Wat is Parkinson ? Dr. Carla Verstappen

Presentatie over: "Wat is Parkinson ? Dr. Carla Verstappen"— Transcript van de presentatie:

1 Wat is Parkinson ? Dr. Carla Verstappen
Neuroloog, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis

2 1817: James Parkinson 1912: J Rowntree

3 Hoe vaak komt de ziekte van Parkinson voor
mensen met de ziekte van Parkinson mensen met parkinsonisme

4 Wat is Parkinson: MRI hersenen

5 Wat is Parkinson?

6 Pathofysiologie

7 Appels en peren

8 Symptomen

9 Symptomen

10 Ziekte van Parkinson: klinische criteria
Bradykinesie (vertraging van beweging) vereist, + minimaal één ander “hoofdsymptoom”: Rusttremor (liefst ‘geldtel’ aspect) Rigiditeit (loden pijp; tandrad) Houdingsinstabiliteit / vallen

11 Ziekte van Parkinson: klinische criteria
Bradykinesie (vertraging van beweging) vereist, + minimaal één ander “hoofdsymptoom”: Rusttremor (liefst ‘geldtel’ aspect) Rigiditeit (loden pijp; tandrad) Houdingsinstabiliteit / vallen

12 Ondersteunende criteria
Asymmetrisch begin (links of rechts) Blijvend asymmetrisch beloop Goede, blijvende reactie op parkinson medicatie (levodopa) Progressieve stoornis Ziektebeloop >10 jaar Geen aanwijzingen voor andere oorzaak (bijv. neuroleptica) Ontbreken van “red flags”

13 Parkinson en parkinsonismen
Multi syteem atrofie Progressieve supranucleaire palsie (PSP) Vasculair parkinsonisme Corticobasale degeneratie

14 Niet alleen bewegen gaat moeilijk

15 Non-motore symptomen Obstipatie Moeite met ophouden van de urine
In- en doorslaap problemen Problemen op sexueel gebied Somberheid/depressie Geheugenproblemen Apathie Afvallen Pijnklachten (vaak schouder/been/rug) Speekselvloed Verslikken Moeite met articuleren/ zachte stem Moeite met dubbeltaken

16 Impact partner/kinderen/vrienden
Parkinson heb je vaak samen

17 Wisselende dagen

18 Complicaties en levensverwachting
Heupfractuur

19 Vragen

20 Behandeling van de ziekte van Parkinson
Genezen symptomatisch Afremmen ondersteunen

21 Behandeling Genezen symptomatisch Afremmen ondersteunen

22 Symptomatisch: beginfase van de ziekte
Kwaliteit van leven

23

24 Medicatie

25 Medicatie

26 Welke medicijnen Dopaminerge medicijnen Levodopa
Dopamine receptor agonisten Anticholinergica Remming dopamine afbraak COMT remmer MAO-B remmer Amantadine

27 Effect van medicijnen

28 Plasmaspiegels levodopa A. Begin van behandeling
Overmatig effect (dyskinesieën) Gewenst effect (‘ON’) Te weinig effect (‘OFF’) Dosis 1 Dosis 2

29 Plasmaspiegels levodopa B. Langdurig gebruik
Overmatig effect (dyskinesieën) Gewenst effect (‘ON’) Te weinig effect (‘OFF’) Dosis 1 Dosis 2 Dosis 3

30 Continue dopaminerge stimulatie (CDS)
Duodopa Deep Brain Stimulation (DBS) apomorfine

31 Therapie voor de non-motore symptomen
Obstipatie vezels/vocht Moeite met ophouden van de urine incontinentiemateriaal/medicijn In- en doorslaap problemen zijden lakens/medicatie Problemen op sexueel gebied sexuoloog/viagra Somberheid/depressie psycholoog/antidepressivum Geheugenproblemen medicatie Apathie ? Afvallen calorierijke voeding Pijnklachten (vaak schouder/been/rug) fysiotherapie/pijnstillers Speekselvloed logopedie/medicatie/botuline Verslikken logopedie Moeite met articuleren/ zachte stem logopedie Moeite met dubbeltaken ?

32 Neuroloog Geriater Huisarts Logopedist Diëtist Fysiotherapeut
Revalidatie arts Verpleeghuis Parkinson verpleegkundige Maatschappelijk werk Patiënt Fysiotherapeut Psycholoog Logopedist Ergotherapeut Diëtist

33 Vragen