Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, april 2014

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I2 Agenda ● Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid ● Spreiding, waarom ook alweer? ● Verwacht rendement, een belangrijke bouwsteen ● De optimale portefeuille

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I3 Tactische en strategische asset allocatie ●Asset allocatie is afhankelijk van de beleggingshorizon ●Smart Benchmark zit tussen zeer lange termijn en tactische asset allocatie (TAA) ●Beleggingshorizon voor Smart Benchmark is 5-7 jaar, met periodieke wijzigingen Strategische asset allocatie Smart Benchmark allocatie TAA Beleggingshorizon Bron: BNPP IP

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I4 Spreiding, hoe zat het ook alweer? Smart Benchmark allocatie TAA

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I5 Spreiding, hoe zat het ook alweer? Smart Benchmark allocatie TAA

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I6 Spreiding, hoe zat het ook alweer? Smart Benchmark allocatie TAA

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I7 Begrippenlijst Smart Benchmark allocatie TAA ● Rendement: opbrengst (waardeverandering, dividend, couponrente) ● Volatiliteit: beweeglijkheid, standaarddeviatie, risico ● Correlatie: samenhang (positief, negatief of nul)

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I8 Diversificatie van een aandelenportefeuille Smart Benchmark allocatie TAA  Volatiliteit elk individueel aandeel: 25%  Correlatie tussen de aandelen: 65%  Volatiliteit van portefeuille met 50 aandelen daalt tot ongeveer 20%

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I9 … maar werkt diversificatie in de praktijk?

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I10 Spreiding werkt!

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I11 ● Gespreide beleggingsportefeuille met 5-7 jaars horizon – Aandelen (VS, Europa, Japan, opkomende markten) – Obligaties (staats- en bedrijfsobligaties, inflation-linked, opkomende markten) – Vastgoed (VS, Europa, Azie) – Converteerbare obligaties – Grondstoffen ● Aandelen van de verschillende beleggingscategorieën op basis van: – Verwacht rendement – Beweeglijkheid (risico) – Onderlinge samenhang (correlaties) Smart Benchmark concept Kenmerken

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I12 Smart Benchmark concept Waardering als belangrijke bouwsteen voor rendement We hebben een dynamische aanpak die uitgaat van “koop goedkoop en verkoop duur” Bron: BNPP IP Alleen ter illustratie Historische waardering (bijv. risico-opslag) Verwacht verloop Conversie naar het gemiddelde

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I13 ● Staatsobligaties: rente sterk bepaald door macro-economische ontwikkelingen ● Bedrijfsobligaties: rente, defaults en ratings ● Aandelen: lang-termijn waardering als basis Smart Benchmark concept Verwachte rendementen

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I14 Obligaties: prijs, coupon en rendement ● Nominale waarde: meestal aangeduid als 100 ● Koers (marktprijs): percentage van de nominale waarde ● Coupon: vaste rentevergoeding als percentage van de nominale waarde ● Yield: coupon als percentage van de marktwaarde ● Rendement: yield + prijsverandering ● Duration: rentegevoeligheid

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I15 Obligaties: prijs en yield Obligatie 1: - Nominale waarde = Coupon = 4% - Looptijd = 10 jaar Obligatie 2: - Nominale waarde = Coupon = 8% - Looptijd = 10 jaar

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I16 Obligaties: prijs en yield Obligatie 1: - Nominale waarde = Coupon = 4% - Looptijd = 10 jaar Obligatie 2: - Nominale waarde = Coupon = 8% - Looptijd = 10 jaar => Koers bij een marktrente van 6%?

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I17 Obligaties: prijs en yield Obligatie 1: - Nominale waarde = Coupon = 4% - Looptijd = 10 jaar Obligatie 2: - Nominale waarde = Coupon = 8% - Looptijd = 10 jaar Koers: - Marktrente 6% - Obligatie 1: 85,3% - Obligatie 2: 114,7%

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I18 Obligaties: duration ● Koers van een obligatie is afhankelijk van 3 factoren: looptijd, coupon, aflossing en marktrente ● Duration een maatstaf voor de rentegevoeligheid van een obligatie ● Langere looptijd, lagere coupon en lagere marktrente geeft hogere duration ● Koersverandering = duration * renteverandering – Een obligatie met een duration van 4,5 levert bij 1% rente stijging een koers verlies op van 4,5% – Een obligatie met een duration van 8,7 levert bij 1% rente daling een koers winst op van 8,7%

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I19 Samenhang rente en groei

