Participia in het grieks.

Presentatie over: "Participia in het grieks."— Transcript van de presentatie:

1 participia in het grieks

2 waarom participia? je hebt geen nieuwe (hoofd)zin nodig
het is korter dan een betrekkelijke of bijwoordelijke bijzin (bondigheid) door af te wisselen met normale bijzinnen kun je eentonigheid vermijden (variatie) meer keus wat betreft plaats in de zin hierdoor kun je makkelijker nadruk leggen de “camera” blijft vooral op het onderwerp gericht

3 welke participia zijn er zo al?
praesens actief en medium perfectum actief en medium aoristus actief, medium en passief futurum actief, medium en passief op de volgende dia’s een overzicht per tijd

4 participium praesens λυων, λυοντος * λυομενος λυουσα, λυουσης λυομενη
actief = losmakend medium = (zichzelf) losmakend, losgemaakt wordend λυων, λυοντος * λυομενος λυουσα, λυουσης λυομενη λυον, λυοντος * λυομενον * verbuigingsgroep 3

5 participium perfectum
actief = losgemaakt hebbend medium = (zichzelf) losgemaakt hebbend, losgemaakt zijnde λελυκως, κοτος * λελυμενος λελυκυια, κυιας λελυμενη λελυκος, κοτος * λελυμενον * verbuigingsgroep 3

6 participium aoristus actief medium passief λυσας, σαντος * λυσαμενος
= losgemaakt hebbend medium = (zichzelf) losgemaakt hebbend passief = losgemaakt zijnde λυσας, σαντος * λυσαμενος λυθεις, θεντος * λυσασα, σασης λυσαμενη λυθεισα, θεισης λυσαν, σαντος * λυσαμενον λυθεν, θεντος * * verbuigingsgroep 3

7 participium futurum actief medium passief λυσων, σοντος * λυσομενος
= zullende losmaken medium = (zichzelf) zullende losmaken passief = losgemaakt zullende worden λυσων, σοντος * λυσομενος λυθησομενος λυσουσα, σουσης λυσομενη λυθησομενη λυσον, σοντος * λυσομενον λυθησομενον * verbuigingsgroep 3

8 tijdsverhouding met het hoofdwerkwoord
aoristus/perfectum participium voortijdig nadat … praesens participium gelijktijdig terwijl.. futurum participium natijdig om te …

9 hoe worden ze gebruikt? attributief ze geven alleen informatie bij het woord waarmee ze congrueren predicatief ze geven informatie bij het woord waarmee ze congrueren, maar ook bij het hoofdwerkwoord ( = dubbelverbonden bepaling) zelfstandig ze congrueren met geen enkel ander woord in de zin

10 attributief 2 manieren om te vertalen: letterlijk:
ὁ μεγα βοων δουλος ἐξηλθεν. ὁ δουλος ὁ μεγα βοων ἐξηλθεν. ( let op: het lidwoord wordt herhaald!) 2 manieren om te vertalen: letterlijk: de luid roepende slaaf kwam naar buiten. met een betrekkelijke bijzin: de slaaf, die luid riep, kwam naar buiten.

11 predicatief Εἰπουσα ταυτα ἡ δουλη εἰσεβαινεν.
( let op: nooit voorafgegaan door het lidwoord!) 3 manieren om te vertalen: letterlijk: dat gezegd hebbend ging de slavin naar binnen. met een bijwoordelijke bijzin*: nadat ze dat gezegd had, ging de slavin naar binnen. met een nieuwe hoofdzin: de slavin zei dat en (daarna) ging ze naar binnen. * kies uit: toen, nadat, wanneer, als, omdat, hoewel etc.

12 zelfstandig οἱ λειφθεντες μαλα ἐδακρυον. vertaling: de achtergelatenen
degenen die achtergelaten waren huilden hevig. de achterblijvers

13 een paar tips….. gebruik omdat, als of hoewel alleen, als het
overduidelijk is uit de rest van de zin dat dit nodig is: καιπερ δακρυουσαι τι λεγειν ἐπειρωντο. hoewel ze huilden, probeerden ze iets te zeggen.

14 staat het participium in het praesens?
begin de bijwoordelijke bijzin met terwijl… δακρυουσαι τι λεγειν ἐπειρωντο. terwijl ze huilden, probeerden ze iets te zeggen.

15 staat het participium in de aoristus?
begin de bijwoordelijke bijzin met nadat… δακρυσασαι τι λεγειν ἐπειρωντο. nadat ze gehuild hadden, probeerden ze iets te zeggen.

16 staat het participium in het futurum en hoort het bij het onderwerp?
gebruik: om te… τι λεξων το στομα ἐῳξεν. hij opende zijn mond om iets te zeggen.

17 als het participium van het werkwoord ἐχω
is, kun je het handig vertalen door met …. ἀμφοραν ἐχουσα ἡ δουλη εἰς την ἀγοραν ἐβην. de slavin ging met een kruik naar de markt. letterlijk: een kruik hebbende, ging de slavin naar de markt.

18 vaste combinaties als het participium een vaste combinatie met een werkwoord vormt, moet je soms een andere oplossing kiezen: πλουσιος ὠν τυγχανει. hij is toevallig rijk. λανθανει δακρυων hij huilt stilletjes. παυεται βοων hij houdt op met schreeuwen.

19 genitivus absolutus zelfstandig naamwoord onderwerp
Staat het participium in de genitivus bij een woord dat geen functie (bijv. na een voorzetsel, bij een werkwoord, van… etc) heeft in de zin, dan heb je waarschijnlijk te maken met een genitivus absolutus. Deze woordgroep is als geheel een bijwoordelijke bepaling en moet daarom altijd als een bijwoordelijke bijzin vertaald worden. Kies zelf een voegwoord om de bijzin mee te beginnen en kies uit: terwijl, nadat, omdat, als, hoewel etc. zelfstandig naamwoord onderwerp participium persoonsvorm της δουλης δακρυουσης σιγαω. terwijl/omdat/als de slavin huilt, zwijg ik.