LL 13: Grammatica Perfectum Passivum en PPP

Presentatie over: "LL 13: Grammatica Perfectum Passivum en PPP"— Transcript van de presentatie:

1 LL 13: Grammatica Perfectum Passivum en PPP
E. Mos-Burgers

2 Vanuit oogpunt van de soldaat:
De soldaat (ond.) heeft geroepen: (actief, dat doet hij zelf). <)))))))) De soldaat Asterix De soldaat roept Asterix (praes. Actief: voco) De soldaat riep Asterix (impf Actief : vocabam) De soldaat heeft Asterix geroepen (Perf. actief : vocavi) volt. deelwoord actief. Asterix!!

3 Vanuit oogpunt van Asterix:
Asterix (ond) is geroepen door iemand ond. doet het niet zelf, passief) (((> Asterix De soldaat A. wordt geroepen door de soldaat. (praes. pass. vocor : komt later) A. werd geroepen door de soldaat. (impf. pass. vocabar: komt later) A. is geroepen door de soldaat. (Pf. Pass. vocatus sum) volt. deelw.pas. Asterix!!

4 Actief vs. passief Actief: Asterix heeft de slaaf geslagen.
Passief: De slaaf is/werd geslagen door Asterix.

5 Verbuiging perfectum passivum
Voltooid deelwoord (participium) + vorm van esse Vocatus est hij is geroepen Puer vocatus est De jongen is geroepen

6 Voltooid deelwoord (participium) + vorm van esse
Vocata est zij is geroepen Puella vocata est Het meisje is geroepen

7 vocatus sum – ik ben/werd geroepen
Let op: -us vs. - i enkelvoud meervoud vocatus sum – ik ben/werd geroepen vocati sumus – wij zijn/werden geroepen vocatus es - jij bent/werd geroepen vocati estis - jullie zijn/werden geroepen vocatus est - hij is/werd geroepen vocati sunt – zij zijn/werden geroepen elvoud en meervoud: ik ben geroepen/wij zijn geroepen Vocatus sum/es/est Vocati sumus/estis/sunt 2. Geslacht: vocatus sum of vocata sum. vocati sumus of vocatae sumus.

8 Geslacht: vrouwelijk enkelvoud meervoud
vocata sum – ik ben/werd geroepen vocatae sumus – wij zijn/werden geroepen vocata es - jij bent/werd geroepen vocatae estis - jullie zijn/werden geroepen vocata est - zij is/werd geroepen vocatae sunt – zij zijn/werden geroepen

9 Door wie? Waardoor/Waarmee?
Door wie: a/ab + ablativus Augustus werd door zijn dochter gekwetst Augustus a filia laesus est. Waardoor/Waarmee: ablativus (zonder a/ab) De soldaat werd door een zwaard verwond. Miles gladio vulneratus est.

10 Het PPP Participium Perfectum Passivum
Perfectum passivum zonder de vorm esse Vocatus = participium/deelwoord

11 Participium Perfectum Passief
PPP Participium Perfectum Passief -Vorm van esse: Voltooid deelwoord -tus –ta –tum of –sus –sa –sum (zoals novus,-a,-um) + vorm van esse: Samengestelde werkwoordsvorm Laudatus est = Hij is geprezen

12 Participium Perfectum Passief
PPP Zonder vorm van esse? Voltooid deelwoord -tus –ta –tum of –sus –sa –sum Zoals bijvoorbeeld: novus,-a,-um Predicatief: bijwoordelijke bijzin* Bijvoeglijke bepaling/letterlijk. ₀ Bijv. bijzin•

13 Participium Perfectum Passief
PPP = voltooid deelwoord (vocatus – geroepen zijnde) regelmatige vormen: praesensstam + -tus of –sus voca-tus dele-tus audi-tus duc-tus

14 Onregelmatige Participia
PPP Onregelmatige Participia Er zijn heel veel onregelmatig gevormde participia! monere  mone  moni-tus relinquere  relinqu-  relic-tus mittere  mitt-  mis-sus Deze vormen staan apart in de woordenlijst en die moet je leren.

15 Het participium is een werkwoordsvorm en een bijvoeglijk naamwoord!
PPP het PPP wordt verbogen als de bijvoeglijke naamwoorden van groep 1 en 2 (bonus) vocatus vocata vocatum vocati vocatae vocati vocato vocatae vocato vocatum vocatam vocatum vocato vocata vocato Het participium is een werkwoordsvorm en een bijvoeglijk naamwoord!

16 PPP Gebruik van de PPP

17 PPP A. attributief/ bijvoeglijke bepaling servus vocatus intrat. de geroepen slaaf komt binnen. de slaaf, die geroepen is, komt binnen. B. predicatief/ dubbel verbonden bepaling servus vocatus intrat. de slaaf komt geroepen binnen. de slaaf komt binnen, nadat hij geroepen is. C. zelden zelfstandig: accusatus intrat. de aangeklaagde komt binnen.

18 PPP A. bijvoeglijk participium 1) als bijvoeglijke bepaling ₀ (letterlijk als deelwoord) servus vocatus intrat de geroepen slaaf komt binnen.

19 PPP servus vocatus intrat. de slaaf, die geroepen is, komt binnen.
A. bijvoeglijk participium 2) met bijv. bijzin (met die/dat) • servus vocatus intrat. de slaaf, die geroepen is, komt binnen.

20 Dubbel verbonden bepaling
PPP B. Predicatief participium* of Dubbel verbonden bepaling Participium Coniunctum betekent „ een verbonden participium". Het komt met getal, geslacht en naamval overeen. Zegt iets over het zelfst. nw en het werkwoord (= dubbelverbonden) Vertalen met een bijwoordelijke bijzin, ingeleid door voegwoord: servus vocatus intrat de slaaf komt geroepen binnen 2. de slaaf komt binnen, omdat hij geroepen is. hoewel omdat toen als nadat

21 Het participium congrueert altijd ergens mee!
PPP Het participium congrueert altijd ergens mee! Zoek dus eerst het onderwerp van het participium. Dat moet in naamval getal geslacht overeenkomen met die van het participium. Van deze combinatie maak je je predicatieve/bijwoordelijke bepaling (bijzin beginnend met voegwoord) hoewel omdat toen als nadat

22 Een PPP als dubbele bepaling vertaal je vaak met een bijzin met nadat.
Afhankelijk van de context is het soms beter te kiezen voor omdat, hoewel of als. Een PPP vertaal je altijd passief en voortijdig hoewel omdat toen als nadat

23 B. Dubbel verbonden bepaling*
Servus vocatus intrat. A. bijvoeglijk participium 1) als bijvoeglijke bepaling ₀ (letterlijk als deelwoord) de geroepen slaaf komt binnen 2) met bijv. bijzin (met die/dat) • de slaaf, die geroepen is, komt binnen B. Dubbel verbonden bepaling* 1. de slaaf komt geroepen binnen de slaaf komt binnen, omdat hij geroepen is.

24 Einde