er moeten minimaal twee criteria gebruikt worden en deze mogen niet alleen cognitief zijn. In het hbo worden cijfers sowieso niet veel toegepast (homogene instroom, mbo’ers en vo’ers, maakt dat lastig). Eindexamencijfers zijn niet mogelijk vanwege de planning (voor 15 april selectie afgerond).

Als je je diploma niet haalt Vervalt dan automatisch je selectiepoging? Ja, of Nee? Nee, daarvoor moet de aankomende student een verzoek indienen bij de instelling (voor 1 september). Ook hier geldt: harde deadline! Aantal selectiepogingen is maximaal 3 per opleiding, maar instelling kan een kleiner aantal kiezen.

Tips voor aankomende studenten Stappenplan op www.studiekeuze123.nl/selectie Lees de brief van de minister aan de eindexamenkandidaten Check regelmatig je mailbox en je spambox Reageer snel op e-mails die over fixus gaan De communicatie over de uitslag van de selectie (rangnummer) loopt via Studielink via e-mail.

LOB-brief Brief aan de Tweede Kamer: link Minister onderstreept belang LOB Drie actielijnen Deskundige LOB Betere samenwerking bij onderwijsovergangen Betere informatie over beroepenveld en vervolgonderwijs Reactie VvSL en NVS-NVL i.s.m. LAKS, JOB, ISO en LSVb: minister laat kansen liggen De decanenverenigingen vinden dat de minister veel verder had moeten gaan in het opleggen van verplichtingen t.a.v. LOB. Inspectie gaat wel toezien, maar hoe is nog niet duidelijk.

Gelijke Kansen Alliantie Aanleiding: Inspectie: ‘De Staat van het Onderwijs; jaarverslag 2014-2015’ OESO-rapport Start Gelijke Kansen Alliantie 7,5 miljoen voor aansluiting mbo-hbo Aanleiding: OESO: vroegselectie (‘early tracking’ ) (typisch kenmerk Nederlands onderwijssysteem) wordt gezien als een probleem. De stapelmogelijkheden voor studenten die ‘laag’ starten compenseren niet de kans hogerop te komen. Beoordeling in de ‘vroegselectie’ niet voldoende objectief. Inspectie legt verband tussen sociaal economische achtergrond en opleidingsniveau ouders en de positie die een leerling/student bereikt.

Stand van zaken studiekeuzecheck / matching Derde jaar achter de rug Motie Rog Veel onderzoek naar effectiviteit (o.a. ResearchNed in opdracht van OCW, Vereniging Hogescholen, instellingen zelf en diverse promotieonderzoeken) 10-puntenplan van NVS, ISO en LAKS met ruime politieke steun: link Motie Rog: snel onderzoek naar effecten studiekeuzecheck en zo nodig landelijke kwaliteitseisen stellen. Dit is aanleiding voor onderzoek OCW door ResearchNed. Link naar het 10-puntenplan: http://www.iso.nl/website/wp-content/uploads/2016/06/STUDIEKEUZECHECKLIST.pdf

Brief minister aan eindexamenkandidaten Experiment: brief wordt dit jaar op verschillende manieren uitgezet: papier, e-mail, e-mail met vervolgmails (met opt-in en opt-out mogelijkheid). Doel: uitzoeken wat de meest effectieve manier is. Leent zich voor klassikale behandeling! Brief wordt ook aan de decanenverenigingen verstuurd. Kennen de decanen deze brief? Wat vindt u de meest ideale (effectieve) manier van versturen?

Nadere vooropleidingseisen vo-ho Veel veranderingen voor hbo Publicatiedatum beter afgestemd op praktijk

Regien Bloch: r.m.bloch@uva.nl Pierre Poell: pierre.poell@inholland.nl