Het stem-tijd continuum

Presentatie over: "Het stem-tijd continuum"— Transcript van de presentatie:

1 Het stem-tijd continuum
Gerrit Bloothooft Peter Pabon Guus de Krom UiL-OTS Universiteit Utrecht

2 Computer fonetografie: de stem in kaart
Automatische bepaling van Grondfrequentie (F0) Geluidsdruk Crestfactor Jitter …. Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

3 Fonetogram / dichtheid
Gelduisdruk (dB SPL) Sample dichtheid Grondfrequentie (Hz) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

4 Presentatie vs gegevensstroom
Beeldscherm presentatie: Per F0-I punt één parameterwaarde ivm technische (real-time) beperkingen Dit is een keuze uit de gegevensdistributie op dat F0-I punt Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

5 Nieuwe gegevensopslag
Digitaal audiosignaal Compleet spoor van parameter-waarden per periode of per frame Presentatiewaarden Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

6 Motieven Hergebruik van opnamen mogelijk
Kennis van statistische distributies van parameterwaarden per F0-I punt Kennis van tijdsafhankelijk gedrag van parameters Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

7 Statistische distributies
Spreiding van akoestische parameters per F0-I punt Type verdeling (normaal, scheef, multimodaal,..) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

8 Real-time opname crest factor
Geluidsdruk (dB SPL) Crest factor Grondfrequentie (Hz) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

9 Mediaan van de crest factor
Median smoothing of crest factor Mediaan van de crest factor Geluidsdruk (dB SPL) Crest factor Grondfrequentie (Hz) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

10 Vocale registers in het fonetogram
borststem ondergrens Falset bovengrens Geluidsdruk (dB SPL) Modaal ondergrens Grondfrequentie (Hz) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

11 Tijdspooronderzoek: registerbreuk modaal-falset
Afbeelden van start- en eindpunt van stembreuk in het fonetogram Compleet fonetogram en falsetfonetogram als referentie Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

12 modaal  falset /u/  Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz)
Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

13 falset  modaal /a/  Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz)
Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

14 Fonetogramvergelijking
Herkennen van pathologie, stemklassificatie, etc. Contour van beperkte waarde Verdeling van akoestische parameters binnen het fonetogram gebruiken Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

15 Hidden Markov Modellering
Fonetogram in F0-I cellen indelen Cel is “woord” Per cel twee parallelle states State kan stemregister voorstellen Per state 3 parameter streams Jitter, crestfactor, relatieve stijgtijd Vrije overgang tussen F0-I cellen Geen “taalmodel” Leidt tot succesvolle fonetogramherkenning Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

16 Crestfactor distributies
Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

17 Meest onderscheidende states
Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz) Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum

18 Conclusies Nieuwe gegevensopslag in fonetogram biedt uitstekende onderzoeksperspectieven Tijdspooronderzoek kan ons veel leren over dynamische processen in de stemgeving Dag van de Fonetiek 26 januari 2001 Tijd-stem continuum