GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info.

Presentatie over: "GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info."— Transcript van de presentatie:

1 GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld
Dr. F.G. Naerebout

2 College-thema’s 1 Inleiding: religie en religies
2 Cosmologie: bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Mono-theism and polytheism] 3 Cosmologie: mythe [Cosmology: time and history; Myth; Theology, theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative] ‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces] (On)reinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and purity] Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife and other last things] Intermediairs [Religious personnel] Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity] Offer [Sacrifice, offerings, and votives] Divinatie [Divination and prophecy] Mousikē Mysterieculten [Mysteries] Magie [Magic] Synthese: een religie temidden van de religies van de antieke wereld

3 Offer = gift aan de bovennatuur
Offer, offergave = elk offer [Sacrifice] = bloedig offer Wijgeschenk = object gewijd aan X Votief, ex-voto = object gewijd aan X op basis van een gelofte, een votum

4 “De dingen zelf ”   Representaties
‘Vruchten’ Vloeistoffen Reukstoffen Dieren Mensen Objecten anders dan representaties Onroerend goed Energie / talent

5 Plengschaal voor plengoffer

6 Thymiateria voor geuroffer

7

8

9

10

11

12 Objecten: anathemata

13 Depositie

14

15 geld

16 Energie en talent

17 “De dingen zelf ” Representaties
‘Vruchten’ Vloeistoffen Reukstoffen Dieren Mensen Objecten anders dan representaties Onroerend goed Energie / talent Representaties van de zaken in kolom 1 Representaties van de goden Representaties van de gelovigen Representaties van de daad van het offeren of van het offer, in beeld en/of tekst

18 representaties van (offer)dieren, objecten, gelovigen en bovennatuurlijke wezens

19 representatie van de godheid

20 representaties van een
(te) genezen lichaamsdeel: anatomische votieven, body-part votives

21 representaties van een plantaardig offer

22 representatie van een haaroffer

23 represen- tatie: miniatuur

24

25 representaties van wierrook- of geuroffer

26 representatie van dieroffer

27 representaties van dieroffers

28 representatie van dieroffer

29 representaties van dieroffer

30 Wijgeschenk met representatie van offer

31 representatie van plengoffer

32 representaties van plengoffers

33 wijgeschenk met een representatie van het schenken van een representatie

34 Eenvoudig tekstueel ex voto

35 Offers: behandeling Het is een gift, dus: afstand doen van, spenderen.
Indien een materieel ding, dan wordt het onttrokken aan de menselijke sfeer: 1) geheel en voorgoed; 2) het komt ten goede aan de intermediairs / ‘het heiligdom’; 3) het wordt geredistribueerd aan ‘iedereen’ Intact laten (opstellen, opbergen)  ‘onklaar’ maken en deponeren / vernietigen dieren: doden / opeten / vernietigen

36 Offers: motieven schenken zonder specifiek doel
schenken uit dank voor X schenken in verwachting van X (do ut des) schenken ter inlossing van een gelofte (ex voto) = VOTIEF Al het bovenstaande = gift exchange, reciprociteit, giri Daarenboven: sociale motieven: uitdragen van godsvrucht, status, macht, welvaart enz