De drie horizontale bewegingen van de platen

Presentatie over: "De drie horizontale bewegingen van de platen"— Transcript van de presentatie:

1 De drie horizontale bewegingen van de platen
Vanaf p. 48

2 Welke bewegingen kunnen de platen maken?
Langs elkaar Van elkaar weg Naar elkaar toe Van elkaar weg Naar elkaar toe Langs elkaar

3 A. Platen drijven uit elkaar, p. 48
Divergent (Fr. ‘diverger’ = uiteenlopen) Diepe spleten waar platen uiteen drijven  Vloeibaar gesteente (magma) komt naar boven  Afkoeling: magma wordt hard Resultaat: vulkanen + aardbevingen of zeebevingen

4 Divergerende platen Lithosfeer Lithosfeer Asthenosfeer Magma

5 1. Divergerende platen binnen een continent
Slenk of rift Voorbeeld: Baikalmeer (Siberië) Zoek het Baikalmeer op in je atlas en duid het aan op je kaart in de cursus. Los de vraag op. Lees het tekstje over de Grote Slenk (p. 48) en los de vraag op Bekijk het kaartje van IJsland (p. 49) en beantwoord de vraag

6 Amurische plaat Nubische plaat Somalische plaat Baikalmeer

7 Baikalmeer

8 1. Divergerende platen binnen een continent
Voorbeeld: Baikalmeer (Siberië: kaart p. 47 cursus) Euraziatische plaat en Amurische plaat (stippellijn) drijven uit elkaar Wat is er gebeurd in slenk?  Er is water ingekomen: slenkmeer (zéér diep, 1612 m!)

9 1. Divergerende platen binnen een continent
Grote Slenk: 6400 km (Syrië tot Mozambique) Waarom? Afrikaanse plaat is aan het splitsen: Nubische plaat (West) en Somalische plaat (Oost) Drie platen divergeren: Arabische, Nubische en Somalische platen!

10 Arabische plaat Nubische plaat Somalische plaat Grote Slenk

11 1. Divergerende platen binnen een continent
IJsland ligt op een breuklijn in de aardkorst. Wat zal er binnen X-miljoenen jaren gebeuren?  IJsland zal dan in twee delen barsten

12 2. Divergerende platen onder een oceaan, p 49
Rug: twee oceanische platen drijven uit elkaar  magma komt naar boven Maximum 1500 m hoog, MAAR soms duizenden kilometers lang Bevinden zich in alle oceanen Gebergteketens, die je vanop de oppervlakte niet kunt zien

13 Mid-Atlantische rug

14 Mid-Atlantische rug Mid-Atlantische Rug

15 B. Platen drijven naar elkaar, p. 50
Convergent (Fr. ‘converger’: bij elkaar komen) Botsing van platen (oceanisch en continentaal) Welke mogelijkheden zijn er? Botsing twee oceanische platen Botsing van twee continentale platen Botsing van één continentale en één oceanische plaat Oceanische korst is lichter / zwaarder dan continentale

16 Platen botsen en plooien in elkaar
Convergente platen Lithosfeer Asthenosfeer Platen botsen en plooien in elkaar

17 1. Continentaal - continentaal, p. 50
Plooiingsgebergte 3 1 Continentale korst 1 Continentale korst Botsingszone 2

18 1. Continentaal - continentaal
Twee continentale platen botsen  Gigantische spanning  De platen plooien in elkaar  Door plooien van platen: grootste gebergteketens Welke gebergteketens?  Azië: Himalaya  Europa: Alpen

19 2. Oceanisch – continentaal, p. 51
Vulkanisme 6 5 Trog 1 Oceanisch Continentaal 2 Subductiezone 4 Aardbeving 7 Asthenosfeer 3

20 2. Oceanisch - continentaal
Waarom duikt de oceanische korst onder de continentale? De oceanische korst is zwaarder Dit noemen we subductie Aan de continentrand wordt de oceaan dieper  trog Seismische activiteit (aardbevingen) + vulkanisme + kustgebergten

21 2. Oceanisch - continentaal
Voorbeeld aan westkust Zuid-Amerika? Nazcaplaat - Zuid-Amerikaanse plaat

22 3. Oceanisch – oceanisch, p. 52
4 Trog Vulkanisch eiland 1 Oceanisch 5 3 Subductiezone 2 Asthenosfeer

23 3. Oceanisch - oceanisch Oudste plaat is het zwaarst: duikt onder jongste Ondergedrukte plaat smelt in asthenosfeer  Ontstaan vulkanen die (soms) eilanden worden Groep eilanden = eilandboog Hier ontstaan diepzeetroggen (heel diepe troggen)

24 Voorbeeld: Filipijnse en Pacifische plaat

25 Eilandboog en diepzeetrog

26 C. De platen schuiven langs elkaar
Geen magma: geen vulkanische activiteit MAAR: seismische activiteit (aardbevingen) Voorbeelden?  Kaart p. 47

27 San-Andreaskloof

28 San-Andreaskloof Westkust van Noord-Amerika
San-Francisco ligt op San-Andreaskloof Gevolgen? Veel aardbevingen

29 5.4. De gevolgen van platentektoniek (p. 54)
Vulkanisme, ‘Het ontstaan van vulkanen en eilanden’, Platen drijven uit elkaar (zie p filmpje) Magma komt naar boven bij slenk of rug  vulkanische eilanden (zie tekening bord) b. Platen drijven naar elkaar: continentaal-oceanisch (zie p filmpje) Oceanische plaat duikt onder continentale, smelt door wrijving  ontstaan vulkanen

30 5.4. De gevolgen van platentektoniek
c. Hotspot Vulkanisme zonder plaatactiviteit: magma komt naar aardoppervlak  Hete stroming vanuit binnenmantel (licht materiaal)  mantelpluim

31 Hotspot Lithosfeer Stijgende magmapluim

32 Hotspots op aarde