De Lokale Groep Vandaag: Overzicht melkwegstelsels in Lokale Groep - Spiraalstelsels (Melkweg, M31, M33) - M32 (E2), Irr, dE, dSph, dIrr Satellieten van.

Presentatie over: "De Lokale Groep Vandaag: Overzicht melkwegstelsels in Lokale Groep - Spiraalstelsels (Melkweg, M31, M33) - M32 (E2), Irr, dE, dSph, dIrr Satellieten van."— Transcript van de presentatie:

1 De Lokale Groep Vandaag: Overzicht melkwegstelsels in Lokale Groep - Spiraalstelsels (Melkweg, M31, M33) - M32 (E2), Irr, dE, dSph, dIrr Satellieten van de Melkweg: LMC & SMC Dwarf spheroidals COBE opname Melkweg

2 De Lokale Groep Deze groep van een kleine 40 melkwegstelsels heeft een straal van ongeveer 1 Mpc, met zwaartepunt tussen ons Melkwegstelsel en Andromeda (M31) De drie meest prominente stelsels (M31, Melkweg, M33) zijn spiraalstelsels: M31 heeft een lichtkracht 50% helderder dan de Melkweg, de helderheid van M33 is ongeveer 20% van de Melkweg. In totaal zijn deze 3 stelsels verantwoordelijk voor 90% van het licht geproduceerd door de Lokale Groep. M32 is het enige elliptische stelsel. De andere stelsels zijn onregelmatige (dwerg)stelsels, dwarf ellipticals en dwarf spheroidals.

3 LMC (SBm) SMC (Irr)

4 M31 (Sb) M32 (E2) NGC 205 (dE)

5

6 Melkwegstelsels rond Melkweg M(H I) (10 6 Mo) L V (10 7 Lo) Afstand (kpc) TypeStelsel -0.0272dSphDraco -0.0264dSphUrsa Minor -0.03100dSphCarina -0.0483dSphSextans -0.06207dSphLeo II < 0.10.1472dSphSculptor -0.5270dSphLeo I -125dSphSagittarius -1.4120dSphFornax 6503458IrrSMC 70017049SBmLMC 400015008SbcMelkweg

7 Stelsels rond M31 Stelsel Type Afstand L V M (H I) (kpc) (10 7 Lo) (10 6 Mo) M31 Sb 770 2700 5700 M33 Sc 850 550 1500 NGC 205 dE 850 34 0.4 M32 E2 750 30 - NGC 147 dE 760 12 - NGC 185 dE 600 10 0.1 And I dSph 770 1.4 - …

8 Distributie melkwegstelsels Lokale Groep Meeste melkwegstelsels in Lokale Groep zijn gecentreerd rond de Melkweg en M31. Melkwegstelsels rond Melkweg liggen in een vlak:  wellicht zijn deze stelsels ooit gevormd in wolken die in een baan rond de Melkweg zijn ingevangen. Aantal “zwervers”. Rond ons eigen Melkwegstelsel worden nog steeds dwergstelsels ontdekt (laatste in 2007). Lokale Groep maakt deel uit van een groter (~30 Mpc) afgeplat systeem (supergalactic plane) waar ook de Virgo en Coma cluster deel van uitmaken. Zwaartekracht sterk genoeg om lokaal de expansie van de ruimte tegen te houden (  >  crit ).

9

10

11 Satellieten van de Melkweg Large Magellanic Cloud (LMC): - afstand 49 kpc - afmeting 15 x 13 graden  14 kpc - Sm (Magellanic spiral) - bar, 1 spiraal arm - stervormingsgebied 30 Dor - metaalgehalte ~30% Zo Small Magellanic Cloud (SMC): - afstand 58 kpc - afmeting 7 x 4 graden  8 kpc - Irr - “sigaar” - metaalgehalte ~10% Zo

12

13

14 Stervormingsgebied 30 Dor (Tarantula nevel)

15 Stervormingsgebied 30 Dor (Tarantula nevel)

16 SN 1987A

17 HST “light echo” Supernova Type II B supergiant progenitor

18 47 Tuc (GC) SMC NGC 362 (GC)

19 Magellanic Stream

20 Magelhaense Wolken Rijk aan sterclusters: - LMC heeft bolclusters; oude, zoals de Melkweg, maar geen clusters met leeftijden tussen 4 en 10 miljard jaar. - LMC heeft veel jonge clusters en associaties: wellicht heeft hun vorming te maken met de laatste dichte nadering tussen LMC en SMC. - SMC vertoont geen “gat” in leeftijd sterpopulaties. LMC & SMC op excentrische baan rond/door Melkweg met periode van 2 Gjr: dichtste nadering tot Melkweg 200-400 Mjr geleden. Huidige onderlinge afstand 20 kpc; toen 10 kpc. Gecombineerde zwaartekracht Melkweg en LMC heeft SMC uiteengetrokken (  stream ) en wellicht ontbonden.

21 Dwarf spheroidals Rond de Melkweg bevinden zich (tenminste) 10 dwarf spheroidals, genoemd naar het sterrenbeeld waarin zij zijn ontdekt (Fornax, Carina, Sagittarius, etc.). De laatste (Canis Major dSph) is pas in 2003 ontdekt. Sagittarius dSph

22 Fornax dSph Oppervlakte helderheid 100x kleiner dan Magelhaense Wolken

23 Carina dwergstelsel

24 Dwergstelsels Hoewel hun helderheid vergelijkbaar is met die van een grote bolvormige sterrenhoop, zijn het geen sterrenhopen: - Grotere afmeting (1000 vs. 50 pc) - Verschillende sterpopulaties (bijv. Carina) - Sommige hebben eigen bolvormige sterrenhopen Maar: metaalarm  waarschijnlijk metaalrijk gas verloren. Viriaal massa relatief hoog: M/L veel hoger dan voor bolvormige sterrenhoop (10-50 ipv 2-5): - Bevatten veel donkere materie - Of niet in stationair evenwicht (getijdekrachten)

25 Limiet van Roche Jacobi straal 10 x 3.5 14 x 12 Size (kpc x kpc) 1.310 11 10 9 15Sagittarius dSph 9.45x 10 1110 50LMC r J (kpc) M (Mo) m (Mo) D (kpc)

26

27