10.1 Goed geregeld Hst 10 Gezondheid 3 VWO

Regeling lichaam Je lichaam probeert van binnen zoveel mogelijk constant te blijven. Je bloed is een ‘graadmeter’. Verandert er iets, je lichaam reageert er direct op.

Afvalstoffen verwijderen Orgaan Afvoeren Longen Water en CO² Lever Kleurstoffen en alcohol, andere afvalstoffen Nieren Water, zout en kleurstoffen Huid Warmte, zout en water

De glucosevoorraad Glucose = ‘brandstof’ Regeling glucose: 2 hormonen Insuline Gemaakt door de Glucagon alvleesklier

Glucosegehalte stijgt Eten  glucose spiegel stijgt (↑) - Te veel glucose in het bloed Alvleesklier  hormoon Insuline  regelt opname en opslag glucose. Glucose  glycogeen (lange ketting glucose deeltjes) Opslag glycogeen: lever en spieren.

Glucosegehalte daalt Bv. Sporten: glucose spiegel daalt (↓) De alvleesklier maakt: glucagon  regelt dat glycogeen omgezet wordt in glucose.

Suikerziekte (diabetes) De alvleesklier maakt niet voldoende insuline. Dus wat gebeurt er? Type I en II

Wat doet je lever? Lever  Opslag, afbraak, opbouw en omzetten van stoffen Belangrijke bij het constant houden samenstelling van het bloed. Lever = 2 bloedtoevoer kanalen: leverslagader en poortader  leverader Bloed: O2 Controle

Opbouwen en omzetten De lever: Aminozuren  nieuwe eiwitten maken. Glucose  omzetten in vet. Vet  kan cholesterol gemaakt worden. http://www.youtube.com/watch?v=bQFEYyF948I

Afbreken Alcohol en medicijnen Afbraak aminozuren (eiwitten)  Ureum Ureum wordt uitgescheiden door de nieren.

Afvoeren Je lever maakt gal: uitscheiden van afvalstoffen Afbraak rode bloedcellen: Milt Hemoglobine omgezet  Bilirubine (gele stof)  via het bloed in de lever, gemengd met gal  uitscheiden via ontlasting

Opslaan Glucose  opslag glycogeen. Opslag ijzer : afkomstig van hemoglobine

Wat doen je nieren? Nieren voltooien het afbraak werk van de lever. Filteren afvalstoffen uit je bloed. Afvalstoffen: Afbraakproducten uit de lever (ureum/alcohol) Overschot aan stoffen (zouten/ vitamines) Overbodige stoffen (kleurstoffen) http://www.schooltv.nl/video/nieren-wat-doen-je-nieren/ Uitscheiding

Onderste holle ader Nierader Nierslagader Nier Aorta Urineleider Urineblaas Urinebuis 15