Cursus bijengezondheid

Presentatie over: "Cursus bijengezondheid"— Transcript van de presentatie:

1 Cursus bijengezondheid
NBV Cursus bijengezondheid deel 3

2 Mijten, luizen, motten en kevers
Varroamijt Tracheeënmijt : Acarapis Wasmot Kleine kastkever Bijengezondheid NBV Cursus bijengezondheid deel 3

3 De varroamijt Bijengezondheid NBV

4 Verspreiding varroamijt
Daar waar bijen elkaar ontmoeten Vervliegen, darren bezoek Verenigen, besmette ramen overhangen Reizen naar dracht Bijengezondheid NBV

5 Voortplanting varroa Vlak voor het sluiten van een cel gaat de mijt deze cel in Uit het eerste ei komt een mannetje Uit de volgende eieren komen vrouwtjes Het mannetje bevrucht de vrouwtjes Alleen de volwassen vrouwtjes overleven, rest sterft Gemiddeld 1 tot 2 nakomelingen per werkstercel Gemiddeld 2 tot 3 nakomelingen per darrecel Bijengezondheid NBV

6 Herken een Varroa Bijengezondheid NBV

7 Ziektebeeld aangetaste bij
Bijengezondheid NBV

8 Algemeen ziektebeeld Boven tegen de wand in de cel zitten witte korrels = ontlasting mijten Mijten op de larven en ook op de bodemlade Bijen met vervormde vleugels Dwergbijen, het achterlijf is korter dan de vleugels Bijengezondheid NBV

9 Bijkomende ziekten In het kielzog van de varroamijt kunnen zich andere ziekten ontwikkelen. Signalen daarvan zijn : - Veel bijen verzuipen tijdens het voeren - Bijen nemen het voer slecht op Bijengezondheid NBV

10 Maatregelen tegen Varroamijt
Geïntegreerde bestrijding : - darrenraat wegnemen in het voorjaar - tijdige bestrijding in de zomer - oxaalzuur behandeling in de winter Bijengezondheid NBV

11 Varroa en de wintersterfte
Geparasiteerde poppen ontwikkelen zich slecht bij varroa aantasting De daaruit komende winterbijen leven korter en zo verzwakt het volk De varroa bestrijden voordat winterbijen ontstaan Op de wintertros verspreiden ziektekiemen zich gemakkelijk Er is veel fysiek contact en de mijten overleven op de bijen Hoe eerder een volk verlost is van de varroa, des te beter komt het door de winter heen Bijengezondheid NBV

12 Varroa is een ernstige bedreiging
Tast de larve aan door bijenbloed te zuigen Boort gaten in de huid van de volwassen bij Deze open wonden helen niet meer Virussen en bacteriën krijgen nu een kans De mijt verspreidt zelf ook virussen via de mond Bijengezondheid NBV

13 Varroa en de wintersterfte
Winterbijen ontwikkelen zich slecht bij varroa aantasting Deze winterbijen leven korter en zo verzwakt het volk De varroa bestrijden, voordat winterbijen ontstaan Op de wintertros verspreiden ziektekiemen zich gemakkelijk Er is dan veel fysiek contact en mijten overleven op de bijen Hoe eerder een volk verlost is van de varroa Des te beter komt ze door de winter heen Bijengezondheid NBV

14 Tracheeënmijt Bijengezondheid NBV

15 Ziektebeeld en maatregelen
½ kg krabbelaars voor de kast Er is geen specifieke bestrijdingsmethode Sinds de varroabestrijding is de tracheeën mijt vrijwel niet meer gesignaleerd Bijengezondheid NBV

16 Verspreiding Tracheeënmijt
Door fysisch contact met besmette bijen Wintertros, vervliegen en verenigen Kan alleen bij jonge bijen binnendringen Overleeft slecht enkele uren buiten de bij Bijengezondheid NBV

17 Tropilaelaps Bijengezondheid NBV

18 Ziektebeeld Tropilaelaps
Broedsterfte : er is een hagelschotpatroon Bijen : Kortere levensduur en kleiner abdomen Bijen : Verschrompelde vleugels en poten De mijt overleeft alleen in het broed Bijengezondheid NBV

19 Verspreiding Tropilaelaps
Op dezelfde wijze als de Varroamijt Deze mijt komt in Europa ( nog ) niet voor In een broedloze periode verdwijnen de mijten Kan niet overleven op de wintertros Bijengezondheid NBV

20 Bijenluis Bijengezondheid NBV

21 De bijenluis De luis is een vleugelloze vlieg
De bij ondervindt geen direct nadeel Zit op de kop van de bij en prikkelt de mond van de bij om een druppel honing te krijgen Bijengezondheid NBV

22 Wasmot Bijengezondheid NBV

23 Preventieve maatregelen
Imker met sterke volken Vervang de raten regelmatig Laat nooit lege raten of was onbeheerd Reinig regelmatig varroabodems Bijengezondheid NBV

24 Maatregelen bij besmetting
Besmette raten vernietigen Lege raten ontsmetten met ijsazijn Goede ventilatie tussen de ramen Motten vrezen licht en tocht Bijengezondheid NBV

25 Kleine kastkever Bijengezondheid NBV

26 Verspreiding kleine kastkever
Is nog niet in Nederland aangetroffen Door invoeren jonge moeren met bijen Import fruit uit besmette landen Larven verpoppen zich buiten kast Volwassen kevers zoeken een nieuwe broedplaats Volwassen kever overleeft ook buiten de kast Vermeerdert zich enorm op afvalhopen van raat Bijengezondheid NBV

27 Preventieve maatregelen
Er is in Nederland nog geen specifieke bestrijdingsmethode ( in de VS wel ) Laat geen ongebruikte raat slingeren Hebben een voorkeur voor oude raat Oude raten direct omsmelten of opruimen Bijengezondheid NBV

28 Meldingsplicht Er zijn drie meldingsplichtige ziekten
Amerikaans vuibroed Tropilaelaps Kleine kastkever Bijengezondheid NBV

29 Varroabestrijding Varroamijten tellen Toegelaten middelen
Organische zuren Bijenmonsters Bijengezondheid NBV Cursus bijengezondheid deel 3

30 Dagelijkse mijtval op de bodem
Controleer 3 maal per jaar mijtuitval Tel alleen de roodgekleurde ovaalvormige mijten Bestrijding is altijd nodig, maar dringend als je per dag - in de winter meer dan ½ mijt aantreft - in het voorjaar meer dan 5 mijten aantreft - in de zomer meer dan 10 mijten aantreft Bijengezondheid NBV

31 Geïntegreerde bestrijding
voorjaar : gesloten darrenbroed verwijderen en/of broedloze volken behandelen zomer : mierenzuur, thymovar of apiguard winter : een oxaalzuur behandeling Bijengezondheid NBV

32 Stimuleer bouw darrenraat
Ramen met kunstraat van darrenraat Hang een bouwraam tussen het broed Plaats twee honingramen in de broedbak Bijengezondheid NBV

33 Darrenbroed verwijderen
Verwijder ramen met gesloten darrenbroed Koolmezen zijn er dol op, raat is niet herbruikbaar Een raam gesloten darrenbroed vangt veel varroa weg Darrenbroed onder een honingraam wegsnijden Hang brokken darrenbroed in een breed raam met gaas Bijengezondheid NBV

34 Gecombineerde aanpak varroa
Toepassen bij opzetters Zet een volk op volledig kunstraat Voer een varroabestrijding uit Varroamijten zijn dubbel gepakt Bijengezondheid NBV

35 Bestrijdingsmiddelen
Toegelaten zijn etherische oliën : - thymovar - apiguard Gedoogd worden organische zuren : - mierenzuur - oxaalzuur - melkzuur Bijengezondheid NBV

36 Thymovar Bijengezondheid NBV

37 Toepassing Thymovar Na de honingoogst
Lees de aanwijzingen op de verpakking Na 3 a 4 weken de behandeling herhalen Alleen toepassen bij warm weer > 15oC Bijengezondheid NBV

38 Apiguard Bijengezondheid NBV

39 Toepassing Apiguard Na de honingoogst
Lees de aanwijzingen op de verpakking Tweede behandeling als de verpakking leeg is Alleen toepassen bij warm weer > 15oC Bijengezondheid NBV

40 Mierenzuur Bijengezondheid NBV

41 Toepassing mierenzuur
Na de honingoogst Lees de aanwijzingen op de verpakking Uitsluitend bij warm weer < 25oC Tweede behandeling na het inwinteren Bijengezondheid NBV

42 Oxaalzuur Bijengezondheid NBV

43 Toepassing oxaalzuur Niet schadelijk voor de imker bij vakkundig gebruik Na de honingoogst Alleen toepassen in een broedloos volk Pas de ( veilige ) druppelmethode toe Bijengezondheid NBV

44 Druppelmethode Injectiespuiten verkrijgbaar bij de apotheek
Los 1 kg suiker op in 1 liter warm water Neem daarvan 1 liter suikeroplossing en los daarin 35 gram oxaalzuur op 5 ml oplossing tussen twee bezette ramen Bijengezondheid NBV

45 Let op eigen veiligheid
Organische zuren zijn agressief Draag beschermende kleding : veiligheidsbril, handschoenen, masker en lange mouwen Gebruik - bij oxaalzuur stofmasker P2 - bij mierenzuur gasfilter type E Zet een emmer schoon water klaar Bijengezondheid NBV

46 Aandachtspunten Koop bijvoorkeur kant-en-klare oplossingen
Zelf oplossen : Giet het zuur altijd in water Werk met zijn tweeën, neem een mobilofoon mee Werk met de rug naar de wind Giet restanten eerst in een emmer water en dan pas in de gootsteen Houdt het buiten bereik van kinderen Als men zich onwel voelt, direct een huisarts raadplegen Bijengezondheid NBV

47 Resistentie van mijten
De varroamijten zijn resistent tegen sommige chemische middelen Resistentie is niet te verwachten tegen - etherische oliën - organische zuren Bijengezondheid NBV

48 Bijenmonsters Zie website bijen@wur Vul diagnoseformulier in
Verzamel 50 dode bijen Opsturen naar Bijengezondheid NBV

49 Pauze Bijengezondheid NBV

50 Afsluiting van de cursus
Een theorie examen ? Beoordeling praktijklessen ? Op een imker vriendelijke manier ? Het Basisdiploma Bijengezondheid ? Bijengezondheid NBV

51 De indeling praktijklessen
Basis vormen de antwoorden op de vragen - Wat wordt er op dit moment gedaan ? - Waar ligt de behoefte ? - Welke kennis is aanwezig ? Bijengezondheid NBV

52 Een uitgewerkt voorbeeld
In de hierna volgende tabel is een overzicht gegeven van de antwoorden op de vragen uit de vragenlijst Bijengezondheid NBV

53

54 Wat maak je uit dit voorbeeld op
Niemand doet een voorjaarbehandeling Zomerbehandeling wordt uitgevoerd Niemand doet een winterbehandeling In deze groep is veel kennis aanwezig Bijengezondheid NBV

55 De indeling praktijklessen
Vorming van groepen Groepen maken afzonderlijk afspraken - Data en locatie praktijklessen - Invulling van de praktijklessen Bijengezondheid NBV

56 Einde les 3 Vragen of opmerkingen ? Bijengezondheid NBV