Bijbel Baptist Kerk Wereld Religie nanga Zendings Wroko.

Presentatie over: "Bijbel Baptist Kerk Wereld Religie nanga Zendings Wroko."— Transcript van de presentatie:

1 Bijbel Baptist Kerk Wereld Religie nanga Zendings Wroko

2 Animism & Volk Religie Kande 40% foe heri grontapoe bribi tapoe disi

3 Animism – wereldveiw Gado de da Schepper, ma A de farawe en joe no man verwakti A sa jepi joe Dem jeje basi bijna alasani Dem jeje kan de boen efoe ogri Joe kan beheers them pikinso, ma niet helemaal

4 Animism wereldview Mana = undifferentiated jeje krakti disi de na ini sani A kan de leki wan gado efoe impersonal krakti leki stroom Soms dem kan controleer hem doro da bonoeman, da shaman, enz.

5 Magik Basis no de moreel. Ma efoe joe doe bepaalde ritueel, joe kan kisi da resultaat dati joe soekoe Soms dem gebruiki homeopathy – wan sani disi gersi wan trawan Dresi – normaal no verschil na mindri foe lichamelijk effect & jeje effect

6 Magik Soms – contiguity – da soema wiwiri, nangra, foto, krosi, enz Evil ai – joe kan doe ogri efoe joe loekoe nanga djaroesoe Astrologie – da zon, moen & ster seni krakti disi abi invloed dja

7 Marki foe wan formal religie Specialists nanga hei opleiding na ini da religie nanga dem santa boekoe Dem broko hede foe ultimaat waarheid, ultimaat realiteit, top level cosmic realiteit, pe soema go foe teego,enz. Kan wroko nanga wan groepoe libisoema, efoe da individueel soema

8 Folk religie Wan groepoe soema disi abi moro direkt contakt nanga locaal folkoe Dem no abi so foeroe froestan abra dem theorie Da leider wroko leki tra soema – kande a de wan praniman, hontiman, enz. Dem vragen de moro na ini da prakteit en locaal na natuur

9 Volk religie Vaak formeel & volk religie moksi nanga foeroe animism Dem hoofd punt – success nanga krakti

10 Fo bigi vragen foe volk religie Dede – Foe san’ede da soema dede Foe san’ede dem dede nownow San disi sa doe nanga mi famiri Da aanwezigheid foe ogri Tiri te wi no sabi da toekomst Success = a de wan ongolokoe, efoe a pasa so maar, efoe san?

11 Characteristics foe Volk Religie Libisoema de na da centrum. Vaak soso da klan efoe bigi famiri de da centrum en sori leki troe libisoema Daarom joe kan misbruiki tra soema dorosei foe joe groepoe, bikasi dem no de da srefi waarti leki joe famiri

12 Characteristic foe Volk Religie Alasani tai na wan No srapoe grens na mindri foe da wereld foe denki en da wereld foe materialisme Joe prakseri kan abi invloed tapoe impersoneel sani Holistic fasi foe loekoe na libi – heri libi de wan

13 Characteristic foe Volk Religie Soema wroko nanga san dem froestan en control nanga wetenschap Dem wroko tapoe san dem no man control nanga volk religie Bigi gado abi bigi ofrandi fanowdoe – a kan de broedoe ofrandi, libisoema Da heri groepoe wroko leki wan

14 Characteristic foe Volk Religie Difrenti tem foe difrenti sani Prani Myths en tori Geschiedenis Ritueel Da gron, da kondre de locaal

15 Characteristic foe Volk Religie Joe no broko hede foe soema drai dem libi, bikasi joe no man kenki: Pe joe de gebore Soema ben meki joe Dem wroko na san de wroko – “cover the basis”, hopoe wan sani wroko Dem no broko hede foe ultimaat waarheid Joe kan abi toe bribi disi boks ma hori ala toe

16 Characteristic foe Volk Religie Nadruk tapoe krakti Wroko nanga taki – dem woortoe – persoonlijk, na relatie, wantem Som leisi foe taki efoe meki geluid meki sani pasa No totaal apartheid gi libisoema nanga meti; libisani nanga sani disi no abi libi (leki wan ston, liba, enz)

17 Characteristic foe Volk Religie Takroe jeje kan tron na in meti efoe libisoema. Dem soema disi njan dem kan kisi mana (krakti) Takroe jeje kan go farawe Foeroe frede en abi vrede fanowdoe

18 Characteristic foe Volk Religie vs. Kristen Roman Catholic: Mostly dem prati na toe Lomsoe foe kerki & ritueel Volk religie foe aladei libi

19 Characteristic foe Volk Religie vs. Kristen geloof Protestant: Wan kenki ben kom. Protestant ben moksi engel nanga Gado leki boven-natuurlijk, en dem ben prati dem foe da natuur foe grontapoe Wetenschap ben kom secular en aparti foe religie Religie ben kom mystery – kibri tori

20 Volk religie vs. Protestant Protestant ben trowe da “mindri” tussen Gado nanga grontapoe. En dus a ben de wan leri foe secular – Gado no abi te maak nanga wi aladei libi

