Voeding & Kanker Ellen Kampman.

Presentatie over: "Voeding & Kanker Ellen Kampman."— Transcript van de presentatie:

1 Voeding & Kanker Ellen Kampman

2 Inhoud Ontstaan van kanker Overleving van kanker Onderzoeker Consument
Patiënt

3 1 op de 3 In 2008 in Nederland Incidentie: ~ 90.000
Prevalentie: ~

4 De meest voorkomende vormen van kanker in Nederland
Nieuwe gevallen in 2008 Bron IKCNet juni 2010

5 Incidentie van dikke darm en leverkanker in de wereld per 100
Incidentie van dikke darm en leverkanker in de wereld per voor leeftijd gestandardiseerd

6 Kankerincidentie per welvaartsniveau
Aantal (*1000)

7 Japanse migranten in Hawaii
Darmkanker (aantal nieuwe patienten per ) Maagkanker (aantal nieuwe patienten per )

8 5 – 10% van kanker is erfelijk

9 Voeding?

10 Kanker is een opstapeling van DNA veranderingen
tumorgroei jaar

11

12

13 Analytische epidemiologie: Cohort studie
kanker Veel verzadigd vet ~ ‘gezonde’ mensen Weinig verzadigd vet geen kanker Tijd (jaren)

14 Zelf ingevulde voedingsvragenlijst
“ Eens kijken… aantal hamburgers gegeten in een typische maand? Drie…nee, ik schrijf op twee.”

15 Meta-analyse Horen jullie dat mensen? Het antwoord is JA!
Ja maar, deze studie zegt wel ja, maar meer dan 120 eerdere studies zeggen nee... Horen jullie dat mensen? Het antwoord is JA!

16 Literatuurstudie en meta-analyse
7000 epidemiologische studies dier- en in vitro studies 9 internationale centra

17 1/3 van alle kankergevallen bepaald door wat wij eten
en hoeveel wij bewegen…. In Nederland: mensen met kanker per jaar!

18

19 Overgewicht verhoogt het risico op:
Dikke darm Borst (na de menopauze) Slokdarm Alvleesklier Baarnoeder Nier Aanbeveling: Streef naar een slank postuur, maar vermijd ondergewicht

20 Neem iedere dag minimaal een ½ uur lichaamsbeweging
Lichamelijke activiteit verlaagt risico: Dikke darmkanker borstkanker (na de menopauze) baarmoederkanker Neem iedere dag minimaal een ½ uur lichaamsbeweging

21 2 voor mannen en 1 voor vrouwen
mond hoofd-halsgebied oesofagus maag colon, rectum borst lever Alcohol verhoogt risico op kanker van… Aanbeveling: Als u alcohol drinkt, beperk het aantal glazen per dag tot 2 voor mannen en 1 voor vrouwen

22 Rood vlees en vleeswaren verhogen risico
Dikke darmkanker rund, varkens, paard, lam Aanbeveling: max 500 gram (bereid) per week, waarvan weinig tot niets bewerkt (roken, zouten, conserveren)

23 en varieer zo veel mogelijk
Groenten en fruit beschermen tegen kanker van mond hoofd-halsgebied slokdarm maag Aanbeveling: kies voor veel groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten en varieer zo veel mogelijk

24 Voeding of supplementen?
Aanbeveling: vertrouw niet op supplementen om kanker te voorkomen

25 Wat is uw risico op kanker (%) …..
man vrouw 40 jaar 44 37 60 jaar 41 31 40 jaar, BMI ≤ 25* 35 30 40 jaar, geen alcohol** 38 32 * RR=1.5, p=0.5; ** man: RR=2.5, p=0.1; vrouw: RR=1.5, p=0.3 Bron IKCNet 2010

26 Dus….…

27

28

29 Nederlandse Voedsel Consumptie Peiling 2007-2010

30 Hoeveel fruit eet u per dag?
Check 1 Hoeveel fruit eet u per dag? 2 stuks fruit of meer Minder dan 2 stuks fruit

31 Percentage NL vrouwen met groente/fruit aanbeveling (150-200g/day)
% leeftijd Voedsel Consumptie Peiling

32 Gebruikt u voedingssupplementen?
Check 2 Check 3 Gebruikt u voedingssupplementen? ja nee

33 Percentage Nederlandse mannen en vrouwen (7-69 jr) met voedingssupplementen
% Leeftijd Voedsel Consumptie Peiling

34 Alcohol & borstkanker Effectiviteit adviezen?

35

36

37 Voedingsonderzoek voor en na kanker
VOOR DIAGNOSE Preventie ~ studies Substantieel bewijs NA DIAGNOSE Tijdens en nabehandeling < 100 studies Matig bewijs

38 Wat is mijn droom? goede, bruikbare aanbevelingen voor mensen met kanker tijdens en na behandeling

39 type kanker stadium van de ziekte soort en duur therapie sociale omstandigheden etc etc

40 Ondervoeding bij kanker

41 Toename lichaamsgewicht bij behandeling borstkanker
Costa et al, 2002

42 Gezonde voeding en bewegen
? ?

43 Verandering in lichaamssamenstelling tijdens chemotherapie voor borstkanker
300 borstkanker patiënten DXA voor/na chemotherapie 40 pre-menopausal patiënten MRI buik voor/na chemotherapie

44 Voor en na chemotherapie bij borstkanker
Veranderingen Voedselinname, voedselvoorkeur, eetgedrag Geur-en smaakveranderingen Lichamelijke activiteit Hormonen (verzadigings-, geslachtshormonen) Patiënten Percepties en voorkeur Toekomstige effectieve, haalbare interventies

45 Leefstijlveranderingen na borstkanker

46 3088 vrouwen na (zelfde) behandeling voor borstkanker
Verhoging groenten en fruit (8 porties per dag) Verlaging vetinname (15-20%) terugkeer borstkanker? overleving? 5 tot 7.5 jaar N=1,551 Gebruikelijke voeding

47 Uitkomsten WHEL interventie trial
5 porties groenten en fruit + lichamelijke activiteit: 50% reductie in sterfte na 7.5 jaar Meer groenten/fruit had geen effect Vetreductie werd niet gehaald Compliance was laag!!! Pierce JP et al, J Clin Oncol 2007

48 Gedragsveranderingen??

49 patiënt oncoloog dietist radioloog psycholoog epidemioloog bioloog
verpleegkundige voedingskundige radioloog psycholoog epidemioloog bioloog patiënt

50 Consortium Kanker & Voeding

51