Klinkerverstaanbaarheid

Presentatie over: "Klinkerverstaanbaarheid"— Transcript van de presentatie:

1 Klinkerverstaanbaarheid

2 Klankkleur (=waarneming)
Klankkleur gewaarwording wordt vooral door het spectrum bepaald Maar ook door klankaanzet Klinker Klinkertype Klankkleur

3 Klinker en klankkleur Klinkertype wordt vooral bepaald door de waarden van de eerste twee formanten F1 en F2 De hogere formanten F3, F4 en F5 geven aanvullende persoonlijke klankkleur (en zijn vaak in alle klinkers aanwezig) Zangersformant (straks) De stembron kleurt de stem ook (alle klinkers)

4 formanten en spectrum van /a/

5 het gemeten frequentiespectrum: je ziet de formanten niet zo precies

6 formanten en spectrum van /i/

7 frequentiespectrum van /i/

8 Ons oor “herkent” pieken in het spectrum, en leidt daaruit een klinkerkwaliteit af

9 Klinker /a/ Amplitude Frequentie (Hz)

10 Klinkerkleur en stembron Klinker /a/ (zacht / falset = broneffect)
Zwakkere hogere boventonen hebben geen effect op klinkeridentiteit, wel op de kleuring Amplitude Frequentie (Hz)

11 Klinker /a/ (luid / geknepen = broneffect)
Sterkere hogere boventonen hebben geen effect op klinkeridentiteit, wel op de kleuring Amplitude Frequentie (Hz)

12 Klinkerverstaanbaarbeid en toonhoogte

13 Hoge toonhoogte: Onverstaanbare klinkers
Luisteraar weet niets van deze formanten; ook al articuleert de zanger goed (omhullende), dat wordt akoestisch niet hoorbaar. Amplitude Frequentie (Hz)

14 /a/ op verschillende toonhoogten
een /a/ ?

15 Luisterexperiment! aa a ie oo oe ee e u uu op 220 Hz, Hz, Hz, Hz voorbeeld uit audiufon

16 Hoge toonhoogte: mismatch boventonen en formanten -> zwak, niet dragend geluid
Toonhoogte is niet te veranderen maar klinkeraanpassing kan wel Amplitude Frequentie (Hz)

17 Klinkeraanpassing Vooral kleuring van de klinkers ‘oe’ en ‘ie’ want die hebben een lage eerste formant (~ 250 Hz) Vooral voor vrouwen, en in het bijzonder sopranen, want die zingen op hoge toonhoogte ( Hz)

18 Klinkerherkenning in CVC contekst (Morozov en Kiselev)

19 Spectrale verschillen tussen klinkers, als functie van toonhoogte

20 Overige spectrale verschillen als functie van toonhoogte
Manieren van zingen Tussen zangers Zijn veel minder afhankelijk van de toonhoogte! Verschillen blijven steeds aanwezig en hoorbaar

21 Klinkerruimte (~ formantvlak) als functie van de toonhoogte

22 Klinkervlak mannen

23 Klinkervlak vrouwen