21 Life cycle na ini Volk Religie Libisoema kisi waarti te dem pasa wan stadium go miti trawan Geboorte, initiatie, trow, dede Geboorte de belangrijk, bikasi joe kisi wan jeje dan Joe tron wan libisoema te joe kisi wan nem – kande foe wan avoo, wan presenti foe dem jeje, enz

22 Life cycles Wan sortoe inititie ceremonie te joe kom wan volwassen lid foe da society – kande na puberty Joe kisi informatie foe kom frantwoortoe Joe tron lid Soms dem kenki joe nem

23 Trow de belangrijk Dem role foe dem soema kenki Soms disi kan abi te maak nanga dem granavoo toe

24 Dede de belangrijk Fa foe miti da uitdaging foe dede Ritueel foe prati libi nanga dede Social order kenki Poti dem dedewan leki avoo Vaak dem frede dati dedewan kan de takroe jeje disi kan doe foeroe ogri na dem libisoema

25 Foe de na ini wan groepoe Moro foeroe soema si dem troe identiteit te dem tai na ini wan moro bigi groepoe leki famiri Libi de wan tai foe generatie go miti generatie – no nanga sex nomo ma ook toe sociaal & jeje Sondoe efoe boen foe ouders dan wroko tapoe dem pikin

26 Foe de na ini wan groepoe Famiri de da moro belangrijk sani; joe kan kari dem iniwan tem foe jepi Tanta nanga omoe de mama & tata; ala dem neef & nicht de brada & sisa makandra

27 Tai soms na ini famiri Totemism – wan famiri tai nanga wan meti efoe pransoen. Normaal dem no njan hem, ma wroko foe si dati dem tra famiri abi njanjan (wan treefoe) Soema na ini da famiri – da gron no de foe dem, ma dem abi leti foe wroko hem Soms wan kondre de tai nanga dem gado nanga santa presi foe da heelal

28 Marki foe volk religie Dem si da centrum foe dem leki da centrum foe da heelal Dem abi dem grens, en joe moesoe sorgoe dati ogri soema nanga takroe jeje no kom na ini – doe bepaalde rites Wan oso de belangrijk moro leki soso wan presi foe tan

29 Marki foe volk religie Libisoema kisi bigi nem doro san dem doe gi da heri community – leki bonoeman, datra, enz. Soms soema feni waarti toe na ini san dem bai

30 Formeel vs. volk religie & dede Formeel – pe da soema ben go? A de belangrijk foe kisi pardon Waarti na ini libi de belangrijk Volk religie – san naki wi dja now? Foe san’ede disi ben pasa Foe san’ede disi ben miti wi? Fa wi kan kibri wisrefi agensi dede?

31 Formeel religie vs. Volk religie & dede Formeel: San pasa te wan soema dede? Volk – fa wi kan abi kontakt ete nanga dem dedewan Dem snesi bribi dati dem moesoe sorgoe foe dem dede avoo efoe wan takroe sani sa miti dem

32 Granavoo na ini Volk Religie Foeroe soema bribi dati dem dedewan de wan pisi foe dem libiwan, en joe moesoe sorgoe dem boen. Dem abi invloed tapoe joe Dem ben meki da famiri Dem libi pe dem kan si dem takroe jeje, ogri bonoeman, enz & jepi kibri da famiri

33 Granavoo… Dem membre dem foe dem krakti en sani dem ben doe Dem de soema disi kibri da famiri en sorgoe foe da famiri Dem de mindriman na mindri Gado nanga libisoema Soms a de moeilijk foe taki efoe soema respeki dem nomo efoe aanbegi dem

34 San wi leki Kristen moesoe doe Membre dati ala soema ben meki na ini da prenki foe Gado en wi abi bigi waarti. Wi tai makandra nanga ala libisoema Wi de na ini Kristus en abi wan pisi foe da natuur foe Gado. Kristus libi na wi ini, en meki wi tron pikin foe Gado nanga dem leti foe dati

35 Da kerki Da kerki de koinonia – famiri foe bribiwan A no de wan presi foe prisiri nomo makandra A no de wan club A de da njoen libi en broedoe foe bribiwan. So wi moesoe libi switi makandra en gi wisrefi foe jepi trawan

36 Kristen antwoord na dede Dede wani taki: Froisi foe wan pori grontapoe na wan presi sondro fout Beri dienst de belangrijk foe sori fa a de pijnelijk en foe tapoe da firi Gado sabi fa pina de. Ma A ben poeroe da maka foe dede Wan boen tem foe evangelizatie

37 Granavoo – respeki, geen aanbegi Kristen sabi famiri de belangrijk Pikin moesoe respeki dem bigisoema No abi ofrandi, bron papiera moni,enz – ma bromiki, presenti na Kristen organizatie, enz.

