Hfdstk 10 Financiële markten §10.1 Beleggen § 10.2 Opties § 10.3 Futures § 10.4 Beleggingskengetallen 9.1

De beleggingsomgeving Het begrip beleggen De macro-economische betekenis Beleggingsinstrumenten Markten en instituties Het beursklimaat

Het begrip beleggen (1)

Het begrip beleggen (2) Het aanwenden van gespaard geld met als doel het instandhouden dan wel het vergroten van de koopkracht ervan onder acceptatie van een bepaalde risicograad

Het begrip beleggen (3) Vergroten productiecapaciteit Vergroten Investeren Beleggen Vergroten productiecapaciteit Vergroten koopkracht

De macro-economische betekenis van beleggingen 27/04/2017 De macro-economische betekenis van beleggingen Productie Inkomen Besteding Besparing Vermogensmarkt

Beleggingsinstrumenten Sparen Consumptiemoment verplaatsen naar toekomst Nadeel: Waardevermindering koopkracht bij algemene prijsstijging

Beleggingsinstrumenten Gespaard geld omzetten in een (ander) waardeobject. Bij voorkeur een object dat: in waarde stijgt of anderszins inkomsten genereert, en eenvoudig in geld om te zetten is.

Beleggingsinstrumenten Op basis waarvan verwachten we dat een waardeobject in de loop van de tijd meer geld waard wordt?

Beleggingsinstrumenten Dit is in geval wanneer: Het waardeobject vertegenwoordigt opbrengsten van productieve activiteiten. Vorderingen (bijv. lening, obligaties) Aandelen

Beleggingsinstrumenten (3.5) waardeobject in de loop van de tijd schaarser wordt Kunst Antiek Onroerend goed Wijn Etc.

Beleggingsinstrumenten (3.6) waardeobject het recht of het recht én de plicht vertegenwoordigt om een ander object te kopen of te verkopen tegen een bepaalde prijs. Opties Termijncontracten (future) Turbo’s

Beleggingsinstrumenten Futures Opties Aandelen Risico en mogelijk rendement Obligaties Spaarrekening

Markten en instituties

Markten en instituties De handel in effecten dateert sinds 1602; Oorsprong bij de VOC; Geen handel zonder organisatie!; Sinds 1611 effectenhandel op de beurs. In 1876 is de Vereniging voor effectenhandel opgericht

Markten en instituties Halverwege jaren ‘90 wordt de Amsterdamse Effectenbeurs omgedoopt tot AEX; In 2000 fusie ParisBourses, Brussels Exchanges en AEX tot Euronext.

Markten en instituties Bemiddelaars op de Effectenbeurs Toegelaten instelling Banken en commissionairs Floorbrokers/daghandelaar Hoekman (alleen nog resterende opdrachten) Broker (alleen obligaties) Clearing member (afwikkeling transacties)

Markten en instituties Plaatsen van effectenorders Limietorder Bestensorder Doorlopende order Dagorder

Het Beursklimaat Officiële Prijscourant Dagbladen Internet Teletekst Koerspublicaties Officiële Prijscourant Dagbladen Internet http://www.iex.nl/content/?id=streamingKoersen_AEX Teletekst

Het beursklimaat Het beursklimaat wordt o.a. door indexcijfers weergegeven. Belangrijkste graadmeter is de AEX-index De AEX-index bestaat uit het gewogen gemiddelde van de 25 meest verhandelde fondsen http://www.behr.nl/Beurs/aex.html De Midkap-index bestaat 25 ondernemingen uit het middensegment (AMX) Smallcap: AScX http://www.behr.nl/Beurs/aexnext.html

