Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag Andries van den Broek en Pepijn van Houwelingen (SCP) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 1.

Presentatie over: "Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag Andries van den Broek en Pepijn van Houwelingen (SCP) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 1."— Transcript van de presentatie:

1 Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag Andries van den Broek en Pepijn van Houwelingen (SCP) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 1

2 Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag onderzoek naar de interesse in erfgoed 1- Beschikbare gegevens over erfgoed(organisaties) 2- Interesse en activiteiten van de Nederlandse bevolking anno 2012 3- Een lokale verdieping: het ‘sociale erfgoed’-weefsel in Alphen aan den Rijn zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 2

3 Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag onderzoek naar de interesse in erfgoed 1- Beschikbare gegevens over erfgoed(organisaties) 2- Interesse en activiteiten van de Nederlandse bevolking anno 2012 3- Een lokale verdieping: het ‘sociale erfgoed’-weefsel in Alphen aan den Rijn zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 3

4 Sociaal en Cultureel Planbureau Historische verenigingen Ongeveer 800 verenigingen in Nederland Samen hebben ze enkele honderdduizenden leden Vaak ontstaan als reactie op nieuwbouwprojecten Verrichten (lokaal) historisch onderzoek Publiceren hierover in een (kwartaal)blad Zetten zich vaak ook in voor het behoud van erfgoed zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 4

5 Sociaal en Cultureel Planbureau Genealogie en archeologie Nederlandse Genealogische Vereniging (NVG): 26 afdelingen en ongeveer 10.000 leden Aantal leden is gegroeid de afgelopen jaren De Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN) heeft 24 afdelingen en 1860 leden Aantal leden is gedaald de afgelopen jaren Verdrag van Malta? zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 5

6 Sociaal en Cultureel Planbureau Leden en vrijwilligers van monumentenorganisaties zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 6 naam organisatie aantal leden of donateursaantal vrijwilligers trend ledentrend vrijwilligers Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland1860 (1955)372 -- Cuypersgenootschap35010 - Erfgoedvereniging Heemschut5500 (6500) b 150 -= Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond700 (1000) c - Nederlandse Kastelenstichting822 - Stadsherstel Amsterdam250050 == Stichting Alde Fryske Tsjerken3800250 + Stichting Hart voor het Vondelpark 78 Stichting Het Drents Landschap15.813 (16.070)263 (242) -+ Stichting het Geldersch Landschap en Kasteelen42.000700 d + Stichting Het Groninger Landschap17.000336 (250) -+ Stichting het Utrechts Landschap20.100 (21.200)500 (400) -+ Stichting Menno van Coehoorn1085 (1114) - Stichting Monumenten van de Maatschappij van Weldadigheid246 (252) -+ Stichting Oude Gelderse Kerken900 (1236) e - Stichting Oude Groninger Kerken5911 (6258) f 400 -= Stichting Twickel 100 (120) - Vereniging De Hollandsche Molen4088 (4104) - Vereniging Hendrick de Keyser4505 (4121) +

7 Sociaal en Cultureel Planbureau Immaterieel erfgoed Moeilijk te inventariseren Inventarisatie Nederlands centrum voor Volkscultuur…….. ………. & lijst met 100 belangrijkste tradities Veel tradities lokaal, dorpen oververtegenwoordigd? zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 7

8 Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag onderzoek naar de interesse in erfgoed 1- Beschikbare gegevens over erfgoed(organisaties) 2- Interesse en activiteiten van de Nederlandse bevolking anno 2012 3- Een lokale verdieping: het ‘sociale erfgoed’-weefsel in Alphen aan den Rijn zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 8

9 Sociaal en Cultureel Planbureau Erfgoedinteresse (12 jaar en ouder) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 9

10 Sociaal en Cultureel Planbureau Spreiding van erfgoedinteresse zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 10 ruim 20% niet geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed ruim 20% sterk geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed

11 Sociaal en Cultureel Planbureau Spreiding van erfgoedinteresse zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 11 ruim 20% niet geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed ruim 20% sterk geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed wat meer iets voor mannen dan voor vrouwen (behalve ambachten) onder volwassenen niet heel duidelijk aan leeftijd gebonden veel minder aan opleiding gebonden dan zoiets als museumbezoek

12 Sociaal en Cultureel Planbureau Nieuw element: erfgoedbeoefening zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 12 bij kunsten heel gebruikelijk om de zaak van twee kanten te bezien - bezoek en beoefening - receptieve en actieve cultuurparticipatie amator = liefhebber amateurkunst is heel gangbare en geaccepteerde term

13 Sociaal en Cultureel Planbureau Nieuw element: erfgoedbeoefening zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 13 bij kunsten heel gebruikelijk om de zaak van twee kanten te bezien - bezoek en beoefening - receptieve en actieve cultuurparticipatie amator = liefhebber amateurkunst is heel gangbare en geaccepteerde term maar pas op: ‘amateurerfgoed’ stuit op weerstand

14 Sociaal en Cultureel Planbureau Erfgoed-, kunst- en cultuurbeoefening (12 en ouder) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 14 erfgoedbeoefening + kunstbeoefening = cultuurbeoefening incidenteel frequent erfgoedbeoefening26% 8% kunstbeoefening55%40% ___________________________________________(+ cultuurbeoefening64%43%

15 Sociaal en Cultureel Planbureau Erfgoedbeoefening zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 15

16 Sociaal en Cultureel Planbureau Spreiding van erfgoedbeoefening zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 16 Iets meer iets voor mannen dan voor vrouwen (behalve ambachten/re-enactment) Onder volwassenen niet heel duidelijk aan leeftijd gebonden Wel enig verband met opleiding Weinig verband met inkomen (na controle voor opleiding niet meer!)

17 Sociaal en Cultureel Planbureau Kenmerken van erfgoedbeoefening (beoefenaars) zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 17

18 Sociaal en Cultureel Planbureau Gisteren vandaag onderzoek naar de interesse in erfgoed 1- Beschikbare gegevens over erfgoed(organisaties) 2- Interesse en activiteiten van de Nederlandse bevolking anno 2012 3- Een lokale verdieping: het ‘sociale erfgoed’-weefsel in Alphen aan den Rijn zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 18

19 Sociaal en Cultureel Planbureau Alphen aan den Rijn Waarom Alphen? Weinig erfgoed Vooral industrieel erfgoed Geringe interesse voor erfgoed: ‘handelsgeest’ “Gemeente Alphen sloopt alles” Speciaal: Limes, Archeon, boomkwekerijmuseum, jaarmarkt, Laura. zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 19

20 Sociaal en Cultureel Planbureau Erfgoedbeleid gemeente Alphen aan den Rijn Herindeling begin 2014 met Boskoop en Rijnwoude Motto erfgoedbeleid: sober, doch doelmatig Subsidieplafond is nul euro Sturing d.m.v. herbestemming Geheugen van de gemeente: Streekarchief Rijnlands Midden zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 20

21 Sociaal en Cultureel Planbureau Cultureel erfgoed in Alphen Vijf historische verenigingen of werkgroepen met veel leden: Alphen aan den Rijn, Zwammerdam, Boskoop, Benthuizen, Hazerswoude en Koudekerk aan den Rijn Amateurkunstenaar versus erfgoedbeoefenaar Stichting Behoud Alphens Erfgoed Grootmoederstijd-Museum vs Sinterklaasmuseum ‘Culturele opperhoofden’ zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 21

22 Sociaal en Cultureel Planbureau Waar zijn de informele groepen? Weinig informele groepen gevonden in Alphen Verklaringen? Enquête overschat het aantal Er zijn simpelweg weinig informele groepen in Alphen Ze zijn er wel maar we hebben ze niet gevonden zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 22

23 Sociaal en Cultureel Planbureau Gescheiden werelden? Website OudAlphen.nl zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 23

24 Sociaal en Cultureel Planbureau Bedankt voor uw aandacht. zondag 11 januari 2015 Cultuur in Beeld 2014 24