GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout

Presentatie over: "GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout"— Transcript van de presentatie:

1 GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info

2 Rooster 9/9college 128/10 college 7 16/9 college 2 4/11 college 8 23/9college 3 11/11 college 9 30/9college 4 18/11 college 10 7/10college 5 25/11 college 11 14/10college 6 2/12 college 12 21/10 ----- 9/12 college 13 Tentamen Woensdag 16-12-2009 10.00-13.00 Lipsius/028 Herk: maandag 22-03-2010 9.00-12.00 Lipsius/228

3 Hoofdpunten vorige college Offers: 1 wezen/object/energie 2 representatie van wezen/object 3 representatie van schenker/ontvanger 4 representatie van de daad van het offeren Behandeling van offer: 1 verbruiken: spenderen/consumeren/vernietigen 2 bewaren: opstellen/opslaan Motieven voor offeren: 1 reciprociteit 2 sociale motieven

4 Divinatie is de menselijke herkenning en interpretatie van tekens die gedacht werden van de bovennatuur afkomstig te zijn. Deze tekens konden opgeroepen en niet-opgeroepen zijn. De herkende tekens worden geïnterpreteerd en worden zo boodschappen die betekenisvol zijn betreffende gebeurtenissen in het verleden, heden en mogelijke toekomst. Tekens zijn er van velerlei aard: lever- of ingewandenschouw (extispicie), vogelwichelarij (ornithomantie), necromantie, omina, orakels, profetie, droomduiding, enzovoort. Divinatie (mantiek):

5 College-thema’s 2Bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Monotheism and polytheism] 3 3Cosmologie [Cosmology: time and history; Myth; Theology, theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative ] 4‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces] 5Intermediairs [Religious personnel] 6Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity] 7Offer [Sacrifice, offerings, and votives] 8Divinatie [Divination and prophecy] 9Onreinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and purity] 10Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife and other last things] 11Mysterieculten [Mysteries] 12Magie [Magic]

6 Onreinheid Grenzen stellen aan gedrag (handhaving/internalisering) Lichamelijke en geestelijke onreinheid Onreinheid in een ritueel kader of uitgebreid naar het hele leven Onreinheid impliceert reinheid rein = vrij van (contact met) onreinheid (vermijden, reinigen, wachten)

7

8

9

10

11

12

13

14

15 Crises  religieuze reactie extreem: aantasting van het eigen lichaam Ziekte: 1 een toestand te voorkomen / bestrijden door (niet- medisch) ritueel handelen 2 een aandoening die door medisch ingrijpen kan worden bestreden, waarbij ‘medisch ingrijpen’ ook een optreden van de bovennatuur in de rol van arts omvat.