02/02/2016dosimetrie niveau 31 Persoonsdosimetrie Frits Pleiter.

Presentatie over: "02/02/2016dosimetrie niveau 31 Persoonsdosimetrie Frits Pleiter."— Transcript van de presentatie:

1 02/02/2016dosimetrie niveau 31 Persoonsdosimetrie Frits Pleiter

2 02/02/2016dosimetrie niveau 32 Dosimetrie en detectie wisselwerking van straling met materie vormt de basis voor een vijftal onderwerpen die van belang zijn in de dagelijkse praktijk van de stralingsdeskundige: dosimetriestralingsgrootheden en -eenheden radiobiologiehoe beïnvloedt straling ons lichaam detectiehoe meten we straling afscherminghoe reduceren we straling toestellenhoe produceren we straling de overheid heeft grootheden en eenheden nodig om wet- en regelgeving te kunnen formuleren

3 02/02/2016dosimetrie niveau 33 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie indeling dosimetrie en detectie  omgevingsdosimetrie  persoonsdosimetrie oude dosiseenheden  rad  rem nieuwe ontwikkelingen  ICRP-103

4 02/02/2016detectie niveau 34 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie omgevingsdosimetrie - kwadratenwet kwadratenwetH* = h A t / r 2 vuistregels voor de bronconstante h op 1 m van 1 MBq (geen rekening gehouden met absorptie) α-bron5000 µSv h -1  -bron10 µSv h -1  -bron0,14 E  µSv h -1

5 02/02/2016detectie niveau 35 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie omgevingsosimetrie - GM-telbuis  -foton creëert foto- of Compton-elektron in de wand van de buis elektron dat telgas bereiken geeft aanleiding tot telpuls hoe groter  -energie, hoe groter het gebied waaruit elektron kan ontsnappen  N telpuls  N   E   H* gas Geiger-Müllerbuis kan niet E  meten waarom kun je wel H* meten ?

6 02/02/2016detectie niveau 36 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie persoonsdosimetrie - TLD-badge gevoelig, niet weefselequivalent (vereist energiefilter) CaF 2 CaSO 4 minder gevoelig, wel weefselequivalent LiF Li 2 B 4 O 7 dragen van TLD-badge is verplicht voor blootgesteld werknemers filmbadge is inmiddels geheel verdrongen door TLD-badge pendosismeter of EPD is nuttige aanvulling

7 02/02/2016detectie niveau 37 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie persoonsdosimetrie door slimme constructie geeft uitlezing informatie met betrekking tot H p (10)  diepe dosis  effectieve dosis H p (0,07)  ondiepe dosis  huiddosis soort straling ( , , n) energie van straling de meetdrempel is ongeveer 0,01 mSv voor H p > 1 mSv j -1 is de wettelijke nauwkeurigheidseis: 2/3 H p (werkelijk)<H p (gemeten)<3/2 H p (werkelijk)

8 02/02/2016dosimetrie niveau 38 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie indeling detectie en dosimetrie  omgevingsdosimetrie  persoonsdosimetrie oude dosiseenheden  rad  rem nieuwe ontwikkelingen  ICRP-103

9 02/02/2016dosimetrie niveau 39 Dosimetrie Dosimetrie oude dosiseenheden definitie van "radiation absorbed dose" (rad) 1 rad = 0,01 Gy definitie van "röntgen equivalent man" (rem) 1 rem = 0,01 Sv toelichting 1 rad = 100 erg/g 1 erg = 10 -7 J 1 rad = 100 erg/g  10 -7 J/erg  10 3 g/kg = 0,01 J/kg = 0,01 Gy 1 rem = 0,01 Sv 1 R = 2,58  10 -4 C/kg / 1,602  10 -19 C = 1,610  10 16 ionen per kg  1,610  10 15 ionen per kg  34,0 eV per ion  1,602  10 -19 J/eV = 0,0088 J/kg  0,01 Gy = 1 rad

10 02/02/2016dosimetrie niveau 310 Persoonsdosimetrie Persoonsdosimetrie indeling detectie en dosimetrie  omgevingsdosimetrie  persoonsdosimetrie oude dosiseenheden  rad  rem nieuwe ontwikkelingen  ICRP-103

11 02/02/2016dosimetrie niveau 311 Dosimetrie Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - stralingsweegfactor w R ICRP-26ICRP-60ICRP-103 foton, elektron 1 1 1 neutron < 10 keV 2 5 2,5 10 - 100 keV10  7,5 0,1 - 2 MeV112020 2 - 20 MeV1010 > 20 MeV 5 5 proton10 5 2  -deeltje202020 H = w R  D krijgt de nieuwe naam "radiation weighted dose" er komt misschien een nieuwe eenheid voor H

12 02/02/2016dosimetrie niveau 312 Dosimetrie Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - weefselweegfactor w T ICRP-68ICRP-103 gonaden0,20gonaden0,08 beenmerg (rood)0,12beenmerg (rood)0,12 dikke darm0,12dikke darm0,12 longen0,12longen0,12 maag0,12maag0,12 blaas0,05blaas0,04 borstweefsel0,05borstweefsel0,12 lever0,05lever0,04 slokdarm0,05slokdarm0,04 schildklier0,05schildklier0,04 huid0,01huid0,01 botoppervlak0,01botoppervlak0,01 hersenen0,01 speekselklieren0,01 10 overige organen0,0513 overige organen0,12

13 02/02/2016dosimetrie niveau 313 Dosimetrie Dosimetrie nieuwe ontwikkeling - overige organen ICRP-68ICRP-103 10 organen13 organen  w T = 0,05  w T = 0,12 bijnierenbijnierengalblaas hersenenhart ETETlymfeknopen dunne darmdunne darmmondslijmvliesnierenspierenalvleeskliermiltzwezerik baarmoederbaarmoeder / prostaat

14 02/02/2016dosimetrie niveau 314 Dosimetrie Dosimetrie nieuwe ontwikkeling ICRP 103 de somregel voor de overige organen wordt vereenvoudigd →H rest =  T H T / 13 er komen misschien weefselweegfactoren voor directe effecten "directe effecten" heten voortaan "schadelijke weefseleffecten" de limiet voor de equivalente dosis op de ooglens wordt verlaagd naar H ooglens = 20 mSv per jaar