De pijngevoeligheidsdrempel is lager in patiënten met het patellofemorale pijnsyndroom R.A. van der Heijden, M.M. Rijndertse, S.M.A. Bierma- Zeinstra, M van Middelkoop

Patellofemorale pijn (PFP)  Pijn op, achter, rond de patella zonder aanwijzingen voor andere aandoening  Klinische diagnose  nieuwe patiënten per jaar in HA praktijk  Jonge, actieve populatie NHG-Standaard: beleid en prognose  Overweeg oefentherapie  Klachten kunnen lang duren, maar gaan vanzelf over  4 op 10 heeft na 6 jaar nog klachten

Oorzaak pijn PFP  Contact stress PF gewricht door belasting  Afwijkingen zenuwstelsel chronische pijn  Sensitisatie perifere of centrale zenuwstelsel hyperalgesie = verhoogde pijngevoeldigheid op een normaal gesproken pijnlijke prikkel

Vraagstellingen Is er een verschil in pijngevoeligheidsdrempel tussen PFP patiënten en gezonde controle personen?  Leeftijd  Geslacht Welke patiëntkarakteristieken zijn geassocieerd met een verhoogde pijngevoeligheidsdrempel?

Studie design PFP patiënten (n=64) Gezonde controles (n=70) Metingen: - Vragenlijsten - Lichamelijk onderzoek - MRI Metingen: - Vragenlijsten - Lichamelijk onderzoek - MRI adolescenten (n=20)

Studie populatie Patiënten  Leeftijd 14 – 40 jaar  Klachtenduur 2 mnd – 2 jaar  Huisarts, sportarts, fysiotherapeut Controle groep  match leeftijd, geslacht, BMI, sportactiviteit

Metingen Vragenlijst  Demografie  Pijn (NRS/10),  Functie (AKPS/100) Lichamelijk onderzoek  Gegeneraliseerde pijn: tenderpoints  Neuropathische pijn (DN4)  Pijngevoeligheidsdrempel dynamometer

Pijngevoeligheidsdrempel Algometrie tip 1 cm 2  Meest pijnlijke locatie aangedane knie  Contralaterale knie  Contralaterale onderarm Controle personen  Mediale facet patella (beide knieën)  Maximaal 70 N/cm 2  Ernst van de pijn (0-10 NRS)

Analyse Lineaire regressie (adjustering leeftijd, geslacht, BMI en sportparticipatie)  PFP versus controle Subgroup analyse in o Adolescenten vs volwassenen o Vrouwen vs mannen  Voorspellers in patiënten populatie: Leeftijd, geslacht, BMI, duur klachten, bi-laterale klachten, sportparticipatie, pijn (rust en activiteit), APKS, meer pijn in koude omgeving

Karakteristieken Patiënten (n=64) Controle groep (n=70) P-waarde Geslacht (vrouw)54.7%58.6%0.65 Leeftijd23.4 (7.0)23.1 (5.9) jaar of ouder68.8%71.1% BMI23.6 (3.8)22.3 (3.0)0.04 Sportparticipatie59.1%78.6%0.02 Functie (AKPS/100) 66.3 (11.6)99.5 (1.7)<0.001

Pijngevoeligheidsdrempel Patiënten (n=64) Controle groep (n=70) B (95%CI) Aangedane knie (N/cm 2 ) 38.5 (15.3) 50.7 (14.6) (-18.62;-9.33) Contra-laterale knie (N/cm 2 ) 44.9 (16.2) 49.6 (14.7) (-11.84;-1.97) Contra-laterale arm (N/cm 2 ) 49.6 (13.9) 55.2 (14.6) (-12.07;-3.07) Pijn intensiteit significant hoger voor patiënten op alle locaties

Subgroep analyses Leeftijd  Volwassenen (n=94): identieke verschillen  Adolescenten (n=40): geen verschil contralaterale knie én arm Geslacht  Vrouwen (n=76): identieke verschillen  Mannen (n=58): geen verschil contralaterale knie én arm Secundaire uitkomstmaten  Neuropatische pijn (DN4)12.5% (n=8)  Gegeneraliseerde pijn0% (n=0) S secundaire uitkomstmaten

Voorspellers in PFP populatie Aangedane knie Contralaterale knie Contralaterale arm Leeftijd (jaren)0.34 (-0.32;1.00) 0.12 (-0.64;0.87) (-0.57;0.54) Geslacht (vrouw)-8.20 (-16.36;-0.04) (-20.40;-1.79) (-25.85;-12.02) Bilaterale klachten 0.27 (-7.54;8.08) (-9.94;7.87) 2.06 (-4.57;8.68) Sportparticipatie-2.42 (-9.66;4.81) (-14.80;1.70) (-13.75;-1.48)

Voorspellers in PFP populatie Aangedane knie Contralaterale knie Contralaterale arm Leeftijd (jaren)0.34 (-0.32;1.00) 0.12 (-0.64;0.87) (-0.57;0.54) Geslacht (vrouw)-8.20 (-16.36;-0.04) (-20.40;-1.79) (-25.85;-12.02) Bilaterale klachten 0.27 (-7.54;8.08) (-9.94;7.87) 2.06 (-4.57;8.68) Sportparticipatie-2.42 (-9.66;4.81) (-14.80;1.70) (-13.75;-1.48)

Discussie en conclusie Conclusie  Veranderde pijnmechanismen en hyperalgesie lijken een rol te spelen in de pathofysiologie van patellofemorale pijn  Met name probleem bij vrouwen  Kansen om behandeling PFP te optimaliseren Discussie  Geen verschil in adolescenten  Locatie pijnmeting op de knie  Metingen niet blind uitgevoerd

Dank aan Projectgroep R.A. van der Heijden M.M. Rijndertse S.M.A. Bierma-Zeinstra Deelnemers Contact: