Op weg naar de Tweede Fase Ouderavond ouders 3vwo 11 november 2009

Wat komt vanavond aan de orde? 1De Tweede Fase: Wat? Hoe? Waarom? 2De taak van de decaan 3De keuze van het juiste leerniveau 4Na het vwo: mogelijkheden in WO en HBO 5Het keuzeproces op “Revius” 6De profielen en de vrije ruimte Tenslotte: wat kunnen ouders in dit keuzeproces betekenen? Tenslotte: wat kunnen ouders in dit keuzeproces betekenen?

1 De Tweede Fase: Wat? Hoe? Waarom? (I) Wat: Tweede Fase is de naam voor de bovenbouw van het HAVO en het VWO. Wat: Tweede Fase is de naam voor de bovenbouw van het HAVO en het VWO. Het is het vervolg op de Basisvorming (klas 1-3) en de voorbereiding op het Hoger Onderwijs (HBO en universiteit/wetenschappelijk onderwijs) Het is het vervolg op de Basisvorming (klas 1-3) en de voorbereiding op het Hoger Onderwijs (HBO en universiteit/wetenschappelijk onderwijs)

De Tweede Fase: Wat? Hoe? Waarom? (II) Hoe? De veranderingen t.o.v. de Basisvorming: Hoe? De veranderingen t.o.v. de Basisvorming: –Er wordt een profiel (vakkenpakket) gekozen: een combinatie van enkele vaste vakken en enkele keuzevakken. –In het hele leerproces is meer aandacht voor zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid –Vanaf klas 4 wordt gewerkt aan het schoolexamen (we vormen een examendossier met toetsen en opdrachten die meetellen voor het uiteindelijk slagen of zakken)

De Tweede Fase: Wat? Hoe? Waarom? (III-slot) Waarom? Redenen voor de invoering van de Tweede Fase zijn: Waarom? Redenen voor de invoering van de Tweede Fase zijn: –Hoog percentage uitvallers in het Hoger Onderwijs:  meer aandacht voor vaardigheden  meer samenhang in de gekozen vakken (profielen) –Meer recht doen aan verscheidenheid

2 Keuzebegeleiding - decaan Keuzebegeleiding richt zich op: keuze leerniveau keuze leerniveau keuze profiel keuze profiel keuze vervolgopleiding bij tussentijds schoolverlaten keuze vervolgopleiding bij tussentijds schoolverlaten keuze vervolgopleiding / werkkring na diplomering keuze vervolgopleiding / werkkring na diplomering

Taken: informeren en adviseren van leerlingen en ouders informeren en adviseren van leerlingen en ouders bewaken keuzeproces bewaken keuzeproces adviseren van mentoren / lerarenvergadering adviseren van mentoren / lerarenvergadering contact onderhouden met vervolgonderwijs en bedrijfsleven contact onderhouden met vervolgonderwijs en bedrijfsleven beheren van documentatie (brochures/video's/multimediale informatiedragers) beheren van documentatie (brochures/video's/multimediale informatiedragers)

3 Keuze leerniveau HAVO, WVO of Gymnasium HAVO, WVO of Gymnasium Deze opleidingen bieden geen eindonderwijs / beroepsonderwijs, maar voorbereiding op het hoger onderwijs: Deze opleidingen bieden geen eindonderwijs / beroepsonderwijs, maar voorbereiding op het hoger onderwijs: Havo: hbo (hogeschool) Havo: hbo (hogeschool) Vwo/Gymnasium: wo (universiteit) Vwo/Gymnasium: wo (universiteit)

Keuze leerniveau (II) HAVO: - vijf jaar - niet gericht op wetenschappelijke vorming - Toegang tot MBO- HBO VWO: - zes jaar - Gericht op wetenschappelijk vervolgonderwijs - Toegang tot MBO- HBO-WO

4 Mogelijkheden na VWO (I): WO (Wetenschappelijk onderwijs) (alleen na afgerond VWO) WO (Wetenschappelijk onderwijs) (alleen na afgerond VWO) –algemene universiteiten –specifieke universiteiten:  technisch: Delft, Eindhoven, Enschede  “groen”: Wageningen  theologisch: bijv. Apeldoorn, Kampen)

Mogelijkheden na VWO (II): HBO (Hoger beroepsonderwijs) HBO (Hoger beroepsonderwijs) 7 sectoren:  hoger economisch onderwijs  Hoger agrarisch onderwijs  Hoger pedagogisch onderwijs  Hoger technisch en natuurwetenschappelijk onderwijs  Hoger gezondheidsonderwijs  Hoger sociaal-agogisch onderwijs  Kunstonderwijs Sectoren onderverdeeld in honderden opleidingen

Mogelijkheden na VWO (III): BaMa-stelsel: vanwege internationalisering en flexibele doorstroming BaMa-stelsel: vanwege internationalisering en flexibele doorstroming –Universiteiten: 3-jarige bachelorfase, gevolgd door 1- of 2-jarige masterfase –HBO: 4-jarige bachelorsfase, evt. aan te vullen met (universitaire) mastersfase Samenwerking tussen HBO/WO (Amsterdam, Wageningen): HBO en WO schuiven naar elkaar toe; in de toekomst gaat kwaliteitsverschil (‘naam’) meespelen. Samenwerking tussen HBO/WO (Amsterdam, Wageningen): HBO en WO schuiven naar elkaar toe; in de toekomst gaat kwaliteitsverschil (‘naam’) meespelen.

Mogelijkheden na VWO (IV): Duaal studeren: vrijwel alleen HBO; pittig: vraagt veel doorzettingsvermogen. Wel voordelen: financieel / ervaring / comi theorie- praktijk Duaal studeren: vrijwel alleen HBO; pittig: vraagt veel doorzettingsvermogen. Wel voordelen: financieel / ervaring / comi theorie- praktijk Werkend leren: bekende trajecten, bijv. in de accountancy Werkend leren: bekende trajecten, bijv. in de accountancy Werken en leren: eigenlijk geen VWO-traject Werken en leren: eigenlijk geen VWO-traject MBO+: korte, beroepsgerichte opleidingen MBO+: korte, beroepsgerichte opleidingen Tussenjaar: buitenland; basisjaar; algemene propedeuse Tussenjaar: buitenland; basisjaar; algemene propedeuse

5 Keuze genoeg? Tweede fase: meer ruimte voor eigen keuze Tweede fase: meer ruimte voor eigen keuze Kiezen is moeilijker naarmate: Kiezen is moeilijker naarmate: –de gevolgen belangrijker zijn –het proces minder veranderbaar is –de keuze minder frequent gemaakt wordt Conclusie: profielkeuze is voor veel leerlingen lastig. Conclusie: profielkeuze is voor veel leerlingen lastig. Keuzepsychologie: “Kiezen is zo moeilijk omdat je dingen los moet laten” (‘rouwproces’) Keuzepsychologie: “Kiezen is zo moeilijk omdat je dingen los moet laten” (‘rouwproces’)

Kiezen is: Een vaardigheid: het kunnen kiezen. Een vaardigheid: het kunnen kiezen. Een instelling: het durven om te kiezen. Een instelling: het durven om te kiezen. Een proces: Je kunt het leren. (“Wie de juiste stappen neemt, in de juiste volgorde, komt altijd goed uit”) Een proces: Je kunt het leren. (“Wie de juiste stappen neemt, in de juiste volgorde, komt altijd goed uit”)

Het keuzeproces in klas 3: Lessen keuzebegeleiding door mentor en decaan (sept.-jan.) en terugkoppeling in gesprek Lessen keuzebegeleiding door mentor en decaan (sept.-jan.) en terugkoppeling in gesprek Digitaal Keuzedossier met testgegevens Digitaal Keuzedossier met testgegevens Voorlichtingsavond ouders: 11 november Voorlichtingsavond ouders: 11 november Presentaties van de ‘nieuwe’ vakken door de vakdocenten: begin-jan. Presentaties van de ‘nieuwe’ vakken door de vakdocenten: begin-jan. Voorlopige profielkeuze: eind-januari Voorlopige profielkeuze: eind-januari

Het keuzeproces in klas 3 (II): Adviezen vakdocenten (januari) Adviezen vakdocenten (januari) Voor sommige leerlingen: AOB-test (capaciteiten) bij twijfel havo / vwo Voor sommige leerlingen: AOB-test (capaciteiten) bij twijfel havo / vwo Gesprek met decaan: (jan./febr.) Gesprek met decaan: (jan./febr.) (Evt.:) gesprek op de spreekavonden voor decanaat: 2 en 11 maart 2010 (u ontvangt een uitnodigingsbrief) (Evt.:) gesprek op de spreekavonden voor decanaat: 2 en 11 maart 2010 (u ontvangt een uitnodigingsbrief) Afronding / definitieve keuze: ca. 15 maart Afronding / definitieve keuze: ca. 15 maart (voor alle genoemde data geldt: DV)

Het keuzeproces ná klas 3: LOB in de Tweede fase: 60 uur LOB in de Tweede fase: 60 uur In vwo 4 en 5: lessen keuzebegeleiding door mentor In vwo 4 en 5: lessen keuzebegeleiding door mentor In vwo 5: stageweek (NB: Geen Maatschappelijke - maar beroepsoriënterende stage!!) In vwo 5: stageweek (NB: Geen Maatschappelijke - maar beroepsoriënterende stage!!) In vwo 5 en 6: bezoek open dagen / meeloopdagen In vwo 5 en 6: bezoek open dagen / meeloopdagen In vwo 6: altijd minimaal één persoonlijk gesprek ter afronding In vwo 6: altijd minimaal één persoonlijk gesprek ter afronding

6 Wat moer nu gekozen? De profielen inhoudelijk Gemeenschappelijk deel (ca. 50 %) Gemeenschappelijk deel (ca. 50 %) Een profiel (ca. 40 %) Een profiel (ca. 40 %) Een vrij deel (ca. 10 %) Een vrij deel (ca. 10 %)

Wat krijgt iedereen? Het “gemeenschappelijk deel”, ca. 50 %: Het “gemeenschappelijk deel”, ca. 50 %: - Godsdienst - Godsdienst - talen: Nederlands; Engels; - talen: Nederlands; Engels; keuze uit Duits, Frans of Latijn (Gymnasium) - algemeen vormende vakken: maatschappijleer; culturele en kunstzinnige vorming (ckv) of klassieke culturele vorming (kcv); L.O.; algemene natuurwetenschappen (anw) - algemeen vormende vakken: maatschappijleer; culturele en kunstzinnige vorming (ckv) of klassieke culturele vorming (kcv); L.O.; algemene natuurwetenschappen (anw)

De profielen in de Tweede Fase Altijd min uur: ca. 40 % van de studietijd Altijd min uur: ca. 40 % van de studietijd Maatschappij-stream: Maatschappij-stream: -Cultuur & Maatschappij (C&M) -Economie & Maatschappij E&M) Natuur-stream: Natuur-stream: -Natuur & Gezondheid (N&G) -Natuur & Techniek (N&T)

De profielen inhoudelijk: Cultuur & Maatschappij: Cultuur & Maatschappij: - Geschiedenis - Een wiskunde variant: wi-C; wi-A; wi-B Profielkeuzevakken (2): - Een cultuurvak: een taal of filosofie - Een maatschappijvak: ak, ma, of eco Economie & Maatschappij: Economie & Maatschappij: - Geschiedenis - Economie - Een wiskunde variant: wi-A of wi-B Profielkeuzevak (1): - Eén vak uit: Fa, Du, Ak, M&O, Ma

De profielen inhoudelijk (II): Natuur & Gezondheid: Natuur & Gezondheid: - Biologie - Scheikunde - Een wiskunde-variant: wi-A of wi-B Profielkeuzevak (1): - Eén vak uit: Na of Ak Natuur & Techniek: Natuur & Techniek: - Wiskunde B - Natuurkunde - Scheikunde Profielkeuzevak (1): - Eén vak uit: If, Bi, Wi- D

Wiskunde in de vernieuwde Tweede Fase Wiskunde C: Profielvak in C&M, te vergelijken met wa1. Omvang: 480 uur, ook wat geschiedenis vd wiskunde (ivm kennis vd cultuur). Wiskunde C: Profielvak in C&M, te vergelijken met wa1. Omvang: 480 uur, ook wat geschiedenis vd wiskunde (ivm kennis vd cultuur). Wiskunde A: Profielvak in E&M en N&G. Is te vergelijken met wa12. Omvang: 520 uur. Er wordt iets meer wiskunde behandeld dan bij wiC. Wiskunde A: Profielvak in E&M en N&G. Is te vergelijken met wa12. Omvang: 520 uur. Er wordt iets meer wiskunde behandeld dan bij wiC. Wiskunde B: Profielvak in N&T. Tussen wb1 en wb12. Omvang: 600 uur Wiskunde B: Profielvak in N&T. Tussen wb1 en wb12. Omvang: 600 uur Wiskunde D: Profielkeuzevak in N&T. (Bovenop wiB.) Omvang: 440 uur. Niet moeilijker dan wb. Uitbreiding van de leerstof ivm vervolgstudies (TU!). Vak wordt ontwikkeld met inbreng van het Hoger onderwijs. “Must”voor β-studies. Wiskunde D: Profielkeuzevak in N&T. (Bovenop wiB.) Omvang: 440 uur. Niet moeilijker dan wb. Uitbreiding van de leerstof ivm vervolgstudies (TU!). Vak wordt ontwikkeld met inbreng van het Hoger onderwijs. “Must”voor β-studies.

Het keuze-examenvak (vroeger: Vrije ruimte) Naast profiel + profielkeuzevak nog minimaal één vak in de vrije ruimte Naast profiel + profielkeuzevak nog minimaal één vak in de vrije ruimte Twee vakken kiezen wordt op VWO vaak aanbevolen: verbreedt je mogelijkheden, is positief i.v.m. decentrale selectie en zorgt voor extra ‘buffer’. Wel eerste, tweede (of derde) keus aangeven! Twee vakken kiezen wordt op VWO vaak aanbevolen: verbreedt je mogelijkheden, is positief i.v.m. decentrale selectie en zorgt voor extra ‘buffer’. Wel eerste, tweede (of derde) keus aangeven! Keuzemogelijkheden: hangt af van gekozen profiel (zie keuzeformulier). Keuzemogelijkheden: hangt af van gekozen profiel (zie keuzeformulier).

Godsdienst examenvak? Het vak Godsdienst in het gemeenschappelijk deel voor iedereen verplicht; geen examenvak. Het vak Godsdienst in het gemeenschappelijk deel voor iedereen verplicht; geen examenvak. Daarnaast: volwaardig keuzevak in de vrije ruimte: RMS (Religie, Mens en Samenleving). Daarnaast: volwaardig keuzevak in de vrije ruimte: RMS (Religie, Mens en Samenleving). Keuzevak RMS is examenvak met schoolexamen. Keuzevak RMS is examenvak met schoolexamen.

RMS kiezen? Inhoud: religie en samenleving; profielverdieping; Bijbelstudie; eigentijdse theologie; christelijke spiritualiteit. Inhoud: religie en samenleving; profielverdieping; Bijbelstudie; eigentijdse theologie; christelijke spiritualiteit. Voor toekomst in onderwijs, beleid / politiek, etc. goede basis; daarnaast toerustend voor a.s. studenten in allerlei wetenschapsrichtingen. Voor toekomst in onderwijs, beleid / politiek, etc. goede basis; daarnaast toerustend voor a.s. studenten in allerlei wetenschapsrichtingen. Invoering vak hangt af van aantal kiezers: min. 10. Invoering vak hangt af van aantal kiezers: min. 10.

Tenslotte: Wat kunnen ouders in dit proces betekenen? Kiezen blijft moeilijk, kies gemotiveerd; kijk samen naar het kiezen als een proces. Kiezen blijft moeilijk, kies gemotiveerd; kijk samen naar het kiezen als een proces. Concentreer je samen op de profielkeuze. Concentreer je samen op de profielkeuze. Ga met hen na welke informatiebronnen er zijn. Ga met hen na welke informatiebronnen er zijn. Bij vragen kunt u gerust contact opnemen met de decaan. Bij vragen kunt u gerust contact opnemen met de decaan. Leerling kiest, samen met de ouders; de decaan adviseert slechts. Leerling kiest, samen met de ouders; de decaan adviseert slechts. Kies voor een eerlijk, open gesprek, put uit uw eigen keuze-ervaring, maar praat geen keuze aan. Kies voor een eerlijk, open gesprek, put uit uw eigen keuze-ervaring, maar praat geen keuze aan.