45De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 46De.

Presentatie over: "45De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 46De."— Transcript van de presentatie:

1

2 45De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 46De dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie in de wereld 48De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen Voorbeelden stofomschrijving ------- Carry the battle to them. Don't let them bring it to you. Put them on the defensive and don't ever apologize for anything (Harry S. Truman)

3 In de Aziatische kolonies zette de nationalistische tendens van de Jaren Twintig en Dertig zich versterkt voort na WO II. Daar kwam bij dat de machtpositie van de koloniale mogendheden door/na de oorlog afbrokkelde Men blijkt kwetsbaar en niet meer almachtig Men leidt gezichtsverlies Het koloniaal gezag was weg door de Japanse invasie; gevolgd door het machtsvacuüm na de Japanse overgave De SU en de VS namen een antikoloniale houding aan Engeland wilde haar kolonies sowieso loslaten, hetgeen weer invloed had op niet-Britse kolonies In veel landen kenden verzetsbewegingen tegen de Japanners, die na de oorlog volgens zich tegen de Europeanen keerden Koloniale macht verliezen hun grip

4 Rol van de VS en SU Beide pro dekolonisatie Ideologische motieven Machtspolitieke motieven Economische motieven

5 Opkomst Communistisch China In 1949 winnen de communisten de burgeroorlog De leider Mao Zedong roept de Volksrepubliek China uit De Amerikanen krijgen ‘t zuur – nog meer communisten Om China dwars te zitten geven de VS de permanente zetel in de Veiligheidsraad niet aan de Volksrepubliek maar aan Taiwan – de gevluchte nationalisten huisden De VS hebben China en de SU lang als één blok beschouwd Omdat ze nu eenmaal beide communistisch waren en ondanks dat Mao openlijk breekt met de SU in 1961.

6 Tjang Kai Shek - en let op de datum

7 Mao

8 Tegenstellingen SU en China Eerst steunde de SU de Chinese communisten in hun strijd. Maar al snel daarna blijken er een aantal onoverkomelijke tegenstellingen. Mao zag niets in vreedzame co-existentie (p. 120) Beide wilden de internationale beweging/revolutie leiden Mao zag de boeren als motor/basis van/voor de communistische staat; i.t.t. Moskou dat juist de industriearbeider centraal stelde China zag de SU als imperialistische mogendheid in Azië

9 VS in Azië De VS breidden hun containment policy uit over Azie Zij steunen nationalistische bewegingen tegen het communistisch gevaar. De Trumandoctrine (p. 108 – hier zonder Marshallplan weliswaar) leidde tot economische en militaire steun en ook militaire inmenging van de VS. Voor de communisten was dit duidelijk een teken van westers imperialisme. Zo ontstond de Korea-oorlog in 1950

10 1950

11 Korea-Oorlog Containment bleek dus ook hard nodig in Azië China werd communistisch, maar ook andere landen dreigende dit te worden Bijvoorbeeld Korea Het Communistische Noorden besloot, nadat China ook communistische geworden was en Stalin het groene licht gegeven had, het Zuiden te gaan “bevrijden”. De Sovjets gaven alleen materiële steun De VS reageerde echter direct door een resolutie in de Veiligheidsraad te laten aannemen (2 dagen later) Doel: het Zuiden te verdedigen tegen communistische agressie Korea-oorlog

12 De VS reageerde echter direct door een resolutie in de Veiligheidsraad te laten aannemen (2 dagen later) De SU kon de resolutie niet blokkeren doordat ze op dat moment vanwege de Taiwan-kwestie weigerde zitting te nemen in de Raad De VN o.l.v. de Amerikanen dreven de Noord-Koreanen terug, tot ver in eigen gebied, maar daarna hielp de Chinese regering de Koreanen een handje. Hoe Zij stond toe dat vrijwilligers de Koreanen gingen helpen en stelde de Chinees-Koreaanse grens open De VN troepen werden weer teruggedreven en er kwam een bestandslijn, die tot op de dag van vandaag nog bestaat! Korea-oorlog

13 Oorlogsangst in de VS bereikt het kookpunt Al vóór de Korea-Oorlog had de Truman-regering een werkgroep opdracht gegeven om te komen met het advies omtrent de aanpak van de communistische dreiging. In april 1950 kwam de werkgroep met het communisme overal d.m.v. containment aan te pakken. Ongeacht de grootte van de specifieke dreiging ter plaatse. Waarom? Korea-oorlog

14 Angst voor het domino-effect De werkgroep wees tevens op het grote militaire overwicht van de communisten Compensatie d.m.v.. het atoomwapen kon niet meer, doordat … Om de communistische wereldheerschappij te verijdelen moesten de VS snel en goed hun conventionele bewapeningen atoomwapen-arsenaal uitbreiden. Aan het eind van de Korea-Oorlog krijgt Truman de politieke (lees: financiële) ruimte om deze plannen te verwezenlijken Korea-oorlog - Gevolgen 1 Korea-oorlog - Gevolgen 1

15 Korea-oorlog - Gevolgen 2 Korea-oorlog - Gevolgen 2 Azië Noord- en Zuid Korea blijven gescheiden Twee miljoen doden Steun aan Taiwan (meer) Steun aan Franse rekolonisatie van Frans Indochina Amerikaanse bases op in Japan (voor onbepaalde tijd) Europa West-Duitsland mag een leger oprichten VS Red Scare groeit tot extreme proporties - MacCarthy

16 Lees: p. 112-115