Mental Dysfunction in Parkinson’s Disease

Presentatie over: "Mental Dysfunction in Parkinson’s Disease"— Transcript van de presentatie:

1 Mental Dysfunction in Parkinson’s Disease
5th International Congress M.W. Lammers GeriatrieAvond Westfriesland

2 Vroege Non-motor symptomen
Vroege “markers” bij PD: Positieve familie-anamnese Reukafwijkingen Slaapstoornissen Depressie Vroege neuropsychologische symptomen Autonome dysfunctie Visusproblemen SPECT en PET-scan afwijkingen Transcraniële echo GeriatrieAvond Westfriesland

3 Vroege Non-motor symptomen
Reukafwijkingen (hyposmie/anosmie) Aanwezig jaren voor motorische problemen (4-6 jaar) Uiteindelijk in ± 80% Onderscheiden van geuren gestoord Dopaminerge medicatie heeft een negatief effect op reuk Geen relatie met hoeveelheid neuronen verlies (MPTP geen reukstoornis) Verlies neuronen en tractus olfactorius en LB in tractus GeriatrieAvond Westfriesland

4 Vroege Non-motor symptomen
Reukonderzoek in te zetten bij vroegdiagnostiek Vermindering reuk→ SPECT: afwijkingen in striatum Onveranderde reuk→SPECT: geen verandering striatum PSP, MSA, CBD: geen reukafwijkingen GeriatrieAvond Westfriesland

5 Vroege Non-motor symptomen
Reukafwijkingen ook bij MCI, dementie van het Alzheimertype Meerdere markers nodig bij diagnostiek samen met SPECT GeriatrieAvond Westfriesland

6 Vroege Non-motor symptomen
Slaapstoornissen 60% van PD-patiënten vs 30% niet PD Insomnia Motorische problemen: Akinesie/RLS Nicturie met incontinentie Roepen GeriatrieAvond Westfriesland

7 Vroege Non-motor symptomen
Neuropsychiatrisch/parasomnia’s: Levendige dromen/nachtmerries Slaapwandelen REM gedragsstoornissen Hallucinaties Paniekaanvallen Excessive Daytime Sleepiness (EDS) Tgv degeneratie, medicatie en slechte nachtrust GeriatrieAvond Westfriesland

8 Vroege Non-motor symptomen
Behandeling slaapstoornis Normale slaaphygiëne Vermijden diuretica/thee, koffie Langwerkende dopamine-medicatie EDS: verminderen sederende medicatie modafinil (ritalin-verwant middel) GeriatrieAvond Westfriesland

9 Vroege Non-motor symptomen
Depressie en Ahedonie Prevalentie 40-50% (20% voor motorische symptomen) vaak milde symptomen Verminderd initiatief en zelfwaardering Weinig suïcide, wel meer suïcidale ideaties Vaak paniekaanvallen Ernst niet in relatie tot motorische symptomen GeriatrieAvond Westfriesland

10 Vroege Non-motor symptomen
Pathofysiologie Degeneratie in hersenstam en prefrontale cortex Noradrenerg/serotonerg en dopaminerge Ahedonie t.g.v. dopamine tekort (beloningssysteem) GeriatrieAvond Westfriesland

11 Vroege Non-motor symptomen
Medicamenteuze Behandeling: SNRI/SSRI Ahedonie: D3-receptor agonist (sifrol) GeriatrieAvond Westfriesland

12 Vroege Non-motor symptomen
Neuropsychologische symptomen Vermindering van het werkgeheugen Stoornis in de uitvoerende functies GeriatrieAvond Westfriesland

13 Vroege Non-motor symptomen
Autonome dysfunctie Soms jaren voor motorische symptomen Obstipatie Incontinentie Seborrhoïsch eczeem GeriatrieAvond Westfriesland

14 Vroege Non-motor symptomen
Visusproblemen Vermindering kleurenonderscheiding Dopamine deficiëntie in retina en tractus opticus GeriatrieAvond Westfriesland

15 Vroege Non-motor symptomen
SPECT-scan/PET-scan afwijkingen GeriatrieAvond Westfriesland

16 Vroege Non-motor symptomen
GeriatrieAvond Westfriesland

17 Vroege Non-motor symptomen
GeriatrieAvond Westfriesland

18 Vroege Non-motor symptomen
Transcraniële echo Mogelijkheid in toekomst i.p.v. SPECT Minder duur, geen stralingsbelasting Hypo-echogene subst. nigra wordt hyper-echogeen bij PD en voorstadia GeriatrieAvond Westfriesland

19 GeriatrieAvond Westfriesland
Transcraniële echo GeriatrieAvond Westfriesland

20 Cognitieve stoornissen
Lewy Body Dementie (LDB) Onduidelijkheid over plaats: aparte entiteit of onderdeel van het spectrum dementie PD↔AD Geen eerdere diagnose PD Motorische symptomen tegelijk of vlak na ontstaan LBD GeriatrieAvond Westfriesland

21 Cognitieve stoornissen
McKeith houdt pleidooi voor vroegdiagnostiek analoog aan MCI→AD MCI→LBD: subjectieve klachten van cognitieve stoornissen Stoornis in uitvoerende functie Stoornis in aandacht Stoornis in visuo-spaciële functies Afwezigheid van functionele beperkingen GeriatrieAvond Westfriesland

22 Cognitieve stoornissen
Behandeling LBD Uitleg Lage dosis dopa-medicatie (hallucinaties) Cholinesterase-remmers Beter effect dan bij AD GeriatrieAvond Westfriesland

23 Cognitieve stoornissen
GeriatrieAvond Westfriesland

24 Cognitieve stoornissen
Dopaminerge systeem Vooral stoornissen door tekort geheugen niet door stimuli buitenaf Vooral stoornissen in de uitvoerende functies Anticiperen, initiatief, planning GeriatrieAvond Westfriesland

25 Cognitieve stoornissen
U-curve dopamine effect Normale functie De novo Wearing-off PD Stabiele responder GeriatrieAvond Westfriesland

26 Cognitieve stoornissen
GeriatrieAvond Westfriesland

27 Cognitieve stoornissen
Cholinerge systeem PDD degeneratie cholinerge kernen frontaal en hersenstam AD alleen frontaal Cholinesterase-remmers (ChE-I) in PDD effect op cognitie en ADL (meer dan bij AD) Geen verergering Parkinson symptomen (wel tremor) GeriatrieAvond Westfriesland