Jolanda Hensbergen Diabetesverpleegkundige VUmc Diabetescentrum Pieken en dalen: grip op de bloedglucoseregulatie

Wat gaan we vertellen? Wat is en wat zegt het HbA1c Hoe interpreteren we bloedglucose-overzichten? Van ‘op de gok’ naar berekenen: de hulpmiddelen Voeding als belangrijk(st)e variabele

HbA1c >64mmol/mo l >53mmol/mol ≤53 mmol/mol

4

5 2013nuchterN.O.V.M.N.M.V.A.N.A.V.S.nacht 2-aug13,70 14,10 5-aug7,70 4,40 14,70 8-aug6,40 13,70 11-aug7,30 24,70 14-aug15,90 12,60 17-aug12,20 8,20 20-aug11,50 2,60 23-aug8,60 11,90 26-aug7,20 3,50 29-aug4,60 12,80 13,10 3,30 9, , , , , , Vanaf 1 mei wilde ik naar jou even mailen wat je van mijn bloedsuiker meting vind. Woensdag 1mei: 8 uur:16,2 - 5spuiten 12uur:12,2- 5spuiten 18uur:18,0- 5spuiten Donderdag 2mei:8uur:4,8 na het ontbijt 5 spuiten 12uur:20,0- 7spuiten. 18uur:5,6- niet spuiten Vrijdag 3mei: 8 uur: 6,4-5spuiten 12 uur:7,3-5 spuiten 18uur:16,9-6 spuiten Wat krijgen wij te zien?

Hoe kijken wij hier naar? = principes van zelfmanagement 1.Wanneer 1.Hypo’s? 2.Hoog? 2.Waarden 1.nuchter / voor maaltijden 2.1½ uur na maaltijd 3.voor – en door de nacht 6

Extra aandacht voor hypo’s Oorzaak, voorkomen, herkennen* & oplossen *Awareness: –Zo nodig met hulp (cursus hypo bewust, nieuwe apparatuur) Angst –Voor laag zitten –Voor hoog zitten risico overcorrectie 7

Therapie Alleen tabletten? –Vergoeding zelfcontrole beperkt: weinig mogelijkheden tot zelfregulatie Een- tweemaal daags insuline? –(middel)langwerkend –Doseren op nuchtere waarden (ook voor lunch / avondeten) Vier- vijfmaal daags insuline? –Naast (middel)langwerkend ook maaltijdinsuline –Verschil voor – na maaltijd Pomptherapie? –Basaal / bolus 8

Hulp bij zelfmanagement: de boluscalculator ‘nieuwe’ termen: 9 –Insuline Koolhydraat Ratio –Insuline aan boord –Werking actieve insuline –Correctiefactor –Insulinegevoeligheid –Streefwaardenbereik –Snacklimiet –Boluswizard –Regel van 100 –Regel van 500 Verhouding basaal – bolus 50/50; 25/75

Zelf doen? Hulpmiddelen? Inschatten / berekenen & instellen: –Hoeveel insuline heb ik nodig bij een boterham met kaas? –Hoe lang werkt de insuline bij mij? –Hoeveel punten daal ik met 1 eenheid insuline? En bedenken: –Ga ik sporten? –Ga ik autorijden? –Heb ik een belangrijke vergadering? Concert? … Dit gaat alleen over maaltijdinsuline! 10

Uitleg principes Uw voedingsdagboek is uitgangspunt Stel: nuchter 9,3 mmol/l. –Verklaring hoog: Incident? Hoeveel insuline voor de nacht? Echt nuchter? Hoe hoog voor het slapen? –Doseren hoeveelheid insuline bij ontbijt: Hoeveel Kh? Hoeveel nodig gezien 1. Kh en 2. correctie en 3. eerdere ‘bolus’ Kijken naar de komende ochtend / dag! 11

Inmiddels wat ervaring opgedaan… 0,2 x lichaamsgewicht = totale basale dosis 0,4 x totale dagelijkse dosis = totale basale dosis 300 : totale dagelijkse dosis = insuline Kh ratio 80 : totale dagelijkse dosis = correctiefactor Voorbeeld: –80 kilo x 0,2 = 16 eenheden basale insuline. –Totale dagelijkse dosis is dan 40 eenheden. –Bij 7,5 gram Kh is 1 eenheid insuline nodig. –Om 2 punten te zakken is 1 eenheid nodig. King 2012 J Diabetes Sci Technol 6

Waarom werken we hiermee? Minder rekenkundige fouten in het doseren Betere waarden na de maaltijden Minder correcties tussendoor Minder Hypo’s en daardoor minder extra KH inname Geeft meer gevoel van grip (al doet u het ‘uit ons hoofd’ ook vaak best goed) Verbetert het HbA1c ??? Verhoogt de veiligheid (minder nachtelijke hypo’s) Maar … calculators houden geen rekening met of geven adviezen voor de basale insulinedosering 13

Wat is de les? Leer koolhydraten tellen Vraag naar beschikbare hulpmiddelen Stem uw basale insulinedosering liefst af in overleg met uw behandelaar Doe de instellingen samen: insuline koolhydraat ratio, streefbereik, correctiefactor, … Hou rekening met andere beïnvloedende factoren Blijf zelf nadenken…. Maar: vergoeding ‘dure apparaten’ beperkt

Vragen? Door naar Esther…