38 Wroko nanga granavoo Afrika – dem si dem gran avoo leki dem participeer na ini ceremonie. Dem kari dem foe kom, trowe watra & sopi gi dem = idolatry Wi Kristen abi da Santa Jeje. Wi no abi foe aksi dedesoema Efoe dem taki foe soema dede sondro foe jere foe Jezus – poti da kroetoe dati na ini da anoe foe Gado

39 Granavoo Wi jeje granavoo de dem bigi held foe wi bribi – da wolkoe foe getuigi lontoe wi

40 Blesi & sweri Meestal nanga wan autoriteit – leki ouders, masra Da blesi efoe kosi foe wan santa man abi krakti Da kosi foe wan oema nanga moen-siki de gevaarlijk

41 Sweri Joe meki dem joesrefi, meestal foe sori dati joe no de schuldig Som denki dati dem woortoe abi krakti Na ini da OT – dem sweri kom nanga da blesi foe Gado tapoe ala sani

42 San soema doe foe naki kolokoe Magic – “spell” amulet, foe meki boen kom en kibri gi ogri Mantra – taki sani Yantras – symbool disi abi krakti Tra sani – geomancy = feng shui – fa dem bouw wan sani Kolokoe – nanga sani joe abi, efoe sani joe doe

43 Teken foe takroe kolokoe Bijzonder geboorte efoe dede, esp. nanga honti, fisi, feti Ceremonie foe rampen, siki, feti, sani disi fadon en no go boen

44 Ongolokoe Sondoe agensi gran avoo & jeje Gi dem presenti & ceremonie Sori dem granavoo & jeje juisti respeki Dem frede – gebruiki amulet Go na bonoeman efoe shaman foe juisti “kuur”

45 Bonoe Vaak san de doe de agensi da norm na ini society Dem abi bigi makti – psychic makti Som cultuur – alasani de bonoe Bonoe komopo foe satan de ogridoe Som gebruiki bonoe foe meki dem standaard foe da groepoe kom na wan, ma dem meki moro problemen leki dem los op

46 Volk religie & ongolokoe Ogri ai – kan doe ogri foe afstand. Dem taki toe foe ogri mofo nanga ogri meri disi teki wan bonoeman foe kuur Sieli sribi – da sieli fika da skin na ini sribi, en kan abi probleem foe doro baka Geestelijk siki – soms da fasi a sori hemsrefi komopo foe da cultuur

47 Ongolokoe Kismet – fatalism – Islam Astrologie – wan zegt de sterren Ongolokoe Takroe magic – joe kan feti nanga tra magic Pollutie Taboo Object intrusie – a kom na ini

48 Kristen nanga “ongolokoe” Gado de basi foe alasani Gado sorgoe foe ibri soema Gado jere en piki begi Soms A gi pasi foe tesi foe tjari wi kom moro krosibei na Hem A de da Gado foe pina nanga tesi toe

49 Kristen antwoord na pina Kristus libi na wi ini, en a verloesoe wi foe da krakti foe sondoe disi wi ben doe en disi wi doe Kristus begi gi wi en gi wi tranga Da krakti foe da Santa Jeje kan gi wi verloesoe en da wini libi A kan gi marki na jongoe bribiwan, ma te wi gro, A wani wi foe bribi Hem woortoe moro

50 Gesontoe = shalom Da fosi sani de foe kom boen baka nanga Gado Wi saka wisrefi en gi wisrefi abra na ini da kerki Wi wani lichamelijk, mental (denki), sociaal & jeje gesontoe Wi kom helemaal boen soso nanga wan njoen skin baka dede

51 Da kerki na ini pina Da kerki de wan community foe genezing Wi prati da lobi foe Kristus Wi tjari wan pisi foe da pina Wi abi boen relatie na ini da kerki fanowdoe No prati lichamelijk & geestelijk problemen helemaal aparti

52 Da kerki na ini pina Holistic ministry Siki – biophysical & psychologic Siki – ook toe sociaal & jeje toe A de wan boen gelegenheid foe preiki Kristus

53 Genezing Siki Te foe kaba, a ben komopo foe sondoe Gado kan gi hem pasi foe discipline wi, efoe foe hari wi krosibei na Hem Soms takroe jeje kan doe disi Kristus ben teki da sondoe foe wi tapoe Hem (ma no denki dati disi wani taki dati alatem wi kom boen baka lichamelijk)

54 Bonoe – no prei nanga hem A kan sori dati Gado abi moro krakti, en A kan verloesoe Tjari dem soema disi pina kom na da kerki foe kisi steun Taki foe da ogridoe foe bonoe Tanapoe na baka dem soema disi dem ben lei abra da tori

55 Bonoe… Da kerki moesoe sori lobi en hori soema kom makandra Gi pardon na dem soema disi fadon, en jepi opo dem baka Sori da juisti fasi foe correctie foe haat, djaroesoe, bonoe & magic

56 Mechanical methoden foe aksi san wi moesoe doe Trowe lot Omen – teki tekst bij kans foe da Bijbel, Qur’an, enz. Astrologie – wat zegt de sterren Divination - bonjo, fa fowroe frei, dem inisei foe wan meti, loekoe na blatie, karta spel, enz

57 Tra fasi foe ondrosoekoe – ordeal (tesi) foe Soekoe oorzaak foe ongolokoe, siki, dede Beslis san wi moesoe doe Kibri gevaar Si efoe wan soema de schuldig efoe niet Teki wan soema foe wan wroko Feni lasi sani Leri sani boven-natuurlijk fasi

58 Kristen fasi foe feni da wani foe Gado Gado sori libisoema na fasi wi kan froestan. A kan gebruiki dren, wondroe-wroko, enz efoe a de fanowdoe Moro foeroe te wi gro jeje fasi A wroko Da woortoe foe Gado Begi Advice foe troe bribiwan

59 Wi moesoe de voorzichtig fa wi soekoe sani Som sani wi no moesoe doe – astrologie, divinatie, soekoe dede soema, winti Membre – a no de ala dren di taki troe Foeroe waarskow de agensi falsi profeti, bonoeman, soema disi soekoe winti, enz.

60 Soekoe da wani foe Gado Gado wani wi sabi san A wani, en A sa sori w efoe wi arki en gi jesi Te wi bribi tapoe Jezus, wi sluit aan na ini Hem legre, en wi no de fri foe beslis san wisrefi wani doe. Gado frantwoortoe – sori Hem wani Wi frantwoortoe = gi Hem jesi Wi kan sabi efoe wi de na ini da wani foe Gado nownow…

61 Kristen – feni da wani foe Gado Da Bijbel gi bigi biginsel Da kerki kan jepi Bribiwan begi makandra Leider disi froestan da Bijbel kan stoeka da Bijbel Aksi Gado foe opo doro efoe tapoe doro foe sori Hem wani Vertrouw tapoe Gado foe tiri wi

62 Feni da wani foe Gado Membre dati satan lobi foe prei Gado. A kan seni profeti-taki, “words of knowledge”, dren, visioen toe Ma satan no sori aanbegi foe da troe libilibi Gado nanga regtvaardiki libi Wi bribi abi wan boen relatie nanga Gado fanowdoe – moro leki wetenschap, budget, survey, enz…

63 Relatie nanga boen & ogri Soms soema bribi dati san meki relatie moro tranga de boen; en san swaki relatie de ogri Volk religie – da heelal de relatie na mindri libisoema, dem gado, dem jeje, dem granavoo, enz. Dem bribi ala libi de santa. Libisoema moesoe de na ini harmonie nanga da heelal

64 Boen nanga ogri Efoe ala libi de santa, dan joe no moesoe kiri moro meti te joe honti leki a de fanowdoe. Te joe kapoe bon, aksi dem toestemming fosi, Ala society abi sondoe en difrenti wan taki difrenti de moro ogri West – sexueel sondoe India – foe hatibron en lasi joesrefi Difrenti sondoe foe difrenti leeftijd, sex, enz

65 Boen nanga ogri Dem 10 gebod sori san wi moesoe doe foe abi society tak Sex – no society gi pasi foe sex sondro control Moord – no society gi pasi foe moord so maar Foefoeroe – soema abi leti na dem sani Bigi ai – som regulatie foe prati gi trawan

66 Schuld vs. Sjem Schuld – dem abi wan systeem foe kibri da leti foe da individueel Te dem meki fout, dem firi schuld Te dem meki fout, dem kisi strafoe so dati libisoema kan abi fri na ini da society

67 Sjem Nadruk tapoe dem leti foe da groepoe Boen – prati libi na ini da community Bigi ai de takroe – foe hori sani gi joesrefi Gesontoe de te leki dem avoo Sondoe kan panja na ini da famiri Joe kan hori ogridoe baka nanga ritueel

68 Sondoe na ini volk religie Sondoe – moro sociaal – broko dem relatie lichamelijk, sociaal, jeje-fasi Joe no respeki granavoo & grontapoe. Joe no doe joe plikti Sex na ini famiri de ogri, en moord toe Hoofd frantwoortoe de nanga dem bigi wan na ini da famiri nanga dem granavoo

69 Sondoe na ini volk religie Sondoe – sjem gi da community Te da famiri doe sondoe, a teki da heri famiri foe aksi pardon en pai baka Sondoe kan broko relatie na mindri dem granavoo & dem Gado Frede Gado sa strafoe sondoe Sociaal & religie sondoe tai na wan Proberi foe prati individueel & famiri sondoe

70 Sondoe na ini volk religie Dem gado en fesiman gi opdrakti, en efoe joe no gi jesi, joe doe sondoe Foe kom boen baka, kande joe moesoe meki wan broedoe ofrandi efoe presenti Joe aanbegi te joe de loyaal, joe prijse en gi presenti Sondoe – opstand, bigi fasi, tranga jesi

71 Sociaal relatie Foeroe society – patron-client relatie boen Patron – sorgoe alasani foe da client Client – 100% support na patron Relatie kom boen baka nanga presenti – spesroetoe njanjan & dringi

72 Communicatie nanga gran avoo Restitutie – pai baka efoe joe ben meki dem sari Te joe njan makandra, joe sori relatie (?trowe njanjan) Regeneratie - som cultuur ben kiri dem hoofd leider efoe chief na ritueel fasi

73 Aanbegi granavoo Dem gi presenti na dem soema na ini autoriteit leki dem granavoo, so dati dem abi obligatie foe gi baka moro leki dem ben kisi Soms dem ben kiri efoe pori sani foe go na ini da jeje-wereld – slafoe, wagi, computer, enz

74 ANIMISM – PART II

75

76 Animism – Part II

77 Puur libi Pollutie na ini da wet abi te maak nanga sanitatie, ma disi de moro dipi Doti broeja da natuur order Joe kan vermijd pori Ritueel foe krini sani – nanga watra, biri, merki, symbool foe wasi, soengoe, figi, krini nanga faja, broedoe ofranti Puur libi – hori da moro hei order. Sinsi no wan soema kan de 100%, dan joe abi jeje regel en fasi foe krini joesrefi

78 Da west ben kenki pollutie Wi no abi moraliteit moro – ma virtue disi de personal, inisei, relatief Doti no tai nanga ogri moro, efoe puur nanga moi en santa Sinsi Gado no de foe taki abra puur libi, dan moraliteit saka gowe, en joe moesoe dwingi soema foe hori dem wet

79 Western cultur Sondoe = persoonlijk broko dem wet foe Gado Pollutie – broko dem wet foe sanitatie nanga gesontoe Ma wi abi fanowdoe foe si fa santa-fasi de wonderbaar, en fa sondoe de ogri Gado wani hem pipel fri foe sondoe, wan santa folkoe Aanbegi nanga santa-fasi

80 Kristen oplossing – Kristus ofrandi, da waarti wan Ofrandi na ini Leviticus Trespass ofrandi – atone specific sondoe Sondoe ofrandi – poeroe sondoe natuur Vrede ofrandi – kom boen baka nanga Gado Njanjan ofrandi – dienst Bron ofrandi – 100% consecratie na Gado

81 Kristen bigin nanga Gado Da wet foe Gado ben kom na sondari Te wi abi da juisti relatie nanga Gado, wi doe san disi de leti Sondoe de moro leki broko wan wet; a broko da relatie nanga Gado Sondoe ben de fosi da wet ben de Da wet no kan tjari wi kom regtvaardiki

82 Da Kristen bigin nanga Gado Gado lobi wi, en A wani verloesoe dem na ondro kroetoe foe sondoe en doti Kristus leki libisoema ben sori leti fasi, gerechtigheid nanga santa-fasi Dem sondoe foe da Bijbel de absoluut, alwasi dem fasi foe sori dem kan kenki Dem sondoe disi komopo foe wan cultuur no de absoluut. Ma biginsel tan en wi kan poti dem na ini da prakteit

83 Verloesoe leki wan Kristen Wi kom boen baka nanga Gado Wi heri libi kom boen – lichaam, sociaal, jeje, prakseri A abi te maak nanga da individueel na ini da community toe Te foe kaba, a abi te maak nanga da heelal

84 Verloesoe foe ogri, tesi en problemen Gado lobi wi en A koti kroetoe leti Gado meki wi kom boen helemaal Wi no moesoe loekoe na Gado leki wan fasi foe feni goedoe en foe opo wisrefi Gado gi verloesoe foe sondoe, en wi no abi foe loekoe na dem granavoo foe jepi na ini wi libi. Gado kan jepi nanga bigi probleem, ma pikin wan toe

85 Verlosoe foe sjem Verloesoe = kom boen baka na ini wi relatie Sondoe de pori en doti-fasi Pe tranga famiri tai de, dan wi kisi sjem te wi fadon – wi no de waarti, wi sjem, wi sari foe broko wi famiri saka

86 Verloesoe foe schuld Individualistic cultuur abi tranga firi foe wet nanga schuld. Sondoe = broko dem wet, en wi frede foe da kroetoe Ma wi kisi pardon, en abi boen relatie nanga trawan en ook toe Gado No poti Gado na ondro da wet = legalisme

87 Lasi leti en pina Kerki moesoe de presi pe soema ke en tjari genezing Pijn & pina tranga, ma a de moro tranga foe miti dem sondro wan jepi Dem sani pasa bikasi wi libi na ini wan fadon grontapoe Gado froestan, en no fika wi. Membre dati Kristus ben pina en dede gi wi

88 Pina en ongerechtigheid Gado kan meki boen komopo foe ogri Ala Kristen sa pina efoe dem libi wan Gado fasi Ma te foe kaba wi abi prisiri en vrede nanga Gado en tra bribiwan Da kerki moesoe tanapoe agensi pina en soema disi drai leti kroetoe, en jepi dem soema na ini pina & vervolgoe

89 Sacred myths – belangrijk tori Dem de wan fasi foe sori da waarheid en kibri da bribi foe da cultuur Wi no moesoe trowe da supernatural Wi no moesoe misfroestan Soso anansi tori Fasi foe taki fosi wi ben sabi moro boen Literary fasi foe sori waarheid

90 Myth de belangrijk Master tori foe meki order & sense foe da heelal Dem gi wan fasi foe behandel pina, bribi & vervolgoe Dem kan hori da community makandra leki wan

91 Difrenti sortoe myth Oorsprong Prati foe hemel & grontaoe Cultuur held disi ben tjari da cultuur gi da pipel Baka ramp – broko pis’pisi en bouw baka kan de fanowdoe foe poti sani na ini order baka

92 Western secular myth Progress dorodoro te dem moro fiti wan tan na libi Individualism, doe sani joesrefi beslis en wani foe doe Lobi = kisi san joe wani – a no taki foe commitment efoe relatie nanga trawan

93 Myth – oorlog nanga jeje Feti na grontapoe dem si leki evolutie en dem moro tranga wan tan Wan feti de na ini hemel na mindri foe Gado nanga satan, ma a no doe foeroe dja Som si dati da kerki moesoe feti agensi da ogridoe wi si dja na grontapoe

94 Jeje-oorlog Traditional: constant feti na mindri foe ala sortoe sani, dem joe kan si en dem disi joe no man si Moro foeroe, disi de foe wan pisi gron, efoe foe wan groepoe. Dem gado abi dem presi foe dem Efoe da gado lasi, dem soema bigin aanbegi en dini da moro tranga gado.

95 Kristen waarheid Gado de foe teego, makti, boen en regtvaardiki Ogridoe – a no de foe teego, en a no sa tan wini foe teego Da heelal abi Gado fanowdoe foe bestaat Takroe jeje & satan abi Gado fanowdoe foe de ete Dem sori dati Gado abi lobi en sari-hati

96 Kristen bribi Gad abi ala makti – alatem A wini Israel – dem wini en dem lasi de ala toe foe Gado. Di Israel ben lasi, disi ben de da kroetoe foe Gado agensi hem; a no de dati wan moro tranga Gado ben wini dem

97 Kristen bribi Da feti na mindri Gado & satan de moreel Boen vs. ogri Lobi vs. haat Leti kroetoe vs. drai kroetoe Gado sorgoe dem swakiwan en potiwan

98 Kristen waarheid Da troe wini de tapoe da kruisi Gado no ben figi ala soema disi ben kom na opstand en waka baka satan, ma Gado kari dem kom baka na hem Lobi & commitment na trawan de belangrijk alwasi sortoe fasi dem reageer na wi

99 Kristen waarheid Moro belangrijk foe bouw da community leki foe opo joesrefi Dini –no prei basi Relatie de moro belangrijk leki taak Da kruisi ben opo doro foe Gado meki wan pipel gi Hemsrefi

100 Da feti de foe da hati foe libisoema Wi ben abi idol foe aanbegi wisrefi, en wi ben moksi nanga satan agensi Gado Na ini Hem sari-hati, Gado kari wi foe drai libi kom boen baka nanga Hem Satan wani tape dati – lei, hafoe-waar sani, intimidatie, frede, klagi Na ini Krisus, wi fri foe satan en no abi foe frede hem efoe dem takroe jeje

101 Da feti foe da hati foe libisoema Satan wani wini dem soema disi no ben go na Gado, en tapoe dem foe feni verloesoe Famiri tai & religie & cultuur kan hori soema aparti foe verloesoe doro vervolgoe nanga dede Moro foeroe tesi no komopo foe takroe jeje; wi libi na ini wan sondoe grontapoe

102 Genezing Gado genees som; A no genees ala A gi Hemsrefi glori A tesi da bribiwan bribi A de wan voorbereiding foe dienst Soms A tiri Membre wi kan abi falsi genezing toe Gado kan gebruiki genezing foe tjari soema kom na Hem.

103 Da feti foe libisoema hati Takroe jeje kan teki abra soema en hori dem na baka Moro gevaarlijk de dem cultuur en sociaal system disi aanbegi wisrefi No poti nadruk tapoe “territorial jeje”. Alwasi joe poeroe dem, sondoe soema kan kari dem baka na ini individueel efoe society opstand tegen Gado Te wi de na ini Kristus, wi abi da krakti foe Gado foe kibri wisrefi

104 Ritueel – de belangrijk Transformatie ritueel, te wi status kenki: geboorte, trow, dede, enz. Intensivatie ritueel – foe sori troe troe san joe bribi Crisis ritueel – so dati joe sa tan na libi na ini da crisis

105 Transformatie ritueel Ritueel foe life cycle Geboorte Kom volwassen Trow Beri Soms initiatie na ini “kibri” society

106 Transformationeel rites Pilgrimage: Vaak dem moesoe pina foe waka go so wan presi Soms dem waka tapoe dem kindi Dem kan prati krosi, njanjan, sribi presi Te dem doro baka dem kisi speciaal eer

107 Intensificatie ritueel Tranga firi foe kom boen baka foe wan sjatoe tem Soms dem membre en kom boen baka regelmachtig A steun da sociaal order Memorials Festivals, fiesta, parade, enz.

108 Crisis San joe doe na ini famine, ramp, enz Meki order komopo foe chaos

109 Kristen ritueel efoe rites Gado ben gi dem Israeliet soema foeroe sani foe doe nanga da tabernakel, ofrandi,enz. Wi kan abi openbaar getuigi dati joe ben drai libi – leki dopoe Kampoe, opwekking komakandra en kisi joesrefi baka – individueel & famiri

110 Kristen rites foe life-cycle Geboorte – dedicatie Initiatie – wi abi dopoe, ma kande wi abi tra sani fanowdoe toe Beri rites de zeer belangijk

111 Rites foe intensificatie Dem dienst ibri wiki Begi tem, Bijbel studie Dopoe & avondmaal Pikinnengre dedicatie, trow & beri “mass meetings’ ook toe kan gi wan toto na da bribi foe trawan.

112 Religious leider Som loekoe na dem sani foe nownow: Genezer, datra, shaman, bonoeman, enz. Some loekoe na sani foe hemel Profeti, evangelist, enz.

113 Volk religie leider = Shaman Dem abi kontact boven-natuurlik en gebruiki dem foe boen Dem feni foe san’ede wan siki kom – kan go bewusteloos, Dem wroko nanga dem sieli foe trawan, en seni dem sieli gowe Som teki da wroko bikasi dem lobi hem; trawan a de wan erfenis

114 Volk religie leider Genezer Wroko tapoe da skin & jeje foe dem sikiwan Soms dem gebruiki dresi Loekoeman – dem kan genees, ma dem loekoe na da moreel situatie na ini da famiri Som taki foe da toekomst toe

115 Leider foe formeel religie Profeti = takiman foe Gado Dem wani drai libi en kenki manieri Autoriteit komopo foe Gado, efoe dem avoo Kande dem libi eenvoudgi Priester – abi krakti en authoriteit komopo foe dem positie Leriman – kan jepi wi leri abra da boven- natuurlijk

116 “cultic” vs. kerki Komopo foe grontapoe Vrijwillig leden Pikin groepoe Tranga ethics Tan na ini grontapoe Geboorte efoe vrijwillig Moro bigi community Gebruiki lanti foe dwingi ethics

117 “cultic” vs. kerki Moro lagi klas Pikinso njoen denki nomo Moreel liever leki sociaal commnity Subjectief santa-fasi Word & wet Moro hei klas Dem gi pasi foe denki fri Social liever leki moreel community Objectief gnade doro sacramenti, enz

118 Samenvatting Kristen Response te Volk Religie

119 Theologisch biginsel Da wereld joe no man si de a realiteit na ini da libi foe Kristen Wi moesoe bribi tapoe dem engel nanga takroe jeje Gado da drie-in-een de na ini grontapoe – A de basi drape Moro foeroe volk religie de wan fasi libisoema proberi foe kontroleer libi

120 Gevaar foe volk religie Bigi uitdaging de foe poti nadruk tapoe joesrefi en san joe abi Meki ofrandi na dem gado nanga jeje foe kisi genezing & boen libi Dem proberi magic foe control grontapoe, avoo, dem gado, enz. Kristen no moesoe doe da srefi te wi begi no tjari san wi hopoe sa kom

121 Da boen njoensoe A no de wan religie disi poti nadruk tapoe ego & magic Gado de na da centrum, en wi moesoe saka na Hem ondro en libi doro bribi Wi no moesoe manipuleer Gado

122 Da Kownoekondre foe Gado Gado basi grontapoe Da kownoekondre no sa kom foeroe te leki Jezus Kristus kom baka Nownow Kristen libi na ini toe kownoekondre – wan disi fadon, wan disi de Kristen

123 Krakti nanga da Kruisi Krakti de belangrijk – en Gado abi ala makti en ala krakti Ma Gado wroko tra fasi leki grontapoe. A no dwingi grontapoe

124 Krakti nanga da kruisi Krakti demonstratie (power show) kan tjari som na bribi, ma trawan foe opstand & vervolgoe Satan nanga hem takroe jeje Libisoema disi no wani da gerechtigheid foe Gado Institutie disi no wani Kristus foe de basi

125 Da krakti foe Gado Wi si da krakti foe Gado sori moro hei tapoe da kruisi leki iniwan presi Didibri ben wani Wini Kristus Ferferi Hem foe misbruiki Hem krakti Ma didibri no ben man ….

126 Da krakti foe Gado sori hemsrefi na ini Lobi, no bigi fasi Bai baka, no revensi Broko hede foe trawan, no loekoe na Hemsrefi Saka-fasi na presi foe bigi membre Kari soema kom fri, en no jagi dem poeroe

127 Da krakti foe Gado Da symbool de da kruisi & niet da howroe Grontapoe loekoe na da krakti foe Gado leki swaki-fasi; Paulus taki dati a de da krakti foe verloesoe gi ibri soema disi de bribi

128 Da krakti foe Gado Wi moesoe gebruiki da krakti foe Gado foe kenki libi Confrontatie nanga satanic ogridoe Systematic ogri Persoonlijk ogri Wi moesoe de getrouw Wi no moesoe gebruiki da krakti foe Gado foe opo wisrefi en gi wisrefi glori

129 Wi moesoe froestan theologie leki fa Gado si hem Libisoema wani marki dati Gado de aanwezig, ma d troe marki de da aanwezigheid foe da Santa Jeje Ala religie kan gi wondroe genezing, poeroe takroe jeje, opo baka, enz. Satan kan kori wi foe denki dati hem wroko komopo foe Gado

130 Marki foe da wroko foe Gado A tjari glori gi Gado, efoe da soema A sori Jezus de Masra, en saka na Hem ondro nanga saka-fasi en gi jesi? A sori hemsrefi doro da Santa Jeje, efoe doro skin-fasi

131 Marki foe da wroko foe Gado A klop nanga da leri foe da Bijbel? Dem soema disi wroko saka na da Woortoe foe Gado ondro Dem leider abi frantwoortoe gi trawan na ini da erki Fa foe da froktoe foe da Jeje? Lobi efoe poti wisrefi na fesi? Pasensi efoe bigi fasi & hatibron?

132 Marki foe da wroko foe Gado Da leri en da wroko meki soema kom moro volmaakt leki bribiwan? A tjari eenheid na ini da skin foe Kristus, efoe a tjari prati kom?

133 Wi abi wan boen theologie foe pina nanga dede fanowdoe Wi libi na ini wan sondoe grontapoe pe siki en dede de Kande Gado wani wi foe ervaar siki, pina, tesi en problemen foe meki wi kom volmaakt, en bouw pasensi na ini wi libi: Job 42:5-6; Jakobus 1:2-24

134 Wi abi wan boen theologie foe pina nanga dede fanowdoe Som leisi wi siki de wan boskopoe foe da skin foe tapoe wan lijfstijl disi no de boen Membre toe – wi gesontoe de 100% soso baka dede

135 Wi abi wan theologie fanowdoe foe ke foe sikiwan Jepi sorgoe dem soema disi fadon, disi de siki en disi kisi kwinsi Gi pardon sondro hatibron efoe djaroesoe Kom makandra foe begi gi dem blesi foe Gado, foe leisi Hem woortoe en foe jere foe Gado

136 Loekoe boen foe no fadon na ini syncretism – moksi Da boen njoensoe moesoe kenki wi wereldview Magic wereldview – wi moesoe tapoe, leki Simon da bonoeman Na ini magic, libisoema de basi; na ini Kristen geloof; Gado de basi Magic – formula & mechanical. Kristen geloof de relatie nanga Gado

137 Theologic fout – no poti da boen njoensoe leki a de Western civilizatie Grontapoe goedoe Individualism Libisoema leti Vrijheid

138 No poti libisoema leki centrum Njoen bribiwan moesoe leri foe taki “nono” gi demsrefi en gro na ini lobi foe Gado nanga trawan A de moro gevaarlijk foe wisrefi basi wi egi libi leki dem takroe jeje kwinsi wi. Wi moesoe saka na Gado ondro Te wi de basi- leiderschap de autoritarian, competitie, prati, jeje bigi fasi

139 No poti theologie op basis soso foe ervaring Volk religie – ervaring orientatie Volk religie loekoe foe krakti moro leki waarheid Efoe joe doe so, dan joe sa denki dati joe abi da waarheid efoe joe feni success, prisiri, gesontoe & goedoe

140 Da Kerki moesoe vermijd secularism Membre Gado de basi foe natuurlijk wet zowel leki da boven-natuurlik. Gado kan genees doro da natuur toe. Wi no moesoe meki wondroewroko de da marki dati Gado de, en poti dati leki da centrum foe ministry

141 Te wi focus tapoe da boven- natuurlijk… Wi kan meki falsi schuld gevoelens foe dem soema disi no kisi genezing. Ma dem abi extra sorgoe fanowdoe Kristus moesoe libi na wi ini, en de da centrum foe wi libi. A no moesoe de san Kristus doe gi wi, ma wi relatie nanga Hem

142 Gevaar foe wondroewroko Wi kan opo da leider, en denki dati a abi krakti foe genezing, profeti-taki,enz Da heri komakandra abi accountability, leiderschap, genezing, fri foe takroe jeje, en tiri soema na ini dem frantwoortoe

143 Mission response na volk religie Wi doel no de foe figi volk religie poeroe, efoe abi soso formeel religie, ma wan troe libilibi Krisen geloof No wan formula de sari alatem na ini ala situatie

144 Fa foe ontwikkel wan theologie foe da Bijbel Sabi dati da Bijbel de Gado woortoe A gi wi dem juisti antwoorden, en ook toe da juisti wereld view Da Santa Jeje moesoe opo wi froestan Wi froestan de incompleet; a kan de fout Gi tra bribiwan kans foe wroko en foe meki foutoe toe

145 Wan Bijbel kerki Da heri kerki moesoe sabi da Bijbel foe kibri hemsrefi agensi individueel fout Trawan abi tra wereld view, en disi kan jepi wi tapoe presi pe wi no si krin Membre – dem locaal leider de dem expert foe dem egi cultuur

146 Wan Bijbel kerki Leid da pipel foe meki dem cultuur kenki disi de fanowdoe so dati dem leider no de soso politie Kande joe sa abi foe ontwikkel wantoe rite foe klop nanga da cultuur

147 Fa foe transformatie Evangelism Discipelschap Pasensi Social & cultuur systeem kande moesoe kenki Leri spesroetoe doro dem moro bigiwan Sorgoe dem siki, dem swaki wan

148 Transformatie foe ministrie Profeti ministry – tanapoe agensi sani disi moesoe kenki Tanapoe agensi sani disi de tegen da Bijbel, efoe dem de sondoe, efoe dem no de eerlijk