JKZ 125 jaar sterk Samen weten van eten 14 oktober 2010

Presentatie over: "JKZ 125 jaar sterk Samen weten van eten 14 oktober 2010"— Transcript van de presentatie:

1 JKZ 125 jaar sterk Samen weten van eten 14 oktober 2010

2 Eetteam JKZ sinds maart 1997
kinder-MDL: Carolien Gijsbers, Danielle Hendriks logopedie: Ineke Gaster diëtetiek: Esther Smit, Sonja vd Ende pedagogische zorg: Suzanne Jansen, Mascha Akkerman GZ psychologie: Carolien Kruyff kinderpsychiatrie: Fleur Wetsteijn verpleegkunde: Monique Sommeling MKD: Peggy van Luijt (kinderarts), Nancy Akkermans (GZ psycholoog) Bronovo: Renske van Unnik (kinderarts)

3 Hoe werken wij? casus inbrengen multidisciplinair beoordelen vervolgtraject bepalen intern-extern

4 Het eetprobleem Wat is het probleem? Voedingsanamnese
Hoe is het zo gekomen? Wat hebben de ouders al geprobeerd?

5 Lichamelijke oorzaak? Geeft het kind honger aan?
Weigering van specifieke voedingsmiddelen? Alleen vloeibaar voedsel? Onrustig gedrag tijdens de voeding? hoofd wegdraaien, overstrekken Wordt het kind moe bij drinken? Slikproblemen, kokhalzen, regurgitatie, spugen? Buikpijn? Ontlastingspatroon? frequentie, consistentie, hoeveelheid

6 Diëtetiek Voedingsanamnese
Per eetmoment: wat en hoeveel wordt gegeten en gedronken? Wat wordt aangeboden en wat wordt er gegeten? Hoe wordt hiermee om gegaan? (wie bepaalt wanneer/waar/wat?)

7 Logopedie Ontwikkeling mondmotoriek en -sensibiliteit: Observatie:
orale reflexen overgang zuigen-afhappen-kauwen orale (over-)gevoeligheid Observatie: beweging lippen, tong, kaken tijdens voeding coördinatie daarvan met de ademhaling overgevoeligheidsreacties in het mondgebied type voeding + hulpmiddel waarmee het wordt aangeboden

8 Pedagogische zorg observatie van kind en ouders:
afstemming ouders op kind, interactie, tempo, sfeer, verwachtingen ouders, eetgewoontes

9 Psychologie/psychiatrie Uitgangspunt
Eetsituatie: interactie ouder/verzorger - kind Interactie: afstemming ouder/verzorger - kind. Kwaliteit van de afstemming o.i.v. kindfactoren (ziekte, temperament) ouderfactoren (stress, weinig kennis, ziekte) De ontwikkelingsfase van het kind op het moment van verstoorde interactie bepaalt hoe de stoornis eruit ziet hoe het behandeld moet worden.

10 Typen eetstoornissen gerelateerd aan de ontwikkelingsfase
Van de homeostase (0-4 maanden) Van de hechtingsfase (4-18 maanden) Van de separatie-individuatiefase (2-3 jaar) behandeling vooral gericht op ouders Sensorische voedselaversie (18-24 maanden) behandeling gericht op kind èn ouders

11 Uitzondering Eetstoornis tgv een traumatische ervaring
(verslikincident, heftig braken): kan in elke leeftijdsfase optreden is niet gerelateerd aan verstoorde interactie behandeling gericht op het kind

12 Diagnose Er is geen eetprobleem Lichamelijke oorzaak
slechte eetlust door ziekte lichamelijk onvermogen om te eten/drinken verstoorde/vertraagde ontwikkeling van de mondmotoriek weigering uit angst voor gevolgen, bv KM-allergie, reflux Pedagogische oorzaak kleine eters; onvoldoende afstemming gedragsproblemen/interactieproblemen m.b.t. maaltijden (voldoende voedselinname) Psychologische/psychiatrische oorzaak stoornis van homeostase/hechting/separatie-individuatie sensorische voedselaversie, bv extreme kieskeurigheid posttraumatisch

13 Behandeling kindergeneeskunde
Behandeling lichamelijke oorzaak

14 Behandeling diëtetiek
Oorzaak Advies Onvoldoende groei door een mogelijke (onbekende) lichamelijke oorzaak energie-verrijkte voeding, supplementen, aanvullende sondevoeding, volledige sondevoeding Pedagogisch kleine porties, kleine tussendoortjes, structuur, rituelen Psychologisch/psychiatrisch volledige sondevoeding, voedsel alleen om te wennen/spelen

15 Behandeling logopedie
Afhankelijk van diagnose: normaliseren van de gevoeligheid van het mondgebied mondcontrole-technieken aanpassen van de voeding, stapsgewijs tot normaal aanpassen houding bij voeding aanpassen hulpmiddelen

16 Pedagogische begeleiding
gesprekken met ouders dagprogramma regels eventueel samen met kind eten eventueel video-interactie begeleiding

17 Behandeling psychologie
Stoornis van homeostase/hechting/separatie-individuatie: behandeling gericht op ouders Sensorische voedselaversie: behandeling gericht op kind en ouders Posttraumatische eetstoornis: behandeling gericht op kind: systematische desensitisatie

18 Patiënt 1, jongen, 3½ jr Wat is het probleem? Hoe is het zo gekomen?
eet en drinkt weinig, vraagt er nooit om, moet gevoerd worden voedsel moet gepureerd worden, kokhalst bij stukjes Hoe is het zo gekomen? vanaf de geboorte dronk hij “heel weinig” wilde geen bijvoeding Wat hebben de ouders al geprobeerd? alleen vast voedsel (3x 3 dagen geprobeerd) gezamenlijk eten, bord en lepel voor hem neerzetten, gezellig kauwen en slikken voordoen niet te veel nadruk op leggen naast ouders op de bank, voeren (enige dat lukt)

