Pakkende en sprekende taal

Presentatie over: "Pakkende en sprekende taal"— Transcript van de presentatie:

1 Pakkende en sprekende taal
Stijlfiguren Pakkende en sprekende taal

2 Cevo-lijst met stijlmiddelen
Pallas 4 – blz Medea, hulpboek, blz =>alfabetisch genoemd -per genre specifieke ‘favorieten’ -veel stijlmiddelen komen in groepen voor

3 Soorten stijlmiddelen
1. vergelijkingen 2. opsommingen 3. Klankeffecten 4. Niet letterlijke taal 5. Verteltechniek

4 1. Is er sprake van een vergelijking (dit = dat)
Ja, kies dan één van de volgende stijlfiguren: a. vergelijking (daarbinnen vaak * afgebeelde * beeld * punt van overeenkomst) zoals…zo b. metafoor –overdrachtelijk (zonder zoals) c. metonymie - ‘logische’ overeenkomst

5 Homerische vergelijking
th'/si de; Nausikava leukwvleno" a[rceto molph'". Oi{h d’ ‘Artemi" ei\si ... kou'rai Dio;" aijgiovcoio, ajgronovmoi paivzousi: gevghqe dev te frevna Lhtwv: pasavwn d’ uJpe;r h{ ge kavrh e[cei hjde; mevtwpa, rJei'av t’ ajrignwvth pevletai, kalai; dev te pa'sai: w}" h{ g’ ajmfipovloisi metevprepe parqevno" ajdmhv". beeld Artemis afgebeelde Nausicaa punt van overeenkomst steekt uit boven de anderen

6 metafoor ….ἐς δὲ τὴν τύχην πεσοῦσ’ ὅσην σὺ πῶς ἂν ἐκνεῦσαι δοκεῖς;
(zwemmen uit = zich redden uit) (Euripides, Hippolytus 470) alleen beeld genoemd Metonymie/ pars pro toto

7 2. Is het een opsomming? Zo ja, dan zijn de volgende stijlfiguren mogelijk: - anafoor - asyndeton of polysyndeton - chiasme of parallellie - repetitio - tricolon - climax

8 Anafoor Het herhalen van hetzelfde tekst-element aan het begin van opeenvol-gende (delen van) zinnen of versregels εκεινος ειναι φησι Διονυσον θεον, εκεινος εν μηρωι ποτ ερραφθαι Διος, (Euripides, Bacchae )

9 Polysyndeton ὁ δὲ Ἀπόλλων προσποιεῖται μὲν πάντα εἰδέναι καὶ τοξεύειν καὶ κιθαρίζειν καὶ ἰατρὸς εἶναι καὶ μαντεύεσθαι Asyndeton: zonder voegwoorden

10 Chiasme πολλῶν δ’ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω, (Homerus, α 3)
patroon: a b b a NB: chiasme kruiselings laten noteren, dus: ἴδεν ἄστεα νόον ἔγνω parallelie: a b a b

11 climax ....καὶ κύσε χεῖρας, δεινάς, ἀνδροφόνους, αἵ οἱ πολέας κτάνον υἷας ... (Homerus, Ω )

12 3. Klankeffecten: alliteratie
ἀλλά μοι ἀμφ’ Ὀδυσῆι δαίφρονι δαίεται ἦτορ, δυσμόρῳ, ὃς δὴ δηθὰ φίλων ἄπο πήματα πάσχει (Homerus, a )

13 4. Kun je dat wat er staat, niet letterlijk opvatten?
Zo nee, dan zijn dit de mogelijkheden: - eufemisme - hyperbool - ironie - litotes - personificatie

14 Ιronie · θαυµαστὸν δέ σε 510 ἔχω πόσιν καὶ πιστὸν ἡ τάλαιν᾽ ἐγώ
· θαυµαστὸν δέ σε ἔχω πόσιν καὶ πιστὸν ἡ τάλαιν᾽ ἐγώ ik, de ongelukkige, heb jou als een bewonderenswaardige en trouwe echtgenoot (Euripides, Medea )

15 5. Is er een verteller? Zo ja, dan zijn dit de mogelijkheden:
vertelperspectief -alwetende verteller - vertellerscommentaar - subverteller - raamvertelling verteltechniek - ringcompositie - retrospectie - prospectie

16 Is er een chronologie aanwezig?
Zo ja, dan zijn dit de mogelijkheden: - retrospectie (flashback) - prospectie (vooruitwijzing) - ringcompositie - raamvertelling

17 Ringcompositie het verhaal van het dode kind in het bestek van Cyno’s zorg voor de levende: Ι.113 Κάρτα τε εδοξε τωι βουκόλωι προς τα παρεόντα ευ  λέγειν η γυνή, και αυτίκα εποίεε ταυτα· τον μεν εφερε  θανατώσων παιδα, τουτον μεν παραδιδοι τηι εωυτου γυναικί, τον δε εωυτου εόντα νεκρον λαβον εθηκε ες τ ο αγγος ....  Και το μεν ετέθαπτο, τον δε υστερον τούτων Κυρον  ονομασθέντα παραλαβουσα ετρεφε η γυνη του  βουκόλου, ουνομα αλλο κού τι και ου Κυρον θεμένη.  

18 6. poezie Enjambement hyperbaton

19 Qeoi; d j ejlevairon a{panteV novsfi PoseidavwnoV`
De goden hadden allen medelijden behalve Poseidon; Weer een enjambement; wat is dat precies en wat is de functie ervan? enjambement = Wanneer het einde van een zin of zinsdeel niet samenvalt met het einde van het vers. Het zinsdeel aan het begin van het volgende vers krijgt dan nadruk (Poseidon!)