Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit literatuuroverzicht VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde.

Presentatie over: "Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit literatuuroverzicht VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde."— Transcript van de presentatie:

1 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit literatuuroverzicht VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde

2 retoriek rol ICT in onderwijsvernieuwing de digitale of kenniskloof, haves – have nots (ICT-)onderwijsbeleid VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit en gelijke onderwijskansen? -> allerlei hypothesen en verwachtingen

3 hypothesen en verwachtingen: Yates (2001): ‘democratisch model’ Volman & Van Eck (2001): SES en ethniciteit studenten Selwyn (2002): ‘ICT for socially inclusive purposes’ Clegg e.a. (2003): globalisering & techno-determinisme Shields (2000), Geser (2001): ICT in onderwijs en sociale ongelijkheid?.......... en de empirie? VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit

4 1. onderwijs en samenleving VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit

5 VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De informatiesamenleving? wat maakt de samenleving anders? sociale ongelijkheid? onderwijs? technologie?

6 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De informatiesamenleving? Castells ‘information age’ ICT-revolutie, econ. crisis, sociale bewegingen ongelijkheid: versch. analyses onderwijs: bel. in onderscheid ‘ selfprogrammable’ en ‘generic labour’; informatie- verwerkingsvaardigheden

7 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De informatiesamenleving? Bell ‘postindustrial society’ veranderende sociale structuren theoretische kennis = spil van technologie, econ. groei en klasse-indeling onderwijs en sociale gelijkheid: persoonlijke merite en technische vaardigheid

8 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De informatiesamenleving? Miles IT als drijvende kracht voor verandering onderwijs bel. rol in kennismaking met en ontwikkeling IT sociale ongelijkheid: toegang & verspreiding IT

9 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De informatiesamenleving? Technologie = Castells: wetensch. kennis mbt methode om dingen op re- produceerbare wijze te doen Bell: brug tssn cultuur en sociale structuren Miles: statistische categorie (breed)

10 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De digitale kloof? toegang = onvoldoende ( Frissen ) + historiek van internet ( Castells ) fase >< in = ontwikkeling ( Steyaert & de Haan; Dekkers ) ingebakken ongelijkheid vaardigheden ( Steyaert & de Haan )

11 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De sociale context? Social informatics “... is a new working name for the interdisciplinary study of the design, uses and consequences of information technologies that takes into account their interaction with institutional and cultural contexts.” (Kling, 2000, p. 218)

12 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De sociale context? Social informatics >< technologisch determinisme impaktstudies vs gevarieerd effect ‘socio-technical network’

13 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen De sociale context? Social informatics technologische vs sociale toegang > dan functionaliteit, ook wijze en structuren van communicatie

14 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Vlaamse onderwijsvernieuwing? Aktieprogramma PCKD (lagere en secundaire scholen) STIHO-projecten (universiteiten en hogescholen) “bieden van gelijke kansen voor iedereen” Onderzoek?

15 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Belangrijk onderwerp binnen onderwijssociologie Verschillende opvattingen: gelijke kansen, gelijke behandeling en/of gelijke uitkomsten? Weinig recent onderzoek mbt hoger onderwijs > deelname >< democratisch

16 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen <> studiekeuze, slaagkansen ngl beroepscat. - Nicaise (2001, 2002) participatie HO vooral afh. v. onderwijsniveau gezinshoofd, dan inkomen; gn verschil in uiteindelijk behalen diploma - Tan (1998)

17 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen eens gekozen voor richting iuniversitair onderwijs speelt sociale herkomst geringe rol Lacante & Schodts (1997) participatie en slaagkans afh. v. scholingsgraad ouders - Loosveldt & Pickery (1998) => aandacht voor input en output, weinig voor ‘behandeling’

18 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Nieuwe leeromgevingen (nlo)? ‘e-learning’ (van Braak e.a., 2002) ‘online learning environment’ (Berge, 2000) elektronische leeromgevingen (Te Velde, 2002) ‘new learning environment’ (Jamieson, 2000)

19 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Nieuwe leeromgevingen (nlo)? ‘ total learning environment’ (Radloff, 1998) digitale leeromgeving (Mirande, 1997) ‘paperless class’ (Lackie, 2000) ‘virtual learning’ (Shields, 1996)

20 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Nieuwe leeromgevingen (nlo)? Hangt samen met visie op de lerende samenleving (Edwards, 1999); legt de link met de samenleving als ‘learning networks’ (+ belang van skills en making sense)

21 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen Nieuwe leeromgevingen (nlo)?  NLO als aanvulling, alternatief of gemengd met klassieke LO  rol van ICT  LO student – LO onderwijs  brede leeromgeving  plaats voor het sociale

22 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen... en gelijke onderwijskansen? schaarse literatuur Attewell & Battle (1999): studenten met lagere SES halen minder voordeel uit PC-bezit Selwyn e.a. (2002): toegang tot PC buiten universiteit levert voordeel op

23 Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit VFO-studiedag 2003Hilde De Wilde 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen... en gelijke onderwijskansen? van Braak (2002): studenten SO: thuismilieu > schoolmilieu ter verwerving van digitale vaardigheden van Braak e.a. (2002): onderzoek naar verwachtingen van studenten tov ‘e-learning’