19 Voedingsanamnese pt 1 Ontbijt:
1 schaaltje pap van ml halfvolle melk en 12 mnd Bambix. Soms roomboter erdoor en honing Ochtend: Peuterspeelzaal- 1/4 appel in partjes en 100ml water Thuis- 2 stukken fruit geprakt en een paar slokjes water Lunch: 2 roomyoghurtjes van 125ml of 2 boterhammen met water Middag: Soms (3-4x per week) 1 roomyoghurt of brood Paar slokken water Diner: Een klein bordje rijst, groente en vlees, gepureerd. Dit wil hij nu niet meer. Als hij zelf kauwt (dus niet gemalen) doet hij er 2 uur over. Paar slokjes water.

20 Diëtistische diagnose/advies pt 1
Jongetje van bijna 4 jaar. Eet geen stukjes, eet niet zelf en eet alleen m.b.v. afleiding (tv, computer). Intake is nagenoeg volwaardig. Consult logopedie (slikt erg laat en kauwt erg lang?) Consult ped. zorg (eetsituatie lijkt zo gegroeid, dus interactie?) Eventuele onderliggende oorzaak vaststellen/ uitsluiten?

21 Pt 1, vervolg Algemene anamnese Lichamelijk onderzoek Groeicurve
gezond geen aanwijzingen voor een lichamelijke aandoening ter verklaring van de eetproblemen obstipatie, waarvoor lactulose Lichamelijk onderzoek gezond, levendig Groeicurve normaal verloop van de curve

22

23 Diagnose pt 1 Er is geen eetprobleem Lichamelijke oorzaak
slechte eetlust door ziekte lichamelijk onvermogen om te eten/drinken verstoorde/vertraagde ontwikkeling van de mondmotoriek weigering uit angst voor gevolgen, bv KM-allergie, reflux Pedagogische oorzaak kleine eters gedragsproblemen/interactieproblemen m.b.t. maaltijden (voldoende voedselinname) Psychologische/psychiatrische oorzaak stoornis van homeostase/hechting/separatie-individuatie sensorische voedselaversie, bv extreme kieskeurigheid posttraumatisch

24 Pedagogische adviezen
Therapie Pt 1 Pedagogische adviezen Kleine, haalbare porties aanbieden Leiding geven i.p.v. vragen stellen Activeren, positief stimuleren Tempo afstemmen Zelf eten stimuleren Duur van de maaltijd beperken, doorbreken van gewoonte

25

26 Patiënt 2, jongen, 9 mnd Probleem: Voeding:
spuugt v.a. leeftijd 2 mnd, veel, na elke voeding weigert de fles en weigert groente en fruit Voeding: gebruikt een KM-hydrolysaat sinds een week, helpt niet Wat hebben de ouders al gedaan? als moeder hem dwingt, drinkt hij wel, maar spuugt ook enkele malen SEH-bezoek: medicatie tegen het spugen + hydrolysaat

27 Pt 2, vervolg Algemene anamnese: Lichamelijk onderzoek: Groeicurve:
al langer neusverkouden Lichamelijk onderzoek: diverse dysmorfieën Groeicurve:

28

29 Pt 2, diagnostiek Lichamelijk: lab: normaal
X slokdarm-maag-dunne darm: normaal pH metrie: normaal KM eliminatie (voeding obv aminozuren) + provocatie: na 5 dgn spuugt hij niet meer groeit goed (“met sondevoeding”) provocatie: koorts, spuugt 2x grote golf, gewicht -175 g in 2 dgn weer eliminatie: spuugt nog 1x golfje, daarna –, koorts –

30 Pt 2, diagnostiek Psychosociaal:
5e kind, onverwacht, in voltooid gezin moeder is ziek geworden

31 Observatie pt 2 Voedselweigering: Huilt als hij de fles ziet
Bijt kaken op elkaar Laat voeding uit zijn mond lopen Draait zijn hoofd voortdurend weg

32 Aversie t.g.v. ernstig interactieprobleem (lang onder dwang gevoed)
Conclusie pt 2 Aversie t.g.v. ernstig interactieprobleem (lang onder dwang gevoed)

33 Diagnose pt 2 Er is geen eetprobleem Lichamelijke oorzaak
slechte eetlust door ziekte lichamelijk onvermogen om te eten/drinken verstoorde/vertraagde ontwikkeling van de mondmotoriek weigering uit angst voor gevolgen, bv KM-allergie, reflux Pedagogische oorzaak kleine eters gedragsproblemen/interactieproblemen m.b.t. maaltijden (voldoende voedselinname) Psychologische/psychiatrische oorzaak stoornis van homeostase/hechting/separatie-individuatie sensorische voedselaversie, bv extreme kieskeurigheid posttraumatisch

34 Therapie pt 2, 1 KMA nog onvoldoende bewezen
t.z.t. opnieuw provocatie (dubbelblind) nu sondevoeding thuis

35 Therapie pt 2, 2 negatieve ervaring laten ‘uitdoven’
ondersteuning voor moeder medisch kinderdagverblijf, MEE later: introductie voeding m.b.v. mondspelletjes

36 Conclusies, 1 Probleem goed inventariseren Multidisciplinair Eerst een diagnose, dan pas therapie

37 Conclusies, 2 Niet alle kinderen die weinig eten, eten te weinig
Niet alle kinderen die mager/klein zijn, zijn te mager/te klein Kinderen met een afbuigende groeicurve en/of klachten moeten worden verwezen Een lichamelijke oorzaak voor eetproblemen komt ‘regelmatig’ voor!