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I20 Rendement staatsobligaties Groei, inflatie eurozone Huidige marktrente Verwachte rente Prijsverandering Roll yield Coupon yield Rendement + = + Trend: 1½ & 2% 3½ %2,7% Duration: 9 Rentestijging: 0,8% Prijsdaling: 7,2% 2,7% 1,3% 2,75% Volatiliteit: 4,2% Correlatie met aandelen: -0,11 tot -0,31 VS BBP & 10-jaars rente ( )

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I21 Rendement bedrijfsobligaties Yield staatsobligaties + Risico-opslag Yield bedrijfsobligaties Duitsland: 1,6% Investment-grade : 1,1% High-yield: 2,9% Investment-grade : 2.7% High-yield: 4,5%

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I22 Rendement bedrijfsobligaties

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I23 Rendement bedrijfsobligaties Verwacht rendement bestaat uit: Couponrendement Verwachte verandering yield staatsobligaties Verwachte verandering risico-opslag Kans op default en verwachte recovery rate Verwacht rendement:  Investment-grade: 2¾ - 3½%  High-yield: 5¼ - 5½ % Volatiliteit: 4½ - 14% Correlatie met aandelen: 0,0 – 0,8

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I24 Ontwikkelingen aandelen

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I25 Ontwikkelingen aandelen

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I26 Rendement aandelen VS Shiller P/E & aandelenrendement Bron: Robert Shiller, BNP Paribas Investment Partners In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I27 Rendement aandelen Bron: Robert Shiller, BNP Paribas Investment Partners Shiller & Macro P/E

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I28 Rendement aandelen Bron: Robert Shiller, BNP Paribas Investment Partners Verwacht rendement:  Opkomende markten 9½  Europa: 6 ¾ %  Japan 5%  VS 5% Volatiliteit: 17,0 tot 25,9

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I29 Source: BNPP IP

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I30 Bron: BNPP IP Geschiedenis Smart Benchmark* Smart Benchmark I november 2002 Smart Benchmark II oktober 2005 Smart Benchmark IV Juni 2011 Verbeteringen 2002 – 2013 Smart Benchmark III juni Bear market na internet zeepbel met lage rendementen -Toevoeging van small caps, vastgoed, bedrijfsobligaties en converteerbare obligaties -Lage rentes. -Profiteren van expertise op nieuwe beleggingscategorieën -Toevoeging van grondstoffen, aandelen opkomende markten, hoogrentende bedrijfsobligaties, obligaties opkomende markten en absolute return - Risico-opslagen dichter bij langjarig gemiddelde: lager totaal risico -Rente gaat oplopen: lagere duration -Groei komt terug: hoger gewicht aandelen opkomende markten -Profiteren van lage waardering van beleggingscategorieën -Hoger gewicht bedrijfsobligaties en aandelen opkomende markten *Zoals toegepast in onze flagship fund range.

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I31

Bouw uw eigen beleggigsportefeuilleI april 2013 I32 Disclaimer Dit document dient enkel ter informatie en is 1) geen voorstel of aanbod tot het aankopen of verhandelen van de financiële instrumenten hierin beschreven en 2) geen beleggingsadvies. Voordat u investeert in enig product van BNP Paribas Investment Partners* dient u zich te informeren over de (financiële) risico's die verbonden zijn aan een belegging in dit product en mogelijke restricties die u en uw beleggingsactiviteiten als gevolg van de op u van toepassing zijnde wet- en regelgeving ondervinden. Indien u na het lezen van deze presentatie een belegging in dit product overweegt, wordt u dan ook geadviseerd om een zodanige belegging te bespreken met uw relatiebeheerder of persoonlijke adviseur en na te gaan of dit product - gezien de daarmee verbonden risico's - past binnen uw beleggingsactiviteiten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De mogelijkheid bestaat dat uw belegging in waarde stijgt; het is echter ook mogelijk dat uw belegging weinig tot geen inkomsten zal genereren en dat uw inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat. BNP Paribas Investment Partners* heeft alle redelijkerwijs mogelijke zorg besteed aan de betrouwbaarheid van dit materiaal, echter aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie en opinies kunnen worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. BNP Paribas Investment Partners is niet verplicht de hierin opgenomen informatie en opinies te actualiseren of te wijzigen. BNP Paribas Investment Partners” is de wereldwijde merknaam van de vermogensbeheerdiensten van BNP Paribas Groep. Dit document is uitgegeven door BNP Paribas Investment Partners Netherlands N.V. adres : Burgerweeshuispad Tripolis building 200, P.O Box dat deel uitmaakt van de BNP Paribas groep.