Kandidaat aex-index fondsen 1: ING  89913 2: RD Shell-A  81115 3: Unilever  55181 4: Arcelor Mittal  54192 5: Philips  41363 6: KPN  33544 7: AEGON  28198 8: Akzo  23427 9: ASM Litho  22932 10: Unibail ** 20297 11: Ahold  17466 12: Heineken  16370 13: TNT  13894 14: DSM  13657 15: Air France-KLM ** 11826 16: Reed Elsevier  10351 17: TomTom  8920 18: Wolters Kluwer  7278 19: SBM Offshore  7128 20: Fugro  6598 21: Randstad  6429 22: Corio  5521 23: Boskalis  3190 24: Wereldhave  3045 25: BAM Groep  2832 Kandidaat midkap- index fondsen 26: Nutreco  2829 27: SNS Reaal  2216 28: Vopak  2084 29: USG People  2083 30: Aalberts  1765 31: AMG  1759 32: CSM/C  1744 33: Imtech  1671 34: Smit  1575 35: ASM Int.  1554 36: OCÉ  1351 37: Crucell  1184 38: Eurocomm Prop  1063 39: Vastned Retail  880 40: Draka  866 41: OPG  803 42: Wavin  716 43: Logica  675 44: BinckBank  666 45: Heijmans  659 46: Wessanen  656 47: Arcadis  578 48: KTC  499 49: Ordina  490 50: ProLogis Eur.Prop  487 Kandidaat smallcap- index fondsen 51: Sligro  359 52: Hunter Dougl. * 356 53: Vastned Off  335 54: Exact Holding  315 55: vd Moolen  300 56: Grontmij  277 57: Nieuwe Steen Inv  253 58: Unit 4  224 59: Kardan  200 60: Telegraaf  182 61: Super de Boer  150 62: Liberty Acq *** 147 63: TKH Group  146 64: InnoConcepts  142 65: Ballast Nedam  138 66: Brunel  137 67: Beter Bed  133 68: Eriks  69: Accell Group  108 70: Pharming  107 71: Homburg Inv  106 72: Macintosh  95 73: Qurius  85 74: Kas-Bank  71 75: Antonov  65 Top 15 overige fondsen 76: Gamma  51 77: Fornix BioSc  38 78: Spyker Cars  31 79: Kendrion  22 80: Sopheon  81: BE Semicond.  21 82: Pan-Europ Hotel  83: RSDB  19 84: Nedap  15 85: ICT  13 86: CVG  12 87: C/Tac  88: Neways  11 89: Punch Graphix  90: Samas Groep  10

Het beursklimaat (3.2) Overige indices FTSE Eurotop 100 DAX Dow Jones Nasdaq Nikkei Etc…….

Bekijk enkele beurssites

Opties en futures Optie: recht of verkoop tegen bepaalde prijs (call of Put) Future: plicht tot koop of verkoop van onderliggende waarde (ook op indexen) (Initial) margin: aanbetaling onderliggende waarde (soms 10%) Fysieke levering: werkelijke levering Cash settlement= afrekenen in geld

Technische analyse: "het analyseren van koers- en omzetgegevens met het doel een verwachting uit te spreken over de toekomstige koersontwikkeling". - Patronen ontdekken - concentreert zich puur op de koers- en omzetontwikkeling uit het verleden. - zoekt niet naar de oorzaken of verklaringen. Probeert o.a. de volgende vragen te beantwoorden : · Is de markt omhoog (hausse) of omlaag (baisse) gericht ? · Is er een trendomkeer v.d. markt op handen ? (weerstand) · Wijzen de technische indicatoren in dezelfde richting ? Technische analyse is een instrument voor de korte termijn. De steun- en weerstandniveau's resulteren in de zgn. 'self- fulfilling prophesy'.

Fundamentele analyse: Kijkt naar: macro- economische, bedrijfseconomische politieke sociale factoren Nadeel:- meestal slechts beschikbaar op maand- of kwartaalbasis - cijfers zijn subjectief of moeilijk achterhaalbaar.

9.3

Opties Call (kooprecht) Put (verkooprecht) Intrinsieke waarde: verschil tussen Uitoefenprijs en Beurswaarde De optiehouder heeft een koop of verkooprecht. De intrinsieke waarde kan niet negatief zijn. Het recht wordt dan niet uitgeoefend. Voorbeeld: P AHOLD Mei 2009 7 Het recht om 100 aandelen te verkopen tegen €7 ;Beurswaarde €5: Intrinsieke waarde is 7 – 5 = €2 euro is 200 per contract van 100 stuks Beurswaarde optie: 2,50: tijdwaarde = 2,5 – 2 = 0,50 .

Beleggingskengetallen Koerswinstverhouding: Beurswaarde/ behaalde winst Koerscashflowverhouding: BW/ Cashflow per aandeel Koersintrinsieke waarde verhouding: BW/ IW Rendement: dividend + waardestijging/ aankoopkoers Pay-outratio: dividend/ behaalde winst