Presentatie: Peter Elgersma

Presentatie over: "Presentatie: Peter Elgersma"— Transcript van de presentatie:

1 Presentatie: Peter Elgersma
Bloed. Presentatie: Peter Elgersma

2 Inhoud workshop Inleiding op onderwerp (bloed en lymfestelsel)
Onderzoek en Diagnostiek Ziekten die verband houden met bloed

3 1. Inleiding De ontwikkeling van bloedcellen vanuit stamcellen in het beenmerg

4 Principe bloedaanmaak
Stamcel is de voorloper op de bloedcel Houdt zich op peil door te delen De voorraad is klein Jonge cellen  Blasten Rijpe cellen  Cyten Megacaryocyt  deelt niet  valt uiteen

5 Samenstelling van bloed

6 Erythrocyt

7 Leukocyt

8 Trombocyt

9 Monocyt Lymfocyt

10 Granulocyt: Eosinofielen, basofielen en neutrofielen

11

12 De bloedcellen en hun functie
Erytrocyten (rode bloedcellen)  transport van zuurstof Leukocyten (witte bloedcellen)  afweer tegen infecties onderverdeling in Granulocyten en Monocyten  sluit bacterie in en ruimt dan op = fagocytose Trombocyten (bloedplaatjes)  bloedstelping stelping  interactie bloedvatwand en stollingsfactoren + trombocyten Lymfocyten  individueel gericht tegen bepaalde bacteriën/virussen  er zijn B, T en K cellen

13 Bloedcellen; leverancier, levensduur en aantal

14 2. Onderzoek en Diagnostiek
Bloedtesten (Hematologisch) Bloedbeeld Serumbepaling (is plasma zonder fibrinogeen) Bloedstelpingsonderzoek Beenmergpunctie en biopsie Echo/CT scan

15 1. Bloedbeeld Veneus bloed in buisje (EDTA = stollingswerend middel)
Men bepaalt aantal cellen per liter bloed Naar aard/kenmerk bloedcel  door uitstijk op glaasje – onder microscoop diff = differentiëren van de leukocyten

16 Normaalwaarden bloed Hb = ijzerhoudende kleurstof
Ht = dikte van het bloed MCH = hoeveelheid Hb per ery MCHC = Hb concentratie per ery MCV = grootte van de ery Reticulocyten = voorlopers op rijpe ery

17 2. Serumbepaling 3. Bloedstelping
Stoffen meten in serum voor opbouw erytrocyten + Hb: -serumijzergehalte -ijzerbinding -vit B12 gehalte + foliumzuur (tekort  Anemie) 3. Bloedstelping Bloedingstijd: door kras op arm (3-6 min) Stollingstijd (5-8 min) door stof aan bloed te voegen  meting stolling  ontbreken stollingsfactor PTT (omzettingstijd van protrombine in trombine = N 12 sec)

18 4. Beenmerg Echo  geluidsgolven  uit borstbeen  uit bekkenkam
Sternumpunctie  uit borstbeen  beenmerg opzuigen  microscoop bepaling Cristapunctie en biopsie  uit bekkenkam  pijpje beenmerg Echo  geluidsgolven  vergroting zichtbaar maken CT  betrouwbaarder

19 Beenmerg

20 3. Ziekten van het bloed Behandeld worden: Rode bloed
 Anemie algemeen, hypochrome microcytaire en/of macrocytaire anemie, normochrome monocytaire anemie en polyglobulie Witte bloed  Leukemie Lymfeklieren  ziekte van Kahler Trombocytopenie (pathie)

21 Rode bloed Anemie  bloedarmoede  aantal erytrocyten en of Hb concentratie in perifeer bloed is lager dan normaal voor leeftijd en geslacht Oorzaak  1. Gestoorde aanmaak erytrocyten (beenmergafwijking = aplastisch, immunologisch of deficiëntie ijzer – foliumzuur of vit B12 = pernicieuze, erytropoetine)  2. Verhoogde afbraak erytrocyten (intracellulair = sikkelcel = is Hb afwezig, extracellulair door infecties/antistof of bloeding)

22  Daling 02 (vermoeidheid, duizelig, lusteloos, hoofdpijn) Diagnostiek
Symptomen  Daling 02 (vermoeidheid, duizelig, lusteloos, hoofdpijn)  Daling 02 transport (tachycardie)  Ischemie (prikkeling handen en voeten, AP klachten en eventueel daling RR Diagnostiek  lichaam + anamnese  lab: Hb, MCV  iom arts: vit B12 – FE binding en foliumzuur bepaling  fecesbenzedine  microscopie bloed/diff  beenmerg/Sternumpunctie  coombs test

23 Behandeling Naar oorzaak + Complicaties  hypoxie van de weefsels
 Activiteiten minderen  bedrust  O2 op geleiding saturatie  infuus, NaCl 0,9% of plasma  Transfusie? Complicaties  hypoxie van de weefsels  transfusiereactie

24 Verpleegkundige gebieden
Anamnese  kortademigheid?  rust overdag?  hartkloppingen?  bloed bij ontlasting  bloed bij urine  gezond eten?  vegetarisch?  ontsteking slijmvliezen in de mond? Vpk Interventies  activiteiten verdelen op de dag, bouw rust in  nachtkastje binnen bereik  comfortabele houding  mondhygiëne  ijzerrijke voeding  iom arts: med toedienen en of 02  infuustherapie  let op orale intake  iom arts transfusie

25 Vervolg ziekten rode bloed
Hypochrome  microcytaire Anemie * ijzerdaling door chronisch bloedverlies, alcohol, maag/darm bloedverlies, zwangerschap of ouderdom * ijzerbouwstoornis (geen inbouw in Hb) te zien bij reuma – maligniteiten Behandeling: oorzaak en ijzertherapie (ferrofumaraat 3x 200 mg)  macrocytair *vitB12 deficiëntie door vegetarisme of ziekten (auto antistoffen) – voorraad  Foliumzuur tekort door slecht groente eten – voorraad in lichaam klein obs: icterus, trombocyten , leukocyten  behandeling: vitB12 IM levenslang en of foliumzuur dieet.

26 Normochrome normocytaire Anemie
Oorzaak: acute bloeding of afbraak erytrocyten door aanmaakstoornis in beenmerg of bestraling of cytostatica behandeling Polyglobulinie Hb  en Ht  oorzaak: dehydratie, hoge productie van erytrocyten of beenmergziekte Obs: roodzien